Freyr - 01.01.1972, Síða 29

LEIR GLER OG POSTULÍN
Askarnir eru ekki í tízku lengur nema sem
sýnisgripir. Nú eru það glervörur, steindar
vörur og postulín, sem notað er í almennu
heimilishaldi, og svo við og við nokkuð af
Ieirvörum, meira eða minna hrenndum.
Þannig er því víðast farið nú. XJm þetta hef-
ur BRITA SELANDER skrifað grein í
LAND. Það er ekki ófróðlegt að endursegja
hér ummæli hennar.
Er það nokkuð, sem hendi er næst fremur
en bollinn, sem við drekkum kaffið úr,
diskurinn, sem við borðum af og ílátið,
sem við geymum mat í? Áreiðanlega ekki.
Við leggjum á borð, tökum af borði, þvo-
um upp og setjum í skáp, tökum allt fram
á ný og svo koll af kolli. Allt þetta er
orðinn svo umfangsmikill þáttur í tilveru
okkar, að það er nánast hluti af okkur
sjálfum.
Einmitt vegna þess er það líka nokkurs
vert hvaða vöru af þessu tagi við veljum,
hvernig með hana er farið og hvað hún
þolir.
Það er óumflýjanlegt, að slíkir hlutir,
sem þannig eru notaðir dag eftir dag allt
árið, hljóta að slípast og skerðast, og við
og við eyðileggjast þeir gjörsamlega svo
að endurnýja verður.
Það er ekki nema eðlilegt, að þegar
keypt er og notuð lakleg vara af nefndu
tagi, er ekki að búast við mikilli endingu
hennar, og það sem leiðara er, lélegri leir-
vöru hættir mjög til að verða skert og
skörðótt og glerungurinn losnar af. Það
getur aldrei orðið veglegt borð, sem klætt
er gallaðri glervöru. Miklu endingarbetri
og veglegri er steind vara og postulín, og
venjulega verður góð vara ekkert dýrari
þegar til lengdar lætur þótt dýrari sé í
upphafi.
Annars er það svo, að postulín getur líka
verið misjafnt að gæðum og svo sem al-
þekkt er, er það alltaf selt sem fyrsta og
annars flokks vara, en það er jafnan
brennslan, sem ræður flokkun.
Æruverðugar verksmiðjur setja alltaf
einkenni sín og auðkenni á góða vöru,
venjulega á botninn, þá þarf ekki annað en
snúa diskinum og auðkennismerkið blasir
við. Ákveðin gerð af glervöru og steinvöru
er þannig gerð, að hún þolir vissa meðferð
og er það jafnan glerungurinn, sem ræður
mestu um nothæfni hlutanna til hins eða
þessa.
Allar postulínsverksmiðjur, sem vilja
halda heiðri sínum á loft, auðkenna fram-
leiðsluna á einhvern þann hátt, sem segir
hvort um fyrsta eða annars flokks vöru
er að ræða og þá er um leið sagt beint
eða óbeint hver er nothæfni hlutanna.
Sérleg auðkenni eru einnig á þeirri vöru,
sem kölluð er eldföst, en um hana gildir
það, að hægt er að sjóða eða steikja mat-
væli í ofni við mikinn hita, án þess að
hún skemmist eða eyðileggist.
Nú er það svo, að á markaði eru bæði
ágætar og lélegar vörur af því tagi, sem
notað er til venjulegrar matseldar og sem
borðbúnaður. Þess vegna, og einmitt þess
F R E Y R
23