Nýi tíminn - 12.03.1959, Blaðsíða 8

8) — NÝI TÍMINN — Fimmtudagur 12. marz 1959
Jsraef

Iférna, úti við landamærin,
sem skipta Jerúsalem’
skildist mér fyrst til fulln-
ustu, livílík þörf er að afnema
þessar landamæradeilur, þessi
landamæri úr hatri, morðum
og ósættanlegum fjandskap.
Þegar komið er að Dam-
askusliliði í þeim hluta borg-
arinnar, sem Jórdan ræður
fyrir, sjást gaddavírsgirðing-
arnar. Við þær staðnæmast
allir fyrst, sem koma til þess-
arar borgar. Óðar en bíllinn
stanzar, þyrpast leiðsögumenn
að. Og liver reynir að yfir-
gnæfa annan með ópum og
kö'lum. Þeir heimta fimmfalda
þóknun, og fá oftast tvöfalda.
Það eru margir sem hafa þetta
að atvinnu — en elzti hluti
borgarinnar er lítill.
'jáf' Fæstir taka eftir
g’addavírsgirðingum
Aðkomumaðurinn, sem í-
myndar sér að hann hafi
sloppið vel með því að borga
aðeins helming þers sem upp,.
var sett, kemst nú í góðal
stemmningu og tilhlökkim að!
sjá þessa ,,fornhelgu“ borg.
Hann tekur ekki eftir gadda-
•vírsgirðingunum né heldur
rústunum I landræmunni sem
enginn á (no mans land).
Ekki sér hann þetta heldur
þó hann sé staddur innan
laniiamæra ísraels, jafnvel
þótt „hinir helgu etaðir“ séu
i jórdönsku landi.
Samt eru landamærin mjög
áþreifanleg. Þessi ósýnilega
lína, sem liggur um eyðimerk-
ur Sínaí og Negevs, verður
xniklu áþreifanlegri í gróður-
ríkum sveitum og hlíðum liins
forna IsraeLsríkis. Og þau
liggja þvert yfir þessa æva-
gömlu borg, þar sem svo
mðrg trúarbrögð þrífast enn
og ríkja yfir fólkinu (leifar
frá löngu horfinni tíð).
Þegar horft er yfir land-
ræmuna sem enginn á, sést 1
nokkurri fjarlægð mikil um-
ferð, bæði af gangandi mönn-
um og rauðum almennings-
vögnum. Yfir Damaskushlið-
inu blikar á vélbyssur í sól-
skininu. Hinumegin frá mundi
vera hið sama að sjá.
Héðan sé ég yfir alla borg-
ina. Landamærin sjást ekki,
en ég veit nokkurnveginn
hvar þau muni vera.
Abu Ali lætur kaðalinn
mylja það. Hann telur sér
skylt að fræða mig um hvem
kristinn helgimann úr helgi-
ritunum, hvar hann hafi
gengið, og mér fer að finn-
ast þessi fróðleikur full um-
fangsmikill. Þó að hann sé
Múhameðsmaður og Arabi, er
ekki annað að heyra en þetta
sé sanntrúaður kristinn mað-
ur, af þvílíkri fjálgi talar hann
um það hvar Jesús hafi geng-
ið um á Olíufjallinu, hvar
‘hann hafi mætt postulunum,
hvar Getsemanegarðurinn sé.
hann byrjar á því að benda
á hina ýmsu staði borgarinn-
ar, sem við okkur blasa. Hann
bendir mér á hvert musteri,
hverja kirkju, hvern helgi-
stað. Og svo rennur það upp
fyrir honum að ég muni vera
kominn tU að sjá allt annað
en það, sem flestir ferðamenn
koma til að sjá.
„Þarna bak við gaddavírinn
og „no mans land“ blasir ísra-
elviðokkur. Já, nú heitir það
Israel. Sko „— og nú bloss-
ar upp áhugi í svipnum —
„sjáið þér þessi tvö hús? Þau
eru ekki sérlega há, en þau
eru falleg, og í öðru þeirra
átti ég einu sinni heima. Þá
leið mér vel. Okkur kom vel
saman, mér og gyðingafjöl-
skyldunni í sama húsi. Við
áttum heima á fyrstu hæð,
Þau á annarri. Okkur er vel
til vina ennþá. En ég hlaut
að flýja heimili mitt, og ég
flýði, en ekki frá þeim. Nú
náum við ekki saman framar,
þó að við vitum hvert af
öðru, sitt hvoru megin við
landamærin".
★ Biblíumyndir og
klám
Jerúsalem er mjög óvenju-
leg borg. Hér eru töluð öll
tungumál sem nöfnum tjáir
að nefna. Hér er hin kristna
„kirkja hinnar heilögu graf-
ar“, og leitar þangað fjöldi
pílagríma. Allskammt þaðan
er musteri kennt við Ómar,
ljómandi fallegt hús, og hið
skrautlegasta — annað veg-
legasta guðshús Múhameðs-
manna. Hér má sjá gyllt íkon
frá rússneskum keisurum,
grænleita dollara- Qg punds-
seðla, brot úr rómverskum
minnismerkjum, og litlar töfl-
ur með egypzku myndletri,
Hér eru guðhræddar nunnur,
sem ekki virðast vita af neinu
nema hinum fölrauðu mar-
maraplötum, sem Jesús gekk
Munkur í „kirkju hinnar heilögu grafar.“
að hann fylgdi honum þang-
að ?
lEn ég er að horfa á borg-
ina. Abu Ali þagnar, honum
hefur loksins skilizt það, að
ég hef miklu meiri áhuga á
honum sjálfum og vandamál-
um hans en kristnum helgi-
sögnum.
— Þekkið þér sögu landsins
að fornu og nýju? Abu Ali
er vel að sér í sinni mennt,
og hann hleypur yfir allt,
sem ætla má að ég viti. Og
Zionsf jallið utan við gamla
borgarmúrinn.
skegg og í óhreinum kufli. 1
hverjum krók og kima stend-
ur munkur með auðmýktar-
svip og útrétta hönd. Og
allir tafsa þeir upp úr sér
utanaðlærðri þulu, sem þeir
hafa haft yfir hver veit hvað
oft.
á, þegar hann bar krossinn,
Bandaríkjakonur eldri og
yngri, sem gefa betlurum
smápeninga, Jerúsalemsdætur,
sem bera vatnskrukkur á
höfðinu og líkjast mést mynda-
styttum, gleðimeyjar með
strútsfjaðrir í höttunum. Hér
er mergð fomfræðinga, presta-
stéttarmanna með sítt skegg
og krúnurakaðir flakkarar,
og ævintýramenn, stjómmála-
menn og vasaþjófar, flótta-
mannaböm í tötram og börn
útlendra ferðamanria uppdubb-
uð í nælon og stifuð pils. I
hinum krókóttu götum eru
klámrit og biblíumyndir seld
jöfnum höndum í smáskúram.
^ Grein írá Oliuíiall-
inu í kaupbæti
Hvarvetna gefur að líta
tötrabörn sem era að selja
„perur frá landinu helga“,
„blóm frá landinu helga“,
„appelsínur frá landinu
helga“......Götusali nær taki
á mér og fæst ekki til að
sleppa.
„Mister, monsíeur, signore,
hér er fæðing Krists, undur-
samlega gerð úr skja’dböku-
skel, upphleypt á fletinum.
Umgerðin er úr viði frá Olíu-
fjallinu. Að auki fáið þér ó-
keyp’s grein af tré sem vex
á fjallinu. Óvígð mjmd kostar
tvo dollara — vigð fimm doll-
ar. Kaupið liana mister, mon-
sieur, signore.“ „Viljið þér
ekki he’dur kaupa mynd af
guðs móður úr skjaldböku-
skel, gerða í Nazareth, fram-
smíð? Sú mynd kostar minna
hjá mér en öðrum“, hrópar
annar, sem kemur aðvífandi.
í „kirkju hinnar heilögu
grafar" er tekið á móti mér
með þjónslegri auðmýkt af
presti nokkrum með ógreitt
„Sannindamerki"
Fyrir utan innganginn að
hinni svokölluðu gröf Krists
mæti ég þremur munkum
hreinum og þokkalegum, ung-
um að aldri, og hinum
þriðja, sem dálítið er farinn
að reskjast. Þessa menn hef
ég séð áður í borginni, en þá
voru þeir með Ijósmvndavél-
ar, og kvikmyndatökuvélar.
Einhver hafði sagt mér að
þeir væru þýzkir. Hvaða er-
indi skyldu þeir eiga? Eru
þeir kannski pílagrímar? Eða
hvað? I þessari litlu kapellu
miðri hafa þeir komið fyrir
mvndatökuvél, le’ca heitir
hún. Hinn elzti snýr sér við
án afláts ag biðst afsökunar
livað eftir annað á einhverj-
um smámunum, fer síðan út
að innganginum, krýpur og
fer að biðjast fvrir, snýr síð-
an við, bugtar sig, sesrir „Am-
en“, kallar svo snöggt og
skipandi að þýzum sið:
„Leiftur“. Það er hálfrökkur
þarna inni, og augu mín blind-
ast snöggvast af leiftrinu.
Þessi skrípaleikur eriiurtekst
nokkur sinnum, síðan fær
hann eftirlitsmanninum fá-
eina skildinga. Hann hefur
komið ár sinni vel fvrir borð.
Það verður góð sala i þessum
liósmvndum af gröf Krists,
með litum, og líklega þrívíð-
um, — verð fáein mörk hver.
Skömmu seinna, begar ég
hverf burt úr þessari kapellu,
sem með þaulhugsuðum ráð-
um er þannig gerð, að ein-
feldningurinn ve’t ekki hvað-
an á sig stendur veðrið, hinn
þvermóðskufulli auðmýkir sig,
og skrafskjóðurnar fyllast
upphafningu, mæti ég munki,
sem býður mér „til sanninda-
merkis um að ég hafi komið
hingað“, mynd af grafarkirkj-
Framhald á 11. síðu