Ný vikutíðindi - 14.01.1972, Blaðsíða 2

2
NÝ VIKUTÍÐINDI
NÝ VIKUTÍÐINDI
Útgefandi og ritstjóri:
Geir Gunnarsson.
Ritstjórn og auglýsingar
Skipholti 46 (vesturgafl)
Símar 26833 og 11640
(prentsmiðjan). Pósth. 5094.
Prentun: Prentsm. Þjóðviljans
Setning: Félagsprentsmiðjan
Vinnuvikan
Nú er svo komið í okkar
harðbýla landi, að heims-
fréttastofurnar telja það i
frásögur færandi, að hér sé
styltri vinnuvika en þekkist
annars staðar — og er þá
gleymt að telja alla þá
mörgu frídaga hér á landi,
sem ekki tiðkast víðast livar
i öðrum löndum.
Það sér ekki að við búum
á takmörkum bins byggilega
heims, eins og Huxley sagði
i viðtali við enskt blað, eftir
að hafa verið hér i heimsókn
fyrir nokkrurn árum.
Nei, í fjörutiu stundir á
viku skal vinna fyrir kaupi
sinu; það verður að vera svo
hátt að hægt sé að eiga bíl og
ibúð og láta sig ekkert
skorta af heimilistækjum og
öðrum lífsþægindum.
— Við förum heim klukk-
an þrjú á föstudögum (prent
arar) og mætum um hádegi
á mánudögurn (bóksalar).
Laugardaga vinnum við
ekki. Svona skal það vera!
Hvað verður næst?
Hrollvekja
Loks fór það svo, þegar
verkfall undirmanna á lcaup
skipum hafði staðið í 40
daga og 40 nætur og samn-
inganefndir höfðu lcomist að
samkomulagi, en þá felldu
96 atkvæði á 130 manna
fundi Sjómannafélagsins
samningana!
Á kjörskrá munu vera yf-
ir eitt þúsund manns.
Grunnkaupshækkunin,
sem farmenn gerðu sig ekki
ánægða með, var samt
hvorki meira né minna en
37-45%!
Nú er enginn að telja það
eftir, þótt sjómenn, sem
löngum eru fjarvistum frá
fjölskyldu og heimilisarni,
fái gott kaup. Á hinn bóg-
inn má taka tillit til þess, að
jafn gííurlegar kauphækk-
anir og hér er um að ræða
— og sjómenn telja ekki
nægilegar — leiða til hærri
farmgjalda og þá jafnframt
til hærra vöruverðs og auk-
innar verðbólgu.
Svo kann að vera, að bú-
ið sé að semja, eða setja
bráðabirgðalög, vegna vinnu
deilu þessarar, þegar þetta
er lesið (það er skrifað á
þriðjudegi), en það er auka-
atriði. Mergurinn málsins er
sá, hversu skaðleg áhrif
verkfallið hefur á fisksölu
SMÁSAGÆ eftir
snilliiiginii Guj de Maupas§aní
Lerebour-hjónin voru jafn-
aldra. Hann leit samt út fyrir
að vera yngri, þótt hann væri í
rauninni slitnari. Þau bjuggu í
grennd við Mantes, á snotru
sveitasetri, sem þau höfðu
keypt sér fyrir ágóða sinn af
sölu bómullarefna.
Húsið var umkringt stórum
garði, þar sem voru hænsnahús
og litlir laufskálar með kín-
versku sniði; í fjarsta enda
garðsins stóð gróðurhús.
Lerebour var ímynd kaup-
sýslumanns, ísmeygilegur, feit-
laginn, lífsglaður og elskulegur.
Þótt kona hans væri ákaflega
ráðrík og sínöldrandi, hafði
henni ekki tekizt að bæla skap-
gæzku eiginmannsins. Hún lit-
aði á sér hárið og las við og við
skáldsögur, sem vöktu drauma
hennar, þótt hún léti svo sem
hún hataði þess háttar skrif.
Hún var sögð skapmikil, enda
þótt hún hefði aldrei gert neitt
það, sem styrkt gæti það álit
manna.
En maðurinn hennar sagði
stundum:
— Konan mín, ja, hún er nú
.. . ! með þessum sérstaka svip,
sem menn nota til þess að gefa
ýrfiislegt'í skýn.
Á SEINNI árum hafði hún
verið manni sínum jafnvel enn
ónotalegri en fyrr; hún talaði
alltaf með hvössum gremjutóni,
rétt eins og einhver dulin
gremja, sem hún gæti ekki sætt
; sig við_ nagaði hana. Af þessu
jhlauzt ekkert nema gagnkvæm
'andúð. Það gat naumast heitið,
að þau ræddu saman, og frúin
isem hét Palmyre, jós þá án
!.
I ___________________________________________
!
’okkar í Bandaríkjunum. Hér
er um beina skemmdarstarf-
semi að ræða, sem getur orð-
ið þjóðinni dýrkeypt efna-
hagslega, jafnt farmönnum
sem öðrum.
Og þótt verkfall undix1-
mannanna verði brátt til
lyktar leitt, þá er það spá
okkar að ekki liði á löngu,
þar til yfirmenn þeirra geri
álílca kauphækkunarkröfur,
svo að sennilega yrði hér að-
eins stutt vopnahlé; þvi þá
má búast við öðru verkfalli,
með sömu afleiðingum.
Það er haft eftir Ragnari
í Smára, að hin tíðu verk-
föll prentara væru tilræði
við menninguna. Á sama
liátt mætti segja að verkföll
þeirra, sem flytja eiga fisk-
flök á dýrmætan markað,
séu tilræði við þjóðarfjár-
haginn.
Það er ekki ofsögum sagt
af þeiri’i hrollvekju, sem í
verkföllum og óðaverðbólgu
felst, beint og óbeint.
nol ’currar sýnilegrar ástæðu,
skömmum, niðrunaryrðum,
særandi hnútum og beizkum á-
sökunum yfir Gustave, mann-
inn sinn.
Hann sætti sig við þetta með
þolinmæði; honum gramdist að
vísu, en hann lét það ekki raska
hugarró sinni; hann var gædd-
ur slíkum ógrynnum af ánægju
af tilverunni, að hann var fljót-
ur að jafna sig eftir svona smá
heimiliserjur. Engu að síður
spurði hann sjálfan sig oft að
því, hver gæti verið sú leynda
ástæða til þess, að lífsförunaut-
ur hans gerðist æ herskárri; því
að hann var þess vel meðvit-
andi, að geðvonzkuduttlungar
hennar byggðust á einhverri
leyndri ástæðu; en hún var svo
torskilin, að heilabrot hans
komu aldrei að neinu gagni.
HANN spurði hana oft:
— Heyrðu nú, góða mín,
segðu mér hvað það er, sem þú
hefur á móti mér!
Og hún svaraði:
— Það er alls ekkert að, alls
ekki nokkur skapaður hlutur.
Auk þess væri það þitt að kom-
ast að því, hvað það væri, ef
ég væri óánægð með eitthvað.
Ég get alls ekki þolað karl-
menn, sem ekkert skilja og eru
svo sljóir og duglausir, að það
verður að koma þeim í skilning
um minnsta smáræði.
Og þá muldraði hann í barm
sinn:
— Já, það leynir sér ekki, að
þú vilt ekkert segja.
Og hann yfirgaf hana þungt
hugsandi um, hvað hún gæti
átt við.
Sérstaklega voru næturnar
honum þungbærar; því að þau
sváfu í sama rúmi eins og venja
og siður er í öllurn góðum og
sæmilegum hjónböndum. Það
var ekker það til, sem hún gat
ekki fært sér í nyt til að erta
hann. Hún valdi einmitt andar-
takið, þegar hann lagðist mak-
indalega við hliðina á henni, til
þess að ausa svívirðilegustu
háðsyrðum yfir hann. Sérstaka
unun hafði hún af að ásaka
hann fyrir fituna.
— Þessi fitukeppur, sem þú
ert orðinn, þú tekur bara allt
rúmið. Og hvað þú getur svitn-
að; mér finnst engu líkara en
ég liggi við hliðina á bráðinni
feiti. Ef þú heldur, að þetta sé
þægilegt...
Undir smávægilegasta yfir-
skini rak hún hann á fætur;
annað hvort varð hann að fara
niðpr og sækja dagblaðið, sem
hún hafði gleymt, eða sækja
flöskuna með appelsínudrykkn-
um, sem hann gat ekki fundið,
af því að hún hafði falið hana.
Og svo hrópaði hún reiðilegri
undrunarröddu:
— Þú ættir þó að vita, hvar
hún stendur, ratinn þinn.
Þegar hann hafði svo ráfað í
heila klukkustund um sofandi
húsið, og sneri loks tómhentur
aftur, biðu þakkarorðin á vör-
um hennar:
— Nú, reyndu að koma þér
upp í rúmið aftur. Þú hafðir
gott af að fá þér þessa göngu;
máske hefurðu lagt eitthvað af.
Þú ert blátt áfram farinn að
tútna út eins og svampur.
SVO var hún sífellt að vekja
hann til þess að koma honum
í skilning um, að hún hefði þá
hræðilegustu verki í maganum;
og hún krafðist þess, að hann
nuddaði á henni magann með
ullarhnoðra, vættum í Kölnar-
vatni. Hann var hreint óhugg-
andi yfir að sjá vanlíðan henn-
ar og gerði allt, sem í hans valdi
stóð, til að lina þjáningarnar.
Hann stakk upp á því að kalla
á vinnustúlkuna, Céleste. En
þá reiddist hún fyrst að marki
og hrópaði:
—Þú hlýtur að vera full-
kominn fábjáni, asninn þinn!
Jæja, þetta er liðið hjá, mig
verkjar ekki lengur, sofðu bara
áfram, múldýrið þitt.
Hann spurði:
— Er það alveg víst, að þér
sé alveg batnað?
Hún svaraði hranalega:
— Já, haltu þér saman og
lofðu mér að sofna. Og vertu
ekki að ergja mig meira, heyr-
irðu það! Þú ert einskis nýtur
aumingi, getur ekki einu sinni
nuddað konuna þína.
Hann fylltist örvæntingu.
— En . . . elsku hjartans ,. .
Hún sleppti sér gjörsamlega:
— Ekkert en ... Nú er nóg
komið, ekki satt? ... Nú fæ ég
kannski að hvíla mig án þess
að verða fyrir ónæði...
Og hún snéri sér upp í horn.
EINA nóttina hnippti hún svo
harkalega í hann, að hann
hrökk upp dauðskelfdur og
rauk upp, sem hann var ekki
vanur að gera.
Hann stamaði: — Hvað? ....
Hver? ... Hvað er að? ...
Hún hélt utan um handlegg
hans og kleip hann, svo að hon-
um lá við að æpa upp yfir sig
af sársauka. Hún hvíslaði í eyr-
að á honum:
— Ég heyrði hávaða í húsinu.
Hann var farinn að venjast
ástæðulausum ótta konu sinnar,
svo að hann spurði aðeins:
—Hvers konar hávaða, elsk-
an mín?
Hún skalf af hræðslu, þegar
hún svaraði:
— Hávaða ... reglulegan há-
vaða... það var alveg eins og
einhver gengi...
Hann var staðráðinn í að
láta ekki af vantrú sinni.
— Alveg eins og einhver
gengi? Heldurðu það? Hvaða
vitleysa; þér hefur bara mis-
heyrzt. Auk þess, hver gæti það
eiginlega verið?
Hún stamaði skjálfandi:
— Hver gæti það verið? —
Þjófar, auðvitað! heimskinginn
þinn!
Hann hallaði sér reiðilega
aftur á eyrað og dró sængina
upp yfir höfuð:
— Ónei, alls ekki, góða mín!
Það er yfirleitt alls enginn; það
er bara eitthvað, sem þig hefur
dreymt.
En hún kastaði sænginni ofan
af sér og steig fram úr rúminu.
— Það er þá ekki nóg með
að þú sért duglaus með öllu,
heldur ertu líka bleyða. En
hvað sem því líður, þá ætla ég
ekki að láta brytja mig í stykki
vegna hugleysis þíns.
Hún greip eldskörunginn út
úr arninum, hljóp til dyra, sló
slagbrandinum fyrir og stóð
vígreif innan við þær.
Hrærður til dáða við þetta
fordæmi hugrekkisins, máske
örlítið skömmustulegur líka, fór
hann sömuleiðis á fætur, vopn-
aðist kolaskóflunni og tók sér
stöðu við hlið síns betri helm-
ings, án þess að taka. af..sér.
nátthúfuna.
í dýpstu þögn biðú þau í tíu
—-tuttugu mínútur. Ekkert
minnsta hljóð raskaði rónni,
sem hvíldi yfir húsinu.
Þá hélt frúin bálvond aftur
til rúmsins með þessum orðum:
— Ég er nú sannfærð um
það samt, að það var einhver á
gangi.
TIL ÞESS að stofna ekki til
ófriðar, lét hann ekkert orð
falla um skelfingar næturinnar
daginn eftir.
En næstu nótt vakti frú Lere-
bour mann sinn af enn meiri
ákafa en áður og stundi, más-
andi af skelfingu:
— Gustave, Gustave, það var
einhver að ganga um dyrnar út
í garðinn.
Hann var steinhissa á þessari
þrákelkni, og hallaðist helzt að
þeirri tilgátu, að kona hans
hlyti að vera tekin upp á því
að ganga í svefni. Hann var
rétt í þann veginn að fara' að
skurka henni úr þessu hættu-
lega ástandi, þegar hann sjálfur
þóttist heyra óljósan skarkala
utan úr garðinum, rétt við hús*
vegginn.
Hann hentist á fætur, hljóp
út að glugganum, og hann sá,
já, hann sá hvíta veru hraða
sér niður eftir einum skógar-
stígnum.
Skelfingu lostinn muldraði
hann:
—■ Nú, svo að þetta var þá
einhver eftir allt saman.
En hann var fljótur að átta
sig. Að nokkur skyldi voga sér
inn á löglegt eignarsvæði hans!
Tilhugsunin um skertan eignar-
rétt hans gerði hann öskuvond-
an, og hann hrópaði upp yfir
sig:
— Já, bíddu bara, bíddu bara,