Nýi tíminn - 04.08.1949, Blaðsíða 6

6
JfÝI-TlMlNN:
Finantwidia^iB* 4. ágúst -1940
í*að heyrist venjulega fátt í íslenzkum blöðum
og útvarpi um baráttu hinna kúguðu nýlenduþjóða
í austur- og suðurálfu heims. Einstaka sinnum
kemur þó fyrir að útvarpið segir frá einhverri upp-
reisn er hafi orðið hér og þar meðal litaðra manna,
og fylgir þá ævinlega sögunni um leið að nokkrir
verkalýðsforingjar hafi verið skctnir eða tekn-
ir af Jífi. Herlið frá Englandi, Bandaríkjunum,
Hoilandi eða Frakklandi sé komið á vettvang, og
manni skilst að aldrei muni vopnlaasar kúgaðar
þjóðir dirfast að rísa upp framar og krefjast mann-
réttinda sér tii handa úr því allt hafi verið svona
prýðilega og lýðræðislega til lykta leitt.
En eigi að síður virðist frelsishreyfing nýlendu-
þjóðanna, eins og verkalýðs um heim allan, vera
sú mikla móða er enginn fær stöðvað. Þung og
voldug streymir hún fram að sínum ósi, þrátt fyrir
byssustingi, herlið og svik. Sjálfstæðisbarátta lýð-
veMisins Viet-Nam í fránska Indókína er saga
þjóðar sem aldrei hefur gefizt upp og heldur áfram
að bjóða ofurefli byrginn.
Ibúar Viet-Nam hafa veri5 ]Á ÁRUNUM 1932—38 kemar
„the Feminist Movment" til
sögunnar,; kvennahreyfing er
3
þjóðin byggi við erlenda kúguli
og að frelsisbarátta þjóðarinn-
ar og jafnréttisbarátta þeirra
sjálfra hlyti að fylgjast að.
Árið 1930 varð vopnuð upp-
reisn í Viet-Nam, sem „Þjóð-
legi flokkurinn" skipulagði og
stóð fyrir. Tveir af fremstu for
ingjunum voru konur og eru
margar sögur til um skipuiags-
hæfileika þeirra og bugrekki.
Það var einnig 1930 að verka-;
konur í Viet-Nam tóku í fyrsta
sinn þátt í 'kröfugöngu við hlíð-
ina á verkamönnum þegar hið
sögúiega verkfall liófst við aðal
vefnaðarverlcsmiðju landsins.
FRANSKA ÞJÓÐFYLKINGIN
komst til valda 1936. Viet-Nam,
eins og aðrar nýlenduþjóðir j
franska Indókína, tóku það sem'
tákn þess að nýir frelsistímar
.væru að rísa fyrir land þeirra.
The Feminist movement, kven-
félagasamtök kvenna í Viet-
Nam, létu nú að nýju mikið til
sín taka. Þær tóku þátt í starfi
verkalýðshreyfingarinríar, skrif
uðu greinar í blöðin, kröfðust-
jafnréttis, héldu opinbera
1 »' l'l i l .,H
sérstak- fjöldafundi
kúgaðir og þjakaðir öldum sam
an undir erlendri yfirdrottnun.
Áþján þeirra undir nýlendu- greip mikið um si
stjórn Frakka er hliðstæð sögu
annarra nýfenduþjóða, an þjoð
jn hefur aldrei látið ,bugas.t,: en
alltaf lmldið uppi sjálfstæðisbar
áttu um aldaraðir, þótt a'drei
virtist ætla að rofa til. En loks
rann þó upp hin langþreyða
stund, 2. september 1945, að
Viet-Nam gat lýst yfir fuilu
sjálfstæði sínu, þjóoin hafði
loks rekið Frakka af höndum
sér qg átti' nú að ráða málum
sínum og landi sjálf. Þrem vik-
um seinna var hennj eigi að síð
ur att út í síyrjöld vegna yfir-
gangs Frakka, sem fannst þe>r
hafa misst spón úr ^skl sín-
um, og síðan hefugyóll .þjóðia,
jafnt kar]a,r--®.eín 'konur, tekið,
þáfct -hfríríi blóðvjgu,sjálfstæðis-
barátty,..- • , .) ,,
KONUR í VIET-NAM toma
snemma við sögu. sjálfstæðisbar
áttu þjóðarin.nar. Á fyrstu
öldum eftir kristni segir sagan
að tvær konur hafi frelsað þjóð
ina undan yíirgangi Kínverja. THAI TIiI LIEN
Það voru svstur, sem hötuðu fuutrúi Viet-Nam heldur ræða á öðru þingi Alþjóðasambands
kínverska landstjórann Toi... , , ,, . ,
f . , , . . i lYöræöíssivmaara kvenna. Kua pakkar upptoku kvennasainbnnds
Dmh. 1 misheppnaðn uppreisni ‘ *1
landsmanna gegn harðstjór- Viet-Nam í bandalagið og skorar á konur í hverju landj að
styðja frelsisbaráttu Viet-Nam og krefjast þess að síríðinu
\1ð það sé hætt. I kvennasambandi Viet-Nam eru tvær milljónir
kvenna.
Bannfœringin - hin
lega pintingaraSferS
páfadómsins — fekin
i þjónusfu ameriska
auSvaldsins
anum var maður annarrar
systurinnar drepinn og flýðu
þær til fjalla. Þær skipulögðu
skæruliðaflokka og undir for-
ustu þeirra og herstjórn náðu
skæruliðarnir 60 þorpum,á sitt
vald, landstjórinn var drepinn
og systumar tóku stjórnartaum
ana i sí.nar hendur og voru
gerðar að drottningum lands-
ins og stjómuðu landinu með
mikilli röggsemi í nokkur ár,
þar til kínverskt herlið flæddi
inn i Iandið á ný og lagði það
undir sig. ,
Eftir að Viet-Nam seinna á
öldum komst undir frönsk yfir-
ráð myndaðist voldug hreyfing
í landinu til að spyma á móti
yfirgangi og áhrifum Frakka.
Konumar tóku mikinn þátt í
þessari leynistarfsemi bg ein
lega hjá yfirstéttarkonum. Kor. i Þegar Frakkar leyfðu þýzku
ur heimtuðu jafnrétti, rétt til nazistunum að vaða inn í lar.d
að taka þátt í opinberam mál- jsitt og gáfust upp fyrir Jap-
um. Þær gáfu út tvö mánaðar- jönum i franska Indókína 1940
rit, þar sem konur voru hvattar
til að gefa sig að iþróttum og
taka þátt í hinum ýmsu þjóð-
félagsmálum. En á þessum ár-
skipaði þjóðin sér undir merki
alþýðufylkingarinnar i Viet-
Nam og reis upp til að taka
völdin í sínar hendur. Uppreisn
um flæddu einnig yfir þjóðina jsem hófst í Cochinchina, suður
allskonar bókmenntir, sem voru jhluta Viet-Nam, var skipulögð
miður til fallnar að halda uppi Jog stjómað af 25 ára gamalli
baráttuhug þjóðarinnar og stúlku, Minh Khai, venjulega
sjálfstæðiskennd. En Frakkar
voru ánægðir, það kom þeim
allt vel sem gerði þjóðina ó-
virka, það kom þeim ekkert
betur en að byltingarhugur
- , ■ ~ „ , . . , . | hennar værj deyfður og frels-
þe;rra Co Bo að naim gat ser . . , , ... „ f*
ísþra heimar þogguð niður.
mikinn orðatír. Hún varð for-
ingi um 20 ára skeið fyrir skæru
Konum Viet-Nam fór úú
liðaeveit, er stöðugt átt í höggi smámsaman. að skil jast að þær
við franBkar hersveitir.
gætu aldreí öolaart fretei- með&n
þekkt undir nafninu Chi Nam
(systir). Uppreisnm var bæld
niður Chi Nam liandtekin, en
þrátt fyrir hræðilegar pynding-
ar gaf hún ekki upp nöfn á
neinum félögum sínum og vom
að síðustu kveðnir upp tveir
dauðadómar yfir henni.
En Chi Nam fórnaði ekki lífi
• Framhald á 7. síðu.
Það hefur flestum Islending-
um hny'kkt við, þegar fréttir
hafa borizt um það, að páfinn
og prélátar hans væru að bann-
færa ýmsa leiðtoga alþýðunnar
í fre'ísisbaráttu hennar. Jaínvel
borgarablöðin á Íslandi, — sem
ekki eru vön að roðna, þó sam
herjar þeirra i Grikklandi og
Spáni myrði verkalýðsleiðtoga
á degi hverjum, — verða feim-
in og þegja um slíkar fréttir.
Það er sem stjórnendur slíkra
blaða finni með sjálfum sér að
slíkar aðfarir bregði fulí skæru
ljósi yfir hverskonar miðaldá
myrkravöld það séu, sem alþýð
an í löndum sósialismans á nú
i baráttu við. — Og það gerir
það líka.
Hitler beitti hinum verstu
pintingaraðferðum kaþólska
rannsóknarréttarins til þess„að
reyna að bæla niður frelsis-
hreyf irígu alþýðunnar, brjóta'
i sósi^íistaha andlega’á bak aft-.
ur. eða ú.trýpia þejm líkamlega
að öðruni kósti. Ög þýzka auð-
valdið gekk svo langt' i grimd-
arverkum sínúrn að' iaanríkýns-
aagan verður að leita 3—4000 ár
aítur í timann til þess að finna
nokkuð sambærilegt í villi-
mennsku og æðisgengin/ii
grimd.
Grimdaræði Hitlers og þýzku
auðmannastéttarinnar dugði
ekki til að ^útrýma Kommún-
ismanum," - - cins og það vár
kallað. — Frelsishreyfing al-
þýðustéttanna hefur aidrei orð-
ið stferkari í heiminum en eftir
þessa misheppnuðu útrýmingar-
herferð þýzka, ítalska og jap-
anska auðvaldsins, — með bein
um og óbeinum stuðningi versta
afturhaldsins í öðrum auðvalds
rikjum. í meiri hluta Evrópu
og Asíu ræður nú alþýðan ríkj-
um og auðmannastéttir þær,
sem enn lafa við völd óttast nú
um yfirráð sín sakir kreppunn
ar og vaxandi ólgu meðal al-
þýðunnar.
Þá er páfanum teflt fram á
skákborð heimsstjórnmálanna,
þessari úreltu fígúru að dómi
allra frjálshuga Islendinga,
sem telur sig fulltrúa Jesú
Krists á jörðinni, en hefur gert
páfastólinn að einu helzta auð-
félagi Italíu, þannig að auk
hinna gífurlegu jarðeigna, sem
kaþólska kirkjan alltaf hefur
solsað ur.dir sig, þannig að hún
er ægilegasti landeigandi ka-
þólskra landa, þá er páfastóll-
inn einhver stærsti hluthafi i
voldugustu bönkum og gróða-
félögum Italiu. Páfastóllinn h»f
ur því breytt musteri drottiús í
víxlarabúð svo notuð sé bibliu-
liking. Kæmi Jesú Kristur til
Róm og færi að hreinsa til með
svipu sinni i því spillta musteri,
þarf þvi ekki að efa að bann-
færingin skylli skjótt á honurn
með tilheyrandi pintingum og
krossfestingu eftir á. (Vinir
páfa, griska stjórnin, lét nýlega
krossfesta 18 ára stúlku i Grikk
landi. trvo sú aðferð er enn ekki
,,úr móð“ hjá afturhaldinu).
Það eina, sem komið gæti í veg
fyrir slíkt er að alþýða Italíu
léti ekki æðstuprestana í Róm
fá vilja sínum fram og óttaðist
ekki bannfæringu þeirra.
Páfastóllinn, sem hefur látið
brenna fulltrúa framfaranna og
alþýðunnar á undanförnum öld-
um, allt frá Savonarola, Brúnó
og Húss þegar hann hefur t'l
þeirra náð, hyggst nú að nota
hið andlega pintingartæki sitt
til þess að brjóta alþýðuna á
bak aftur með óttanum við
„helúitis eld.“
Við Isléndingar þekktum þess
ar kúgúríaraðferðir og höfum á
sínum tima eins og aðrar þjóð-
ir Norður- og Vestur-Evrópu
háð harða baráttu til þess að
brjóta þessa „magt myrkranna"
á bak aftur.
En í ýmsum löndurn Mið- og
Suður-Evróþu vár þettá va!d
páfastólsins óbrotið enn fýrir
nokkrum árúm, alveg eins óg
landeigendaaðall réð þár. enrí
yfir ’ hálf-ánauðugum bændum
fyrir örfáum árum síðan. Al-
þýða þessara landa er því að
berjast við riiiðaldavald land-
eignaaðals Ög spilts páfadóms,
og jafnhliða því sem hún verst
gegn auðmönnum síris ’ eigin
lands, sem að mestu eru leppar
eða bandamenn erlendra auð-
liringa.
Sú barátta, sem Sverrir kon-
ungur' og Birkibeinar hans
háðu í Noregi, og Jón lögmað-
ur og aðrir bannfærðir Isleríd-
ingar hér á miðoídúm, er nú
háð í Mið- og Suður-Evrópu
samtimis þeirri frelsisbaráttu
verkalýðsins. sem einkennt hef
ur þessa öld.
Hnígandi auffmannastét.t
heimsins sækir 5 forðabúr sög-
unnar af grimdaræði og pinting
araðferðum allt, sem upp verð-
ur dubbað til varnar illa fengn
um auð sínum og völdum.
Hver óspiltur íslendingur hat
ar og fyrirlítur þær aðferðir,
sem páfastóllinn nú beitir, —
að svo miklu leyti sem menn þá
ekki hlægja að þeim sem svo
fjarrænum firrum, að eigi sé
hægt að taka þær alvarlega. E.i J
bannfæring, galdrabrennur -jg l
krossfestingar eru aðferðir, sem
auðvaldi heimsins finnst sjálf-
sagt að beita jafnhliða „ný-
tízku" aðferðum sem atom-
sprengjum, bolsagrýlum og
dómsmorðum.
En sá er nú munur að alþýðu
hreyfing nútímans býður bann-
færingu páfastóls byrginn með
sama hugrekki og Sverrir kon-
ungur forðum. Og i þeim ríkj-
um þar sem alþýðan þegar ræð-
ur ríkjum mun það sýna sig
skjótt að myrkravald miðald-
anna má sín lítils gegn sósial-
isma nútímans.
Bannfæring páfans fær ekki
frekar stöðvað sókn sósíalism-
ans, en kúgun sú, er myrkra-
völdin beittu Galilei fengu stöðv
að gang himintunglar.na.