Nýi tíminn - 06.10.1960, Blaðsíða 5

Fimmtudagur 6, október 1960 — NÝI TÍMINN
(5
Meðan Ghana var enn brezk
nýlenda, Gullströndin, var
öllu haldið á mjög frum-
síæðu stigl. Á myndinni
Skúli Norðdahl segir írá 8. ráðsfundi WAY
I ágústmánuði sóttu tveir
f u i! tiúar Æskulýðssájnbands
Isiands þeir Magnús Ósbarsf
so: ' SkúSi Norðdahl, 8.
riðsivnd WAY sem haldinn
vai í Accni, höfuðborg
Ghana. WAY (World Ass-
emltí; of Youth) er annað
hin; stærstu alþjóðlegu
œskulýðssambanda. Ilitt sam-
bantiíð er WFDY ÍWorld Fed-
eraíL'. 1 of Democratic
Yoí. ■ Y WAY er upphaflega
stofnað af nokkrum æs’ru-
lýo-. amtökum sem klufu sig
útúr WFDY áríð 1948 og því
ósvikinn afsprengur iialdc
stríðat-is. Ilafa ráðamenn
þe íöngnm vcrið ófúsir til
rannvorulegrar alþjóðasam-
viii' .. :• Varðand? s ’áiefni ný-
lemiiíioskimnar hefur WAY
á • andurrt snm'iykkt fram-
bærí’egar áiyMar.ir á þingum
síin.:: en lítið ’iefur orð:ð
i að starfa í. andá þeirra
mil’i. Nú hefur fulltrú-
'sloinnrr í nýlendnmim
ýíega sjálfstæðnm lönd-
’kizt svo á. .iiegin innrn
að nokkur von er til
'ca þo’rr > taM »í gæta
í dag'eg1' starfi WAY,
■ vðssambajhd íst'ivts
siðan það var stofnað
"ðili a« WAY, þótt
gfií ; v ;mi hafi komlð fram
inn- n ÆSl þess -Ctnis að með
þvi . “ vera aðii: að WAY en
e{ t :„f,, <•.. . . jc IVFDY
ur
þc-
ur.s
og
ur
W
að
me
Æ'
lic
ve:
Skúli Norðdahl
væri ÆSÍ dregið í ákveðinn
pólitískan dillc.
Búast má við að lesendum
Æskulýðssíðunnar leiki nokk-
ur forvitni á að vita hvað
gerzt hefur á þessum ráðs-
fundi WAY í Ghana og því
höfum við snúið okkur til
Skúla. Norðdahl og beðið
'hahi að segja okkur frá
fundinum.
Við spyrjum fyrst hvað
margar þjóð:r hafi átt þarna
fullti’úa.
— Að áheyrnarfulltrúum
meðtöldum voru þarna um
400 fulltrúar frá um 90 þjóð-
um. Áheyrnarfulltrúar voru
frá þjóðum sem ekki hafa
neitt æskuiýðs’andssamb., frá
Evrópuráðinu, ILO. TTNESCO,
FAO, Alþjóðasambandi uugra
pósíaldemokrata, Alþ.jóðasam-
hardi kaþóiskrar æsku, svo
og frá æskulýðFsamhöndum
sem ekki' eru aðilar að WAY,
þár á meðal frá: fíovétríkjun-
um. ■■■ ..dv
— Hvnð var einkum rætt
á fundunum ? ;
— Höfuðviðfangsefnið var
hlutverk æskunnar í uppbvgg-
■ ngu lýðræðisþjóðfélags. Því
var skipt í 4 aðalefni: 1)
Þátttaka æskuiýðs til nð. flýta
efnaha gsþróuninni í vanþró-
uðum iöndum. 2) Undirhún-
ingur að þátttöku í lýðræðis-
þjóðfélagi. 3) Réttind’ og
skyldur meiri- og minnihluta
5 lýðræð’shjóðfélagi. 4) Skiln-
ingur þjóðá í milli. Framsögu-
ræður voru fluttar um hvert
þessara cína oog þótt.i mér
sú merkilegU'St er utanríkís-
ráðherra fíierra Leone flutti
um réttindi og skyldur
me:ri- g m’nnihluta í Ivð-
ræðisbjóðfélagi. Sömuleiðis
flutt.i hagfræðistúdent frá
Paraguay á.gætt erir.di um
efnahrrshróun’’na f vanþró-
uðum löndum.
Að e-'indunum loknum var
öllum fulltrúum skipt niður
í leshringa (workshops) um
þessi fjögur efni og máttu
menn ve'ja í hvern hópinn
þeir fóru. Ég fór í lesfrrng
um fvrsta efnið en Magnús
um hið fjórða. Umræður í
þessum íeshringum voru mjög
fjörugar enda beinhnis til
þess ætlazt að allir tækju til
máls.
— Hvað þótti þér eftir-
tektarverðast í umræðunum ?
— Fyrst og fremst liversu
hispurslaust bandarísk stefna
var fordærrd þarna, einkan-
lega af fulltrúum frá Róm-
önsku Ameríku, og í öóru
lagi hversu óttinn við erient
fjármagn var áberandi eink-
um hjá fulltrúum Afríku og
Suður-Ameríku. Þeir kváóust
ekki vera að losa s‘g uadan
oki nýlendukúgaranna tii þe-S
eins að fá aðra erlenua Lús-
hændur í staðinn. Þeir sögðu
að engin þjóð væri sjáiísiæo
sem hefði erlendar herstöðvar
I landi sínu eða þar sem er-
lent fjármagn gæti ráðið allri
efnahagsþróun eftir eigin geð-
þótta.
— Andinn hefur þá verið
eindregið gegn heimsveldis-
stefnunni ?
— Já, ándúðin á heims-
veld:sstefnunni mótaði allt
andrúmsloftið.
— Reyridu Bandaríkjamenn
nokkuð að malda í móinn?
— Yfirleitt ekki. Ég verð
að segja það Bandaríkja-
mönnum þarna til verðugs
hróss að þeirra undanhald
var bæði vel og fallega
framkvæmt.
— Sagðir þú eitthvað frá
íslandi ?
Ég útskýrði að við gætum
ekki talizt vanþróað land
samkvæmt skilgreiningu fund-
arins, en engu að síður ætt-
um við í höggi við sömu öfl
og þau og ættum samstöðu
með þeim.
— Áttu nokkur sérstök
átök sér stað á fundinum?
— Ekki mikil, nema helzt
í kringum Kongó-málið þar
sem Belgar vildu milda álykt-
unina sem fordæmdi nýlendu-
veldi og viðskilnað Belga í
Kongó. En Kongóbúar tö'du
hana eins hógværlega orðaða
og framast væri hægt að
sætta sig við.
— Urðu miklar umræður
um aiþjóðlega samvinnu ?
Ég var ekki í þeim les-
hring sem um það fjallaði, en
forseti Æskulýðssambands
Ghana minntist á það í
ávarpi sínu að WAY yrði að
endurskoða fyrri ályktanir
um þetta efni og taka upp
aðra stefnu varðandi klofn-
inginn 1 hinni alþjóðlegu
æskulýðshreyfingu.
— Og var nokkuð minnzt
á landheigismálið ?
— Magnús lagði fram
ályktunartillögu um landhelg-
ismálið sem var byggð á
þeim niðurstöðum sc: í koma
fram í bæklingi Utanríkis-
ráðuneytisins, „British Ag-
gression in Ice’andic Waters“
en fundi var slitið áður en
hún komst til afgreiðs'u og
var hún þá næsta mál á
dagskrá.
— Það hefur þá farið eins
með hana og landheigistillög-
una á stúdentaráðstefnunni í
Sviss?
— Já, en hún liggur þó
núna og bíður afgreiðslu hjá
mannréttindanefnd WAY og
ÆSÍ getur ýtt á um af-
greiðslu hennar þegar því
þóknast.
— Telur þú að þessi fund-
ur muni hafa í för með sér
nokkrar breytingar á daglegu
starfi WAY ?
— Um það verður ekkert
hægt að segja fyrr en born-
ar eru saman gerðir fram-
kvæmdaráðs WAY á næst-
unni og ályktanir fundarins,
en ég trúi ekki öðru en að
þessi furdur verði afdrifaríkur
fyrir framtíðarstarf sam-
bandsins.
Því miður er ekki rúm fyr-
ir frásögn fíkúla af landi og
þijóð í Ghana núna. En von-
andi getur hún komið á næstu
síðu.
Þessi 13 hæða bygging er í smíðum í Peking. Þar verður að-
setur stjórnar flugmála í Kína.
Landbúnaði í Kína hefur fleygt mjög fram á undanförnum
árum. M.a. hefur verið byggt víðátíumikið áveitukerfi til
þess að auka frjósemi jarðarinnar. Á myndinni sést einn
s’íkur áveituskurður, sem einnig er notaður sem samgöngu
leið.
ciiikii mm þriðfung
Vísindamannanefnd sú sem Sameinuðu þjóðirnar hafa
falið að rannsaka áhrif geislaverkunar situr nú á rök-
stólum 1 Genf. Helzta mál á dagskrá fundarins -er að
athuga hvaða skaðlegum áhrifum komandi kynslóðir
geta orðiö fyrir af völdum
Það er nefnilega staðreynd
að magnið af ko’.efni 14 í and-
rúmslc-ftinu hefur aukizt um
30% af vö’dum tilraunanna
með kjarnorkuvopn. Kolefni 14
er hættulegust allra geisla-
virkra efna sem leysast úr
læðingi við kjarnasprengingu,
sökum þess að það endist svo
lengi — hálfæfi þess er svo
löng — og einnig vegna þess
að svo mik'ð magn af því
myndast við sprengingarnar,
eða uppundir 7 kíló fyrir hvert
megatonn af sprengiafli.
hins geislavirka kolefnis 14.
Bandaríski nóbeisverðlauna-
maðurinn Linus Paul’ng segir
í bók sinni „Aldrei framar
stríð“ frá útreikningum sem
gerðir voru árið 1958, en af
þeim mátt; leiða að ef hald;ö
væri áfram að sprengja kjarna-
vopn í eitt ár af sama kappi
og þá hafð: verið gert um
tíma myndi það hafa í för með
sér að 230.000 börn fæddust
alvar'ega vansköpuð og að
önnur 420.000 dæju þegar í
móðurlífi eða þá nýfædd.