Nýi tíminn - 29.12.1949, Blaðsíða 8

Forystugrein: Earáttan við fá
tæktina.
Steingrímur AðalsteinssonrFram-
leiðslugeta þjóðarinnar fær risið
undir lífskjörum almennings. —•
Sjá 2. síðu.
'rrl
24. tles.
^ Eftir hádeg'isfréttir í gær
gafst útvarpshiustendum tæki-
færi tii að hiýða á boðskap
nokkurn frá mannJ er kynnti
sig vera rukkara hins heilaga
Þorláks, og tilkynnti hann að
nú liefði dýrlingurinn um skeið
haft opna skrifstofu í Varðar-
húsinu, — sími 80785 —, til
J»ess að taka á rnóti gjöí'uni
handa þeim bágstöddu nú um
jólin. Auðvitað varð rukkarinn
að lesa hið síendurtekna guð-
spjall borgaralegu lýðræðisvin-
anna íslenzku, guðspjali sem
passar við 365 daga á ári og
fjallar um það hve þakklát við
megum vera að búa \ ið hið dá-
samlega borgaralega iýðræði
vestrænna þjóða, þar sem hver
í erieadum fréttum hefur að undanförnu verið getið
um bændauppþot og óeirðir á Suður-ltalíu. — Fréttaritari
enska biaðsins Nevv Statesman and Nation á ítalíu,
BASIL DAVIDSON, heí'ur kynnt sér ástandið í málum
bændauua. I grein þessari lýsir hann livernig „óeirðirnar“
verða tíi.
gerðust verða skráðir á spjöld
sögunnar.
Eins og flest sveitaþorpin er
Melissa svolítil jarðvegsmön í
annars litt byggilegu hrauni
efst á klettgstalli. Þorp þessi
— Strongoli, Ciro, Rocca di
Neto, Melissa, Scarfizzi degli
Framhald á 7. síðu.
Merkilegir atburðir hafa
gerzt á Italíu á undanförnum
vikuin. Stórir flokkar jarðnæð-
islausra bænda í héruðunum
Pugiie, Lucanna, Campanía og
Calabría á Suður-Italíu, hafa
dregið rauðu fánana sína að hún
en það gera þeir aðeins við há-
borgurum að bregðast nú vel
við, til þess að manngildið verði
ekki jagað úr þessum stóra
lióp. Og það er svo sem ekki
mikið sem þarf tii að bjarga
manngildinu. Bara það að
leggja lítið eitt af mörkum
einstaklingur nýtur alls þess' svo þetta fólk geti gert sér
frelsis sem hægt er að öðlast,
í stað þess ömurlega ástands er
rukkari hins heilaga Þoriáks
taldi ríkja í ýmsum öðrum lönd
um þar sem liaiin taldi stjórnar
farið kappkosta að „jaga úr
mönnum manngildið“ með synj-
un einræðisins um hið marglof-
aða frelsi!
Þá upplýsti rukkari hins
heilaga Þorláks að 500 heimilis-
feftur í þessum bæ hefðu nú
snúift sér til skrifstofu dýrð-
lingsins, — sími 80785 — með
hjálparbeiftnir svo fjölskyldur
þeirra gætu „gert sér dagamun
um jólin“, þ .e. þyrftu ekki að
iíða skort um sjálfa hátíðina.
Virtist hinn göfuglyndi rukkari
telja það frumskilyrði þess að
að ekki væri jagað úr mönnum
manngildiö, að þeir væru ekki
liafðir útundan með að geta
gert sér daganiun á jólunum, og
hugsjón hins heilaga Þorláks
dagamun um jóiin.
ýlf En livað er annars að ger-
ast. Búa ekki hinar 500 fjöl-
skyldufeður, sem leitað hafa á
náðir liins heilaga Þorláks í
Varðarhúsinu — sími 80785, —
við hið ágæta lýðræði vestur-
landa með öllu þess frelsi. Eða
er máske kjarni þessa frelsis
fólginn í því einu, að mega
heita á hinn heilaga Þoriák,
þegar þjóðskipulag auðvaldsins
hefur sparkað þeim út á glæra-
hjarn atvinnuleysis og örbyrgð-
ar? Er það nú víst að mann-
gildinu sem rukkari hins heil-
aga Þorláks talaði svo fallega
um sé borgið með gjöfum ein-
um? Eða er kannski góðgerða-
starfsemi borgaranna með
nafn hins lieilaga Þorláks
á toppinum nokkurs kon-
ar aflátsbréf, sera þeir kaupa
til þess að losna a. m.
um jólin við samvizkubit vegna
Málaferli
Afturhaldsblöðin gera sér nú tnjög tíðrætt urn mála-
ferli, sern undanfarið hafa farið fram í ýmsum löndum
Austurevrópu. Er svo að sjá sem blöðin vilji telja þessi
fjarlægu málaferli brýnustu vandamál íslenzku þjóðar-
innar, og er það raunar engin nýung að f jarlægustu ’at-
burð;r sem almenningur hefur engin tök á að meta og
dæma af eigin raun séu notaðir til að leiða hugann frá
innlendu öngþveiti cg yfirvofandi kúgunaraðgerðum.
Frásagnir blaðanna af málaferlmn þessum eru sxzt af
öllu í fréttastíl. Þær líkjast öðru fremur fátæklegustu
glæpareyfurum: hinir ákærðu og dómfelldu eru hreinir
englar, vammlausir föðuriandsvinir, en forustumenn
Austurevrópuþjóðanna eru trylltir glæpahundar sem ekki
sofa rólegir nema þeir hafi nasað af blóði áður.
Hér skulu ekki hafnar umræður um þessi málaferli
við afturhaldsblöðin. Þau. eru ekki viðræðuhæf um slík
mál, auk þess eru málavextir langt frá því að vera kunnir
hér norður á hjara veraldar, og enn virðast innlendu vanda-
málin vera svo brýn að eðlilegra virðist að láta þau sitja
í fyrirrúmi. En aðeins skal minnzt á að þetta er ekki í
ið hófst. Kai.ai konur og börn fyrsj-a sinn sem afturhaldsblöðin verða óð af hneykslun
tíðleg tækifæri og á örlaga-
stundum. Bændur þessir fara
á múldýrum eða hestum postul-
anna, leggja undir sig og byrja
að rækta hlíðar og dali auðn-
anna miklu. Tugir þúsunda
bænda hafa þannig hafið, eða
eru í þann vegin að hef ja, rækt-
un á tugum þúsunda ekra af
jörð, sem greifar og barónar
Suður-Italíu hafa fyrir löngu
yfirgefið og nota aðeins sem
veiðilönd, eða láta verða að
fúamýrum eða hálfgerðri eyði-
mörk. Allir íbúar sumra þorp-
anna hafa flutt til þesrara
svæða. Hundruð eða þúsundir
múldýra draga plógana við að
brjóta land, sem legið hefur í
órækt síðan löngu áður en stríð
hamast eins og þau ættu lífið
að leysa við að rífa upp illgresi
og grafa rásir, því að svo er
yfir uppkveðxmm dómum.
Fyrir rúmum áratug fóru fram mjög víðtæk réttar-
orðið áliðið að ekki má seinna höld 1 Sovétríkjunum. Réttarhöld þessi vöktu ekki mirnrn
fuiluægt að verulegu leyti ef hinna 500 fjölskyldna og raun
hinir efnaðri borgarar opnuðu
nú pyngjuna til að tryggja daga
miminn. Þá væri víst ekki hætt
við að maimgiidi hinna 500
heimilsfeðra fyki út í veður og
vind.
ar miklu fleiri, sem þeirra eig-
ið þjóðskipulag sviptir frelsi til
að lifa á vinnu sinni á eðlileg-
an hátt, en neyðir aftur á móti
til að leita aðstoðar, sem eftir-
lætur spor auðmýktar og van-
vera að sá. Það er heldur ekki
víst, að þau fái að athafna sig
á þessu svæði að vori. Um nátt-
mál, þegar flest verkafólkið hef
ur þrammað af stað alla hina
löngu leið til þorpanna efst i
hlíðunum, er staðinn vörður við
ræktunarlandið, til þess að
hindra að þjónar landeigend-
anna komi og rífi upp útsæðið.
Síðan skömmu eftir að stríð-
inu lauk hafa bændur alltaf
verið að taka af jörðum stór-
gósseigendanna á Suður-ítaiíu
bæði á löglegan og ólöglegan
hatt. Þeir hófust fyntt handa
í smáum stíl í Calabríu árið
1945, færðu sig svo smátt og
smátt upp á skaftið á næstu
tveimur árum, en 1948 hefur
æði i afturhaldsblöðunum en þau sem nú er mest rætt um
og fúkyrðin voru ekki spöruð. En nokkrum árum síðar
urðu staðreyndirnar um þessi málaferli öllum ljós. Um
þá sögu má til gamans kalla íslenzkt vitni, einn fram-
bjóðanda Alþýðuflokksins í síðustu kosningum, séra Sig-
urð Einarsson. Árið 1942 skrifaði hann grein í tímaritið
Helgafell undir fyrirsögninni „Verður Rússland sigrað.“
I greininni vekur hann athygli á því ,, að í Rússlandi e?
enginu austurrvskur Seyss-Inquart, enginn tékkóslóvakísk-
ur Henlein, enginn slóvakískur Tiso, enginn belgískur
Degrelle, enginn norskur Quisling, enginn danskur Fritz
Clausen, ernginn franskur Petain“. Hliðstæðir sómamenn
höfðu að vísu verið til í Sovétríkjunum, en þeir höfðu
verið dregnir fyrir lög og dóm:
„Á árunum 1937 og 193S urðu hin miklu „hrein-
gerniugarmáfaferli“ í Rússlandi. Þau komu eins og skriða,
hvcrt á fætur öðru, og heimurinn starði á þau í undrandk
mótspyrna landeigendanna, skelfingu og, að því er virtist. hjartagróinni meðaumkun
færzt mjög í aukana. Eftir kosn
ingasigur kristilegra lýðræðis-
með gömlu og lieiðarlegu bolsévíkunum, en sá ekki amnað
i í þeim en hamslausa persónulega innbyrðis valdabaráttu
inna í f>rra hafa vu.J góso-j mjjjj staiíns og gamalla og nýrra andstæðinga lians. Það
igendanna farið vaxandi, ogí ' . . .. ....
-Á 590 menn hafa leitað vetr-| máttar í sálarlífi hvers manns,
arhjálparinnar upplýsir rukk-j sem neyddur er út á þá braut.
ari hins heilaga Þorláks. Þeila Bleðan hið ágæta vestræna
þýðir að í höfuðborg Islands, j lýðræði býr ekki betur að þcgn-
sem hefur rúm 50 þús. íbúa,! um sínum en þessar upplýsingar | ^ ~ ^ ‘ j er hægara að átta sig á öllnm þessum inálum nú eftir á,
búa 500 Ijölskyldur við skortj frá rukkara hins heilaga Þor- | ^ oft u- ^f jörðum þeim úeear kunnuat er orðið um fimmtuherdeildarstarf nazLsta
cem teknar höfðu verið. Fyrir
oka sér við að leita slíkrar! go öjti vjrðist full ástæða til að nokkrum vikum var byrjað að
opinberrar hjálpar, jafnvel þó athuga sannleiksgildi liins fyrr- framkvæma brottvísun bænda
guðspjalls um ágæti, af jarðnæði, sem áður hafði
á þessum vetri. Og þó vafalaust iágs gefa til kynna um ástand
allmiklu fleiri, því margir kyn-i jg ; höfuðstað Islands á miðri
hún sé skreytt með nafni hins
þegar kunnugt er orðið um fimmtuherdeildarstarf nazLsta
í ýmsum löndum. Játningar sakborninganna, sem mjög
voru tortryggðar víða um heim, hafa fengið nýja merk-
ingu síðau.“
Síðan skýrir Signrður frá því hvernig komizt hafi
upp um víðtækt Iandráðasamsæri að undirlagi Þjóðverja
nefnda
heilaga Þorláks. Það þýðir raun j þessa lýðræðis. Gæti verið fróð- verið ákveðið af stjórninni, að
verulega að a. m.k. 3—4 þús. | jegt til athugunar, hvað bogið í skyldi skiptast upp til smá-1
manns fær'ekki bætt úr skort- er vjg j,ag þjóðfélagsform, sem bænda ( en bændur höfðu allsj °% Japana og hafi mjög hattseitir menn veiið við þaö
inum um jólin, nema skrifstofa; svo er staðnað á þróunarbraut-1 ekki tekið). Liklegt mátti teljaj riðnir og lýkur máli sínu með þessum orðum: „Ea hitt er
að þessu héldi áfram, en afleið-1 staðreynd sem nú er orðia deginum ljósari, að það var
hins heilaga Þorláks í Varðar-j inni, að enn verður að notast
liúsinu — sími 80785 — hlaupij við aðferðir frá dögum Mns
undir bagga. Það þýðir að 12. j heilaga Þorláks til að forða
—14. hvert mannsbarn í höf- 500 fjölskyldum í höfuðstað Is-
uðstað fslands býr við áður-! lands frá skorti um jólia, jafn-
nefndar kringumstæður. Og vel þótt hjálpin berist fyrir
rukkari hins heOaga Þorláks . miHigöngu þeirrar skrifstofu
kemur í ísieizka r'kisútvarpið ssm dýjrðiiœgurinn hefur opuað
•óg brýnir fyr** reykviskam1 í VarðarMsintt — sími 80785.
ingin varð ný og stórvaxaadi
ólga meðal bænda.
Viðhorfið gjörbreyttist þannj
30. október s. 1., þegar 13 bænd-
ur voru skotnir niður af lög-
reglunni við Fra.ga.la, isem/er
Framh. á 7. síðui unni og kann að draga ályktanir.
engin fimrnta herdeild til í Rússlaudi 1941, þegar inn-
rásarherkiQ þurfti á íieoni að halda. Hún hvarf í hreiu-
geraingunum.“
Þessi saga hlýtur nú að vera hagstæð hverjum
hugsandi manni, hverjum þeim sem getur lært af reyasl-