Ný vikutíðindi - 09.05.1969, Page 2

2
NÝ VIKUTlÐINDI
NY VIKUTIÐINDI
koma út á föstudögum
og kosta kr. 18.00
Otgefandi og ritstjóri:
Geir Gunnarsson.
Ritstjórn og auglýsingar:
Skipholti 46 (gengið inn
í vesturendann).
Sími 81833.
Setning: Félagsprentsmiðjan
Prentun: Prentsm. Þjóðviljans
Gjaldeyris-
spursmál
I sambandi við umræðurn-
ar um hin mjög umtöluðu
Sonningverðlaun, sem Hall-
dór Laxness nóbelrithöfund-
ur hefur hlotið, hcfur vakn-
að sú spurning manna á með-
al, hversu háttað sé gjaldeyr-
isskilum þeirra Islendinga,
sem hljóta tekjur í erlendum
gjaldeyri.
Þegar gefnar eru skýrslur
um gjaldeyristekjur þjóðar-
innar, J)á er þar greint á
milli, hversu gjaldeyrisins er
aflað; tekjur fyrir útflutning
á vörum, sundurgreint eftir
tegundum, erlendar tekjur
skipa og flugvéla, tekjur af
erlendum ferðamönnum o.
fl., umboðslaun vegna vöru-
sölu og kaupa o. fl., sem ekki
verður talið upp liér.
Samkvæint gjaldcyrislög-
gjöf þeirri, sem á Islandi
gildir, er sú kvöð lögð á ein-
staklinga og fyrirtæki að
Sélja gjaldeyrishönkunum ís'-
lénzku allan þann erlcnda
gjaldeyri, sem þeir eignast,
og þurfa þeir, sem gjaldeyr-
is afla, að fá leyfi frá gjald-
eyrisyfirvöldunum til að fá
að nota slíkan gjaldeyri til
eigin nota, eða til vörukaupa,
férðalaga og hvers kyns nota.
Ekki er þess minnst að
það hafi nokkru sinni komið
fram í skýrslum gjaldeyris-
bankanna eða Seðlahankans,
að þeim liafi verið seldur
hinn erlendi gjaldeyrir, t. d.
Nobelsverðlaunin, sem Lax-
ness fékk á sínum tíma, eða
að íslenzkir rithöfundar hafi
sélt gjaldcyrishönkunum
hinn erlenda gjaldeyri, sem
þeir fá í tekjur af útgáfu
bóka sinna á erlendum mál-
um — en þar munu þcir Lax-
ness og Gunnar Gunnarsson
fremstir í flokki, og aldrei
er á það minnst, að þcssir
menn hafi sótt um að fá að
kaupa gjaldeyri ti’ erlendra
ferðalaga sinna.
Þá er það vitað, að íslenzk-
ir menn, scm starfað hafa
hjá alþjóðastofnunum Sam-
einuðu þjóðanna, fá greidd
eftirlaun í erlendum gjald-
é}TÍ.
Almenningur cr nokkuð
forvitinn um að fá upplýs-
ingar um það, hversu háttað
er gjaldeyrisskilum, t. d.
Halldórs Laxness, sem þarf
síendurtekið að fá lögvemd-
að skattfrelsi, er honum her-
ast stórar og sýnilegar fjár-
KVENNADÁLKAR
Croð hgónabönd
standast nnótlœti
Það þarf ekki að fara í mannkynssöguna til þess að
sannfærast um, að konan geti tekið öhamingjunni, þeg-
ar hún dynur yfir, segir ANDRE MAUROIS í þessari
stuttu grein.
„Elsku konan mín, þetta
eru ekki þau örlög, sem ég
bauð þér, þegar framtíðin
var rósrauð í augum okkar
beggja, en ég veit, að þú
munir bera það jafnvel betur
en ég sjálfur, og að ég muni
verða einn um að ásaka sjálf-
an mig fyrir það, sem gcrzt
hcfur . . “
Þetta bréf var skrifað á
stund ósigurs og hættu af
Jcfferson Davis forscta
Bandaríkjanna til einnar
húgrökkustu konu, sem uppi
hefur vcrið.
Hversu mörg lijón, sem
hlusta á orðin „í hlíðu og
stríðu“ á hrúðkaupsdaginn,
skyldu i raun og veru hug-
lciða, hvað þau mcrkja.
Sennilega mjög fá. Þann dag
líta mcnn yfirlcitt hjörtum
augum á framtíðina. Ungu
hjónin eru full af trú á lífið,
þó fátæk séu, og hugsa sem
svo: „Við munum berjast
hlið.yið hljð, og brátt mun
okkur vegna vel“.
„I blíðu__“ Já, þessi orð
skiljum við vel, cn „í stríðu
... “ Gerum við okkur Ijóst,
að það vcrsta getur skcð, og
að ungu hjónin, sem í dag
koma glöð og sæl frá vígsl-
unni, verða ef til vill brátt
þannig á vegi stödd, að þau
ciga ekki þak yfir höfuðið
né eyri í fórum sínum?
„Það er ofur ósennilcgt
... “ Er það svo? En þegar
stríðið geisaði, kynntust flcst
hjón í Evrópu engu betur en
á síversnandi dögum. Og
hvernig tóku þau því?
Hvcrnig stóðst hjúskapurinn
mótlæti? Það cr mikil hugg-
un, að reynslan licfur sýnt,
að hjúskapur stcnzt mótlæti
mjög vel, og þó undarlcgt
kunni að virðast, mótlæti
fúlgur erlendar í liendur,
hve mikill gjaldeyrir kemur
árlega inn fyrir ritlaun Is-
lendinga vegna útgáfu á hók-
um þcirra erlendis og hversu
háttað er gjaldeyrisskilum
íslenzkra manna, sem hljóta
eftirlaun frá erlendum al-
þjóðastofnunnm eins og t. d.
Alþjóðabankanum, en sá
banki er talinn greiða fyrr-
verandi bankastjórum sínum
2400 dollara — tvö þúsund
og fjögur lnindruð dollara —
í cftirlaun á mánuði, cða
28.800.00 dollara á ári, cn
slíkar fjárfúlgur væru vart
látnar liggja núlli garða hjá
almcnnum íslcnzkum horg-
urum. —v.
skapar jafnvel betri hjóna-
bönd en meðlæti.
Sá, sem ekki hefur séð
gjörbreytinguna á lífi útlag-
ans, þegar konan hans kem-
nr til hans, skilur ekki hug-
takið hjúskapur. Þessi mað-
ur var vonlaus og örvilnaður
með öllu; hann liafði engan
áhuga á starfi sínu, herberg-
ið lians var í óhirðu og útliti
hans hrakaði mcð hverjum
degi.
En allt í einu sérðu liann
ljómandi af ánægju; hann
lítur út cins og siðmcnntað-
ur maður, liann vinnur af
kappi og fær vcl borgað.
Ilvað hcfur gerzt?
Aðeins það, að konan hans
kom til landsins í síðustu
viku. Nú hefur liann ein-
hvern, scm hlusta vill á raun-
irhans, og trúir á hann. Hon-
um er borgið.
Konur hafa sannað dug
sinn í mótlæti. Oft hefur það
yaldið furðu.
„Þarna er Klara“, segir
einhver. „Hún hcfur alltaf
vanizt því að hafa þjónustu-
stúlku til að stjana við sig,
borðað á fínum veitingahús-
um og látið aka sér um allt
af cinkabílst jóra. Hvernig
skyldi hiin komast af án
þjónustu, án híls, ogmcðpen-
inga af skornum skammti?“
Jæja, nú höfum við séð
það. Hún kemst furðanlega
vcl af. Maðurinn hennar licf-
ur meira að segja sagt, að
skap hcnnar hafi stórum
batnað, síðan hún fór að
leggja hart að sér. Ilversu
mörg hjón, sem á allsnægta-
tímum rifust allan daginn,
svo að lá við skilnaði, hafa
ekki sameinazt aftur í barátt-
unni við þrengingarnar!
Ilver er óhæfari en kon-
ungsdóttir? I æsku kynnist
lnin ekki öðru en smjaðri,
undirgefni og eftirlæti. En þó
hafa margar þeirra reynzt
fyrirmyndar eiginkonur, þeg-
ar lánið sneri baki við mönn-
um þeirni.
Hugsum okkur Charlotte,
keisarafrú í Mexikó, sem
flýtti sér til Evrópu, þó hún
væri með barni, t:I að reyna
að bjarga lífi hins ógæfu-
sama manns sins, þótt það
virtist með öllu vonlaust.
Hún gleymdi öllu sinu stolti
og flcygði sér fyrir fætur
Napóleons III. og páfans, cn
þegar henni varð l.jóst, að
ekkert yrði gert fyrir Maxi-
milian, varð hún yfirkomin
af harmi.
— • —
Hugsið um Marie Antoin-
ette, sem hafði verið gift af
pólitískum ástæðum manni,
sem hún gat aldrei elskað.
Það var einmitt þegar maður
hennar, Lúðvík XVI., var
handtekinn og dæmdur til
dauða, að luin sýndi honum
mesta virðingu ogumhyggju,
og vakti mcð því lotningu
verstu óvina sinna.
Jafn atliyglisverð er fram-
koma Marie Amelie, konu
Luis Philippe, Frakkakon-
ungs. Hún var ósammála
manni sínum um flesta hluti,
ckki sízt um rétt hans til
krúnunnar. Hún var skilget-
in Bourbon-prinsessa og
frænka Lúðvíks XVI. Phil-
ippe tilheyrði Orleans-grein
ættarinnar og var af Bour-
bonum talinn ofríkismaður.
En þó hélt hún tryggð við
hann. — Skoðanamismunur
þeirra dró aldrei úr gagn-
kvæmri ást þeirra.
„Hann er allra manna
heiðarlegastur,“ sagði hún
hafði lnin hezta aðstöðu til
að meta það.
Þegar honum var boðin
kóróna Frakklands árið
1830, hað hún hann innilega
að hafna henni. En eftir að
hann haí ði tekið við konung-
dómi, hjálpaði hún honum
til að fara sem bezt með
hann. Þegar byltingin 1848
ógnaði konungdæminu, vildi
drottning veita viðnám. „Far
þú í fylkingarbrjósti her-
sveita þinna,“ sagði hún við
konung. Hann bað hana að
treysta dómgi-eind hans. „Ég
UNGMENNAFARGJÖLD
í sumar munu 190 flugfreyjur tryggja farþegum Loft-
leiða þægilegar ferðir austur eða vestur yfir Atlants-
hafið með Rolls Royce fltigvélum félagsins, sem
lenda 20 sinnum í viku hverri á Keflavíkurflugvelli á
leið frá Bandaríkjunum til Norður- og Mið-Evrópu og
jafnoft eru þær þar á vesturleið.
Við birtum þessa mynd til að minna á UNGMENNA-
FARGJÖLDIN. Þau gilda innan Evrópu fyrir þau ung-
menni, tólf til tuttugu og tveggja ára, sem kaupa
Loftleiðafarseðil fram og aftur.
AFSLÁTTURINN ER 25%
Svo minnum við á
FLUGFAR STRAX
FAR GREITT SÍÐAR.
I
’OFMIDin