Nýi tíminn - 19.02.1953, Qupperneq 8

$) _ NÝI TlMINN — Fiiiiimtudagur 19. tebrúar 1953
4
Þingsalurinn yígvöllur — 2300 breyting-
artillögur — Stj órnarflokkarnir riðlast
Alöggjafarsamkomum suð-
rænna þjóða hefur löngum
lítið þurft til að uppúr sjóði
og þingheimur breytist úr ráð-
settum löggjöfum í heiftúð-
uga slagsmálahunda_ ,Sjaldan
hefur þó verið eins skammt
milli orrahríða og í ítalska
þinginu undaafarnar vikur.
Þar hefur hver rimman rekið
aðra og ekki er séð fyrir end-
ann á þeim enn. Hemaðar-
ástandið hófs.t dag nokkum
um miðjan desember. Þá bar
sveitastjórnakosn. í fyrra kom
það hinsvegar í Ijós að fylgi
hefur hrunið af kaþólskum
síðan 1948. Kommúnistar og
vinstrisósíaldemókratar, sem
voru í kosningabandalagi 1948,
hafa hinsvegar unnið á síð-
an þá og konungssinnar og
nýfasistar þó enn meira. Er
því ekki ólíklegt að verkalýðs-
flokkarnir yrðu sterkasti aðil-
inn á þingi eftir kosningarn-
ar í vor að óbreyttu kosn-
ingafyrirkomulagi. Að minnsta
kosti er ljóst að stjórnar-
flokkamir fá aldrei nema
mjög nauman meirihluta ef
nýja þingið verður rétt mynd
af viljá ítalskra kjósenda.
að er einmitt það sem De
Gasperi og stuðaingsmenn
hans ætla að hindra með
Alcide De Gasperi
"eflrn "á'f flokksþræðrum De
Gasperi forsætisráðherra og
foringja kaþólska flokksins
fram tillögu um að þingfundir
skyldu haldnir á hverjum
degi, helga daga jafnt og
virka, þangað til afgreitt hefði
verið frumvarp stjómarflokk-
anna að nýjum kosningalög-
um;
Stjórnarandstæðingar, komm
únistar og vinstrisósíaldemó
kratar, mótmæltu harðlega
þessari tillögu um afbrigði-
lega meðferð kosningalaga-
frumvarpsins og jókst deilan
orð af orði þaagað til stjórn-
arliðar og stjórnarandstæðing-
ar þustu upp af þingbekkj-.
um með steytta hnefa. For-
seti knúði raffiautu og þing-
verðir snöruðust inn í fund-
arsalinn og röðuðu sér eftir
miðju gólfi, þar sem
ar voru að síga saman.
verðir, sem mega ekki leggja
hendur á þiagmerin, spörkuðu
þeim mun rækilegar í öklana
á þeim en það kom fyrir ekki,-
.Vatnsglös-og blekbyttur tóku
að svífa um salinn, brotnir
stólfætur hófust á ioft og
buldu á hausum. Eftir 20
mínútr.a viðureign tókst loks
að stilla til friðar.
Mikið liggur við fyrir báða
aðila þar sem kosninga-
lögin eru og ekki furða þótt
ýmsum hitni í hamsi. Þing-
kosimigar eiga að fara fram
á ítalíu í apríl, þær fyrstu
síðan 1948. Þá var hlutfalls-
kosningafyrirkomulag og kaþ-
ólski flokkurinn vann hreinan
meirihluta í neðri deild þings-
ins. Hefur hann stjórnað land-
inu síðan með aðstoð þriggja
smáflokka, hægri-sósíaldemó-
kra.ta, frjálslyndra og lýð-
veldisflokksins. í bæja- og
EMeiBd
frumvarpi sínu að nýjum kosn
ingalögum, meginatriði þess
er að flokkur eða kosninga-
'bandalag flokka, sem fær yfir
helining greiddra atkvæða,
skuli hljóta næstum tvo þriðju
þingsæta (64% eða 380 af
tæplega 600 þingsætum). Og
ekki nóg með það að afnmea
á með þessu nóti jafnan
kosningarétt allra kjósenda.
De Gasperi hefur látið stuðn-
ingsflokka sína skuldbinda sig
til að styðja að kosningum
afstöðnum frumvörp um „eft-
irlit með blaðaútgáfu og starf-
semi verkalýðsfélaga og inmri
várnir ríkisins“. Engum blöð-
um er sem sagt um það að
fletta, að foringjar kaþólskra
eru staðráðnir í því að reyna
eftir kosningalagabreytinguna
að festa sig í sessi um ófyrir-
sjáanlega framtíð méð skerð-
ingu prentfrelsis og samtaka-
frelsis Verkaiýðsiná:..... 1 '■
I^talska stjóraarandstaðan tel-
ur sig því vera að berjast
gegn nýrri einræðisstjórn með
andstöðunni gegn kosninga-
lagafrumvarpinu og beitir öll-
Palmiro Togliatti
um tiltækilegúm ráðum. Hún
bar fram 2300 breytingartil-
lögur í neðri deildinni og dró
umræður á langinn. Við at-
kvæðagreiðslur gengu stjórn-
arandstæðingar löturhægt að
atkvæðakassanum með kúlur
sínar (hvít kúla þýðir já,
svört nei), svo að hver at-
kvæðagreiðsla stóð klukkutím-
um saman. Eftir 37 daga mál-
þóf greip De Gasperi forsæt-
isráðherra til þess ráðs að
lýsa yfir, að hann myndi segja
af sér ef kosningalögin yrðu
ekki samþykkt. Það þýddi að
enginn þingmaður mátti halda
nema eina ræðu áður en at-
kvæði voru greidd. Allir
stjórnarandstöðuþingmenn-
irnir, 178 að tölu, skráðu sig
á mælendaskrá og þingfundur
stóð látlaust hálfan þriðja sól-
arhring. Þá var loks gengio
til atkvæða og kosningalögin
send til öldungadeildarinnar.
Þar verður enn torveldara
fyrir De Gasperi að fá þau
afgreidd.
Svo var mál með vexti að í
öldungadeildinni hafa kaþ-
ólskir ekki hreinan meirihluta
Þeim fylgir 151 af .344 deild
armönnum en 109 verkalýðs
flokkunum. Framgangur nýji
kosningalaganna þar er þv
algerlega komina undir stuðn
ingsflokkum De Gasperi ei
innan þeirra magnast nú and
staða gegn því afnámi lýð-
ræðisskipulagsins sem frum-
varpið boðar. Hægrikrata-
foringinn Saragat þorði ekk:
að ganga til stuðnings vii
frumvarpið fyrr en því hafð:
verið breytt aokkuð frá upp
haflegri mynd en samt ser/
áður hefur flokkur han.
klofnað út af því. Pietro Cal-
amandrei, einn af áhrifamestu
þingmönnum flokksins, hefur
ásamt sex öðrum þingmönnum
og fulltrúum .frá flokksdeild-
um, sem eru andvígar kosn-
ingalagabreytingunai, stofnað
nýjan sósíaldemókrataflokk.
Stofnþing. hans var haldið i‘
Bologna fyrir hálfum mánuði.
Einn af þingskörungum frjáls-
lyndra, Epiearmo Corbino pró-
fessor, hefur tekið forystu
fyrir þeim armi þess stjórn-
arflokks, sem berst gegn nýju
kosaingalögunum.
Ekki er síður barizt gegn
kosningalögum De Gaseri
utan þings en innan. Þegar
. umræðurnar, . í fulllrúadeild-
inni stóðu sem hæst gerðu
verkamenn í öllum stærri
borgum Italíu verkfall til að
mótmæla lagabreytingunni.
Víða kom til átaka við
vopnaðar ríkislögreglusveitir
Scelba innanríltisráðherra, er
skutu að minnsta kosti einn
verkamann til bana. Á þingi
bar Palmiro Togliatti, foringi
ítalskra kommúnista, fram til-
lögu um að þjóðaratk.væði
yrði látið ganga um kosninga-
lagabreytinguna í sumar. De
Gasperi hafnaði því boði en
tillagan verður vafalaust tek-
in upp aftur í öldungadeild-
inni. Jafnframt því að lýsa
yfir, að flokkur hans myndi
lúta þjóðarvilja framkomnum
við allsherjara.tkvæðagreiðslu.
aðvaraði Togliatti stjórnar-
þingmennina: „Þið getið liald-
ið áfram ójafnaði, en ykkur
mun aldrei takast að stöðva
sókn verkalýðsins og alþýð-
uonar alirar til að vinna
frelsi sitt, bará.ttuna fyrir
fulikomnu lýðræði, sóknina til
valda“.
Kosningalagabreytingin á
ítalíu er sama eðlis og
svipaðar breytingar á kosn-
ingafyrirkomulagi, sem gerð-
ar hafa verið í öðrum Marsh-
alllöndum á undanförnum ár-
um. Riðið var á vaðið í Frakk-
landi. Fyrir kosningarnar í
hitteðfyrra voru sett mjög
flókin kosningalög, sem opin-
skátt voru miðuð við það eitt
að fækka þingmönnum Komm-
istaflokks Frakklands. Það
Framhald á 11. síðu.
I’ó lítið maiintjón yrði af völdum flóðanna í Beljfíu, ollu þau
einnig þar miklum skemmdum á mannvirkjum, einkum í hafnarbæn-
um Ostende . . . Þessi mynd er tekin á jfötu í Osíende, eftir að
flóðið hafði fjarað út aftur.
1 gær varð áttræður Páll Guð-
munösson, bóndi og skáld á
Hjálmsstöðum í Laugardal.
Hana er fæddur á Hjálmsstöð-
um hinn 14. febrúar 1873, son-
ur hjónanna Gróu Jónsdóttur
ljósmóður og Guðmundar Páls-
Páll Guðmundsson.
sonar, er þar bjuggu. Páll er
uppalinn á Hjálmsstöðum og
hefur alið þar allan aidur, utan
hvað hann réri á vertíðum á
sínum yngri árum, eða frá sex-
táa ára aldii og þar til er hann
hóf búskap á föðurleifð sinni,
tæplega þrítugur að aldri. Páil
er af bændaæt.tum svo langt,
sem rakið verður, og hefur erft
marga hina betri kcsti feðra
sinna. Hafa sveitungar hans og
kunnað þá að meta og falið hon
um í headur mörg sinna mála.
Meðal annars var harin um
fulla tvo áratugi oddviti hrepps
nefndar og átti auk þess sæti
í flestum nefndum, sem starfa
í venjulegum hreppsfélögUm,
svo sem sóknarnefnd, sátta-
nefnd o.s.frv.
Páll hefur jafnan þótt lið-
tækur til hvérskonar starfa,
verið hjálpfús og greiðviikinn
með afbrigðum og gestrisni
hans þó hvað mest viðbrugðið.
Hann er hrókur alls fagnaðar
á gleðistundum, enda gæddur
í ríkum mæli þeim hæfileikum,
sem þar til útheimtast, svo sem
glaðværð, fyndni og kímni, góð-
um gáfum og síðast en ekki
síst hinni alkunnu hagmælsku,
sem einna víðast mun hafa bor-
.ið hróður. hans.,
Páll er tvíkvæntur; var fyrri
kona hans Þórdís Grímsdóttir
bónda í Laugardalshólum, er
hann missti frá ungum barna-
hópi eftir 12 ára sambúð, og
hin síðari Rósa Eyjólfsdóttir
bónda á Snorrastöðum í sömu
sveit. Eignaðist hann með þeim
stóran hóp barna, sem öll eru
hið mesta dugnaðar- og mynd-
arfólk. Báðar þessar konur
hafa þótt hinar mestu prýðis- og
sómakonur og hafa ekki litlu
valdið um það, hve gestum og
gangandi þótti gott að gista
heimili þerra.
Kunningjar og vinir Páls og
heimilis hans óska öldungnum
á Hjálmsstöðum allra heilla á
ævikvöldi hans.
Kunningi.
fyrir llðsaaer
Efri deild þingsins í Vestur-
Þýzkalandi hefur fellt frum-
varp ríkisstjómarinnar um að
afnema hreinar hlutfallskosn-
ingar til þings. Saka sósíal-
demókratar Ádenauer forsæt-
isráðherra um að reyna með
lagabreytingu þessari að
tryggja stjórnarflokkunum
meira þingfylgi, en kjósenda-
talan gefur þeim rétt á. Aden-
auer segir hana miða að því að
útrýma smáflokkum. Talið er
að hann leggi frumvarpið fyr-
ir neðrí deildina á ný.
3iipul frá belgíshu
bmnum Ostende