Freyr - 15.05.1963, Blaðsíða 17

FRE YR
205
Sænskir bændur
fá 200 milljónir króna
aukagreiðsíu frá ríkinu
Árið 1959 voru undirskrifaðir samningar
milli sænskra bændasamtaka og ríkisins um
ákveðna aðstoð hins opinbera til þess að
bændur fengju það fyrir búvörur sínar, sem
vera ber samkvæmt útreikningum þeirra stofn-
ana, er með mál þessi fara.
sem öryggi uppskerunnar er mest og þar sem
jarðvegur er þannig, að nýting vélanna er
framkvæmd með viðunandi árangri.
Um þessar mundir er útsæði sett í mold en
enginn sér fyrirfram, hver uppskeran kann
að verða. Það gildir raunar með alla ræktun á
okkar landi, að hún er háð veðri — sól og regni
— og uppskerusveiflur eru miklar eftir árferði.
En þetta gerist raunar víðar — einnig þar sem
hitar og þurrkar eru miklir. Þar sem þurrt er
má ráða nokkra bót á með því að vökva, —
hjá okkur á kuldasvæðinu má nokkuð úr bæta
stuttu vaxtarskeiði með því að nota ríflega
áburðarskammta. En svo eru það kvillarnir og
geymsluskilyrðin, sem geta gert verulegt strik
í reikning hinnar hagrænu hliðar.
Magur jarðvegur — sendinn jarðvegur — er
góður til kartöfluræktar, en þar þarf mikinn
árlegan áburð, þó ekki of mikið af köfnunar-
efni, það hefur áhrif á bragðið tii hins lakara,
en matarkartöflur þurfa að verða bragðgóðar.
Og svo þarf að muna eftir kvillahættunni bæði
við ræktun og við geymslu. — Útsæðið í jörðu
nú! Góða uppskeru í haust!
Nú hafa verðhlutföll þar í landi raskast svo
ört, að ríkisvaldið efast um rétt bænda til þess
að fá það sem umræddar stofnanir hafa reikn-
að þeim samkvæmt samningum. Útaf fyrir sig
er það hæpin staðhæfing að véfengja niður-
stöður opinberra og viðurkenndra stofnana, er
safna gögnum að viðurkenndum leiðum, en
hvað um það, nokkuð hefur borið á milli um
það, hve mikinn stuðning bændur skuli fá,
og úrskurður hins opinbera um það efni hefur
fallið. Landbúnaðinum hefur verið ákvörðuð
viðbótarupphæð 400 milljónir frá miðjum mai
nú til september 1965, þegar sex ára samning-
urinn rennur út.
Fulltrúar bændanna eru mjög óánægðir og
bændur yfirleitt einnig, telja sig hlunnfærða
en telja sig ekki þess umkomna að gera fram-
leiðsluverkfall, þar eð samningurinn rennur
ekki út fyrr en 1965.
Ríkisstjórnin segir, að samningurinn geri
hana ekki ábyrga, heldur skyldi hana til að
leitast við að veita bændum þann stuðning, að
kjör þeirra verði sambærileg við annarra stétta
fólk.
Bændur telja hlut sinn allt of lítinn, þó að
árleg viðbót nemi um 200 milljónum þessi tvö
ár, því að heimsmarkaðsverð á öllum vörum
hafi hækkað svo ört að undanförnu.
Umræddir fjármunir eru veittir til þess að
tryggja bændunum viðunandi verð fyrir fram-
leiðsluna, en auk þessa veitir ríkið talsverðar
fjárhæðir til raunhæfra endurbcta á grund-
vallaratriðum landbúnaðarathafna.
Sænsk búnaðarblöð hafa að undanförnu birt
mikið lesmál um þessi efni og er talið, að
frammistaða ríkisvaldsins geti ekki leitt tii
annars en hraðfara flótta fólksins frá sveita-
störfum, því að auðvitað uni það ekki að
sitja við skarðan hlut, þegar það í næsta ná-
grenni getur fengið tilveruskilyrði langtum
betri en búskaparsýsla getur veitt. Staðreynd
er, að fjöldi útlendinga er starfandi í ýmsum
greinum sænskra athafna utan landbúnaðar,
og er því augljóst, að heimamönnum eru þar
allar leiðir opnar.
Það er ekki aðeins á íslandi, sem bændur og
búskapur eru olnbogaaðilar þjóðfélagsins. Ætli
þetta lagist fyrr en skortur verður á búvöru?
Enskar staðreyndir benda til, að skortur einn
breyti þessu.