Nýi tíminn - 16.07.1953, Side 2

2) — NÝI TÍMINN — Fiinmtudagur 16 júlí 1953
Héraði í júní.
Þegar €kið er frá Egilsstöð-
aim á Völlum út á Úthérað í
björtu veðri, veitir ferðalangur-
inn brátt athygli stör.g einni
mikilli, sem gnjefir við himin.
Er nálgast tekur Eiða, sést, að
stöng þessi er þar reist. —
Þetta er hið nýja mastur endur-
varpsstöðvarinnar á Eiðum. Þaf
sem það stendur mitt í stórum
mýrarfláka, stutt uppi af öf’ug-
um stögum í -allar át-tir, ber-
andi við brún Eiða-þinghárfjalla,
fyllist einn fáráður' Héraðsbúi
stolti og lotningu yfir því, aS
taekni nútimans skuli í mynd
þcssa milcla stálmasturs hafa
haldið innreið sína í þet-ta harð-
indahrjgða Hérað! Það liggur
við, að hann óskaði sér, að ein-
hver Parísarbúi væri kominn
hingað n-orður, svo -að hægt væri
að benda á mastrið og segja,
að víðar væru nú til Eiffel-
-tumar en í París!
Barið að dyrum hjá
Gissuri
Svipað þessu var a. m. k.
fréttaritara Nýja tímans innan-
brjósts, er hann átti nýlega ,leið
hjá Eiðum. Knúinn forvitni á -að
vita eitthvað nánar um það
tækniundur, sem slík^ mastur
er, barði hann að dyrum hjá
Gissur;. Ó. Erlingssyni, stöðvar-
stjóra endurvarpsatöðvarinnar.
til þess að biðja hánn um að
leysa fyrir sig ýmsar torráðnar
'gátur útvarpstækninnar og skýra
frá ýmsu sem fróðlegt væri að
vita um Eiðastöðina.
Hjá Gissuri fen-gum vér elsku-
-legar viðtökur, vorum leiddi.r til
stofu c-g eftir að hafa dregið
upp blokk og blýant, hófum vér
yfir rjúkand; kaffibollum að yf-
irheyra Gissur, sem leysir hið
greiðasta úr öllum spumingum.
Framkvæmdum að
ljúka
Fyrst spyrjum vér, hvort
framkvæmdum við stækkun
endurvarpsstöðvarinnar sé senn
lokið (því ,að frammi í anddyr-
inu höfðum vér séð Auðbjörn
Emilsson, málarameistara frá
Eskifirði, vera að -leggja síðustu
hönd á málningu).
— Já, svarar Gissur, það er
verið að le-ggja síðustu hönd á
verkið. í fyrrahaust var -hafin
stækkun á húsi stöðv-arinnar o.g
einni hæð bætt ofan á. Áður
var í -húsinu aðeins ein fremur
-lítil íbúð, auk vélasals, en nú
verða 2 ibúðir í húsinu og auk
þess got-t geymslupláss, sem áð-
ur var orðið ófullnægjandi, eft-
ir að nýja stöðin var reist.
Nvi sendirinn settur
1950
— Já, nýjá sföðin?
— Nýi sendírinn var -settur
upp hér sumarið 1950 og útvarp
með -honum hófst 26. sept. það
ár. Hann hefur 5 kílówat-ta órku
Út í loftnet, en sá gamli sem
settui- var upp 1938, hafði 1
kílówa'tts orku. Fyrst var sent
-út í 'gamla loftnetið, sem -haldið
var -uppi af tveimur 25 metra
EijSum
iiáum trjámöstrum.
— En hvernig nýttis-t þá orka
nýja sendisins?
— Útgeisluð orka var að sjálf-
sögðu miklu minni. Kemur þar
t. d. til lögun og gerð loftnets-
ins. hæð þess frá jörð o-g stað-
sétning m. t. t. járðsambarids.
Gamla lof-tnetið stóð t. d. á
þurru holfi og var of lá-gt'.
•:— En hvenær var hið- nýja og
glæsilega mastur reist?
— Sumarið 1951.
— Hvað hátt?
— 75 metra. Þetta er stál-
grindamastur o-g vinnur sjálf-t
%
sem loftnet.
Sendir jafnt í allar
áttir
—. Hvaða kostur fylgir því?
, Kosturinn. við að hafa -lóð-
rétt loftnet er, að það hefur bnga
stefnuverkun, -þ. e. a. s. sendir
jafnt í allar á-ttii, og hætta á
bilun er ei-ginlega engin í loft-
nelinu sjálfu.
— En getur ekki svona hátt
mastur fokið um koll í verstu
norðanveðrum?
— Ekki se-gja verkfræðingar
Marconifélagsins! Þeir fUllyrða
-að slík veður get-i ekki komið
hér, enda er mastrið sérstaklega
sterkby-ggt. Þannig eru t. d. vír-
arnir í stögum þeim, sem haida
því -réttu, 3 cm í þvermál.
21 km lansrar jarð-
sambandsicíðsluv
— Hvaða skurðir cru 'það sem
ganga eins og geislar út frá
mastrinu í allar áttir?
— Það eru jarðsambandsieiðsl-
ur, sem plægðar eru ca. 2 fet
í jörðu. Alls eru leiðs-lur þessar
120 að tölu, hver um sig 180
metra á lengd. Samanlögð lengd
þeirra er -þannig rúm'.ega 21 kiló-
metri.
— Hvað á nú allt þetta jarð-
samband að þýða? spyrjum vér
í fáfræði vorri!
— Eftir -því sem viðnám mast-
ursins og þar með jarðsambands-
ins er minna, þeim mun meiri
verður orkunýting loftnetsins.
—- Þú nefndír áðan Marconi-
félagið. Sá það félág -urri byg-g-
ingu stöðvarinnar?
— Já, -það sá -bæði um upp-
setnin-gu sendis, sem er frá þeim,
og masturs.
Heyrist til Vermont-
fyíkis í Bandaríkj-
unum
— Hvað má búast við að heyr-
ist lan-g-t í þessari -stöð?
— Það er mjög erfitt að segja
nokkuð ákveðið um, því að
margt kemur til greina i því
sainbandi. T. d. er hu-gsanlegt,
að staður, sem er 20 km í burtu
frá stöðinni - heyri verr í henni
\
en staður, sem er jafnvel í
mörg hundruð km fjarlægð.
— Fjöllin?
— Já, m. a. vegna þeirra.
Staðir, sem eru innilokaðir milli
hárra fjalia, heyra iJla útvarps-
stöðvar utan fjallahrin-gsins. Td.
er-u Austfirðingar illa settir
vegna þess að mLllj Þeirra og
stöðvarinnar liggur fja!lgarður.
sem er 600—1000 m hér. Auk
þess ei'u staðir, sem li-g-gja -þar
við opnu hafi, sérstakle-ga il-la
settir, því að erlendar s-töðvar á
svipaðri -b-ylgjulengd -g'e-ta í -sum-
um tilfellum haft svipaðan eða
jafnvel meiri styrkleika en
Eiðastöðin.
— Telurðu þá, -að stöðin sé
ekki vel sett á -Eiðum?
— Nei, ég sé ekki-, að hún
væri annars s-taðar betur sett á
Austurlandi, því að vandamáíið
yrðí alls staðar hið sama. —
Ann'ars vil ég geta þess, að ég
hef fen-gið bréf f-rá manni í Ver-
mont-íylki í Bandarikjunum,
sem kveðst hafa heyrt til, stöðv-
arinnar á ákveðnum tíma. —
Varðandi örðugleika fólks á að
heyra í Eiðastöðinni, má einnig
segja, að það er háð sömu ann-
morkum fyrir okkur að heyra
vel í Reykjavikurstöðinni.
• Endurvarpsútbún-
aður
— Nú tekurðu þá á móti
Reykjavikurdagskránni á venju-
legt viðtæki?
— Já, ég geri það, og þú get-
ur séð móttökustöðina þarna
suður frá, se-gir Gissur og bend-
ir út um gluggann. Hún er í ca.
800 m fjar-lægð ihér frá.
— Nokkur sérsíakur útbúnað-
ur?
— Já, fyrst og fremst sérlega
vönduð viðtæki og móttökuloft-
net af sérstakri gerð, sem vinna
svipað -o-g mót'tök-uloftnet á rad-ió-
miðunarstöðvum á skipum. En
með slíkum -loftnetum er hægt
að deyfa mjög truflanir úr öðr-
um áttum en þeirri, sem óskað
er að hlusta úr. En að öðru
leyti er mó-ttak-an sömu anh-
mörkum háð og hjá venj'ulegum
hlustendum — og hefur ekki
reynzt fær-t að ráða bót á því.
Útvarpssali vantar
— Hefur endurvarpsstöðn nóg
rafmagn?
— Þe-gar hún val sett upp ár-
ið 1938, var yfirdrifið rafmagn.
En eftir stækkun Eiðaskólans og
endurvarpsstöðvarinnar sjálfrar,
reyndi-st orka vatnsaflsstöðvar
skólans allt of lítil, og var því
nauðsynlegt að koma upp dísel-
rafstöð í sambandi við endur-
varpsstöðina og gen-g-ur hún yf-
irleitt, þegar útv-arpað er, nema
yfir hásumarið.
— Væru möguleikar á -að út-
varpa héðan sérstakri da-gskrá?
— Já, af segulbandi eða plöt-
um væri það vel hægt. En töl-
uðu orði eða lifandi tónlist væri
ekki hæg-t -að útvarpa beint, því
að útvarpssali, vantar.
Var loftskeyta-
maður á striðsár-
unum \
Nú vendum vér kv'æði vofu 5
kross og leggjum fyrir Gissur
hokkrar pérsónulegar spuming-
ar.
— Hve lengi he.fur þú verið
hér eystra?
— Ég köm hin-gað í Eiða
haus-tið 1948 sem kennari við -al-
þýðuskólann.
— En hvenær igerðist þú
stöðvarstjóri hér?
— Ég tók við starfinu -af
Davið Árnasyni, er hann tók við
endurvarpsstöðinni á Akureyri á
miðju s. 1. sumri. — Annars var
ég lengst a£ á stríðsárunum
-loftskeytamaður á skipum Eim-
skiþafélagsins o-g togurum o-g
hafði áður starfað hjá Ríkisút-
varpinu og einnig nokkuð hjá
Landssímanum.
Komirni aftur á
bernskustöðvarnar
— Hverni-g kanntu annars við
þig hér á Heraðinu?
— Ágætlega. Eiginlega er ég
k-ominn hingað aftur á bernsku-
stöðvarnar, því að ég er fædd-
ur i Borgarfirði hér eystra og
ólst þar upp til 9 ára aldurs.
Vér þykjumst nú orðnir margs
vísari um þau vandamál, sem
því eru fyl-gjandi ,að geta da-g-
lega ri’.ýtt á „útvarp Reykjavík“
skýrt o,g greimlega. Vér þökkum
því Gissuri Ó. Erlingssyni fyrir,
-hde vel o-g greiðlega hann hefur
leyst úr spurningumtvorum, sem
óneitanlega hljóta að hafa hljóm-
að nokkuð barnalega :í eyrum
hans sem .fagmanns, og ennfrem-
ur þökkum vér honum fyrir
-gætar við tökur, kveðjum hann
og höldum áfram ferð vi>rri.
pjóðateiníng
Framhald af 10. síðu.
gön-gubann og fleira þess hátt-
ar vestra. — Fyrir kosnin-gar
héldu togarar áfram veiðum
viðstöðulítið, daginn ef-tir
kosningar er tilkynnt að flot-
anum verði lagt í höfn til
bráðabirgða, — eftir kosning-
-ar er ■ tu-gum verkamanna
sagt upp í hraðfrystihúsum
og á öðrum vinnustöðvum.-
Hu-gsunarlaust fólk hefur
látið hræða sig og blekkja
til þess að kjósa aftur yfir
þjóðina úrræðalitla forkólfa,
sem s'tjórnað er af erlendu
hgrveldi, — menn sem sífellt
benda á haf út til þess -að
ibeina athy.glinni frá öng-
þv-eiti þeirrar stjórnarstefnu,
sem sligar þjóðina.
Svo san-narlega er nú verk-
efni fram-undan, -enda verður
nú hafizt handa. Kosningar
cru áfan-gi, en ekki takmark.
Andspyrnuhreyfingin -átti sam-
vinnu við Sósíalistaflokkinn
í þessum kosningum, og mun
eiga samvinnu við hann -svo
sem aðra flokka, -sem vilja
-beita sér gegn erlendum her
á íslandi og gegn -stofnun
innlends hers. Aðrir hirtu að
nokkru afraksturinn af starfi
okkar í vor sökum blekkin-ga,
er ég hef hér drepið á. Fjölda
margir mætir menn hafa nú
gengið til samst-arfs við and-
spyrnuhreyfinguna. Skipu-
la-gning starfsins er fram-
undan, þrotlaus barátta haf-
in, þar til markinu er náð:
Sameining hinna sundruðu
-afla gegn herse-tunni.
Lá-t-um ekki vísifingur her-
námspöstollanna villa okkur
sýn, þegar þeir benda á haf
út. Við höfum vandamál að
leysa í okkar ei-gin landi.
G. M. M.
Það eru víðai
E'ffelturrar e»
i París! — Héi
sjáið þið stál
mastrið að Eið
Hér sjáið þið
Gissur Erlings-
son stöðvar-
stjóra að Eiðum
þar sem liann
stendur við
mastur endur-
varpsstöívar-
innar.