Elektron - 01.03.1917, Blaðsíða 6

20
E L E K T R 0 N
fyrir þá ábyrgð, og þann vanda, sem
þeim embættum fylgir, og hlýtur því
upphæð þessara launa að fara all-
mikið eftir því, hve mikill þessi
vandi og ábyrgð er. Hinum æðri em-
bættum í hverri stjórnargrein fylgir
umsjón með og ábyrgð á störfum
annara embættismanna. Nú gefur það
að skilja, að þar sem fjölmennið og
fjölbreytnin er meira, því meiri á-
byrgð og umsvif hljóta að fylgja hin-
um æðri embættum í hverri grein.
Þessi embætti verða því ábyrgðar-
meiri og vandasamari í fjölmennari
löndunum, enda virðist £vo, sem
launin hjá Norðurlandaþjóðunum fari
nokkuð eftir þessu. Þessi laun eru
yfirleitt hæst í Svíþjóð, þarnæst Dan-
mörku, en lægst í Noregi* i 1).
Hér að framan hefir verið gerð
grein fyrir þeim meginatriðum, sem
nefndin hefir lagt til grundvallar fyr-
ir tillögum sínum um launin, og öðru
því, sem hún jafnframt liefir haft
hliðsjón af. Samkvæmt þessu hefir
ekki orðið hjá því komist, að hækka
launin talsvert, eftir því sem augljóst
varð við athugun nefndarinnar á
málinu, að á þótti vanta til þess, að
núverandi laun gætu fullnægt þeim
kröfum, sem óhjákvæmilegt virðist
að gjöra, en þær eru samkvæmt
framansögðu þessar:
að embættismaðurinn geti lifað sóma-
samlega af laununum,
að embættismenn fái endurgoldinn
þann kostnað, sem ætla má, að
1) Til dæmis má nefna: Laun skrif-
stofustjóra í stjórnarráðum Norðurlanda
eru: í Svípjóð 8100 kr.; í Danmörku byrj-
unariaun 4000 kr., hæstu laun 5500 kr.;
i Noregi 4000 kr.
Laun yfirréttardómara eru: f Svipjóð
(Svea og Göta Hofrátter) byrjunarlaun
7000 kr., hæstu laun 8700 kr.; i Danmörku
(Landsover- samt Hof- og Statsretten)
byrjunarlaun 3200 kr., hæstu laun 4800;
í Noregi (Overretten i Trondhjem) 4000 kr.
þeir jafnaðarlega hafi orðið að
leggja fram, til að búa sig undir
embættið,
að embættismaðurinn geti trygt sér
nokkurn lífeyri sér til styrktar, ef
hann þarf að sleppa embætti fyr-
ir elli sakir eða vanheilsu,
að tekið sé í laununum hæfilegt til-
lit til þeirrar ábyrgðar og vanda,
sem embættinu fylgir.
Á þessum almennu kröfum, eru
fyrst og fremst bygðar tillögur nefnd-
arinnar í eftirfarandi frumvarpi. Auk
þess hafa að sjálfsögðu ýmsar sér-
stakar ástæður orðið að koma til
greina, við hin einstöku embætti eða
ílokka embætta, og gjörð grein fyrir
þeim í athugasemdum við frumvarpið.
eftir 0. B.
(Framh.)
54. Maður getur hugsað sér út-
breiðslu rafmagns og segulmagns-
spennanna eins og ölduhreyfingu í
lygnum polli. Hreyíingin helst í ein-
um depli, og myndast ölduhringir
út frá honum. Ef við athugum þessa
hringa, munum við sjá, að ölduhrygg-
irnir verða ávalt lægri og lægri, eflir
því sem utar dregur, og hverfa að
lokum. Sama á sér stað með raf-
regulmagnsöldurnar; þær breiðast út
frá fálmurunum, í allar áttir, og fara
síþverrandi eftir því sem þær fjar-
lægjast þá.
55. Öldulengdina1) má reikna út
með því að margfalda saman sveiflu-
tímabilið og útbreiðsluhraðann. Öldu-
1) Öldulengd er sú leið, sem aldan
kemst út frá fálmurunum á þeim tíma,
sem svarar einni sveiflulengd fram og
aftur hjá víxlstraumnum í fálmurunum.