Skólablaðið - 14.03.1931, Blaðsíða 1
*
Utgefendur; Nemendiir Mentaskólans 1 Reykjavík
2. fbl.
14. marz 1931.
6. árg.
ÞJÓÐIN. - TRÚIN.
Hjá frændÞjóö vorri, Norðmönnum, var í
sumar sem leið hátið haldin til minningai’
um og til heiðurs við ólaf hinn digra Har-
aldsson. Var kóngur sá einn hinn versti og
grimmasti norrænna manna, Þeirra, er sögur
segja frá, og er Þó ástæða til að halda,að
sumt sje undan dregið i fráscgn^mi um hann,
sem Þar ætti að standa. Má Það heita ágætt
dæmi um hið kristna hugarfar, að hann hef-
ur jafnan verið sannheilagur talinn og dýrl-
aður sem goð i Noregi og viðar um Norður-
lönd. - Væri jeg Norðmaður, fyndist mjer jeg
-standa i litilli Þákkarskuld við Þann "hinn
digra manna" eins og ölafur Sviakonungur
(góður kóngur og heiðinn i skapi) kallaði
hinn ágenga nafna sinn. - -
Að 69 árum liðnum,mun og verða haldin há-
tið hjer á íslandi. Þá eru 1000 ár liðin sið-
an Hviti-Kristur leysti af hólmi Öðinn og
Æsi aðra. Mun Þá mikið verða um dýrðir á
landi voru. Mun Þá verða heiðruð minning
Þess hins grimma ölafs Tryggvasonar og ann-
ara Þeirra, sem best gengu fram i Þvi að
gróðursetja hin annarlegu frækom Kristni
og Gyðingdóms á landi hjer. Og enn munu menn
fagna yfir hinum sorglegu örlögum vorra fom-
helgu, norrænu guða. I blindni munu menn
fagna sigrinum, sem unnin var að lögbergi
áriö 1000, Þegar hið siðasta hæli norrænnar
hugsunar var niöurbrotið. Sennilega mun Þá
islenska Þjóðin litið hiigsa um Það, hvar
beri að leita frumorsakanna til margra alda
kúgunar. En Þó skal ekki Þess dyljast, að
jeg fyrir mitt leyti vona, að Islendingar
verði að Þvi leyti skilningsbetri á sina eig-
in sögu og kunni Þeim mun betur atburði til
róta að rekja, að ekki verði hátið haldin
til heiðurs við Þá ölafana, Þangbrand eða
aðra slika, heldur minnist menn Þá fremur
annara nafna með Þakklæti, svo sem (Jlfs Aur-
goða, Ötryggs berserks, Hakonar Hlaðajarls
og fleiri manna slikra.- En liklega er Það
of mikil bjartsýni hjá mjer. - -
Einn spakur maður, islenskur, hefur tal-
að um, hversu hið hvita mannkyn væri gegn-
júðskað orðið. Er Það orð og að sönnu. -
íslendingar eru engir eftirbátar annara
hvitra Þjóða i Þessu efni. Júðum Þakka Þeir
bókmentir sinar,- bókmentirnar, "fjöregg
Þjóðarinnar". Það er ekkert sjaldgæft að Is-
lendingar Þakki Það hebreskum áhrifum að
sögur voru ritaðar, Eddumar geymdar - og
rimur kveðnar. - Slik er Þá frægð "söguÞjóð-
arinnar".
Þegar tekið er tillit til Þess, hversu
einskorðuð öll mentun hefir verið við Þarfir
kirkjunnar og hvað hún hefir verið einvöld
i Þeim efnum i öllum löndum, Þá má islenska
Þjóðin hrósa happi yfir Þvi, hversu vel henni
hefur tekist að beina anda sinum á snið við
snörur hinnar alkunnu kristnu kúgunar, Þann-
ig aö hjer urðu til bókmentir slikar sem ís-
lendingasögumar og rimumar. En Það er aug-
ljóst, hverju Það er að Þakka, Þvi nefnil.
að íslendingar iirðu aldrei nógu kristnir til
Þess að láta fjötrast andlega. Þessvegna
tóku menn á ritöld að rita. sögm' um heiðnar
hetjxir. Þessvegna rituðu menn ekki á hinu
heilaga máli kirkjunnar, heldur á máli öð-
ins, heiðinni tungu. Og vist Þurfti vit til
Þess.
Það er augljós sönnun á Þessari staðhæf-
ingu minni, að eftir Því, sem kirkjunni óx
fiskur um hrygg í landinu, dofnaði yfir hinu
andlega lifi Þjóðarinnar. Og loks sofnaði
Þjóðin svo að segja alveg i faðmi hinnar Ka-
Þólsku krikju, sofnaði - og dreymdi illa. -
Þá var litið skrifað á Islandi og. litið kveð-
ið annað en lofkvæði um Mariu og annað fólk
hebreskt,- En Þó lifði ennÞá i glgeðunum,hin-