Árbók VFÍ/TFÍ - 01.06.1997, Síða 158

156 Tækniannáll 1996/1997
Engin skýr merki hafa enn komið fram um að verðbólga sé að grafa um sig þótt sums
staðar sé framleiðslugeta ríkja nálægt því að vera fullnýtt.
Atvinnuleysi er þrálátt í Evrópu. í ESB er atvinnuleysið um 11% af vinnuaflinu, tvöfalt
meira en í Bandaríkjunum, og þótt reiknað sé með að það fari heldur minnkandi á næstu
misserum sér varla högg á vatni. Enginn vafi er á því að þetta er eitt alvarlegasta viðfangs-
efni hagstjórnar um þessar mundir. Við bætist að undirbúningur undir myntsamruna ESB
ríkjanna takmarkar svigrúm þeirra til að beita peninga- og ríkisfjármálum til að draga út at-
vinnuleysinu. Mörg ríkjanna uppfylla ekki enn skilyrðin fyrir myntsamrunann og því er
óhjákvæmilegt fyrir þau að fylgja aðhaldssamri efnahagsstefnu.
Afli og útflutningur
Afli: Heildarafli landsmanna á árinu 1996 var 2.055 þúsund tonn samkvæmt bráðabirgða-
tölum. 1 tonnum talið jókst afli um 27,7% frá 1995 og er það aukning úr 1.609 þúsund tonn-
um. Nær einvörðungu er hægt að þakka þessa aukningu meiri loðnuveiðum. A föstu verði
jókst heildaraflinn um 6,7% en dróst saman um 0,2% að loðnu frátalinni.
Afli af fjarmiðum varð veruleg búbót fyrir íslenska þjóðarbúið árið 1996 eins og árið
1995. Afli landsmanna í Barentshafi varð minni árið 1996 en tvö fyrri ár, fór úr 36 þúsund
tonnum í 23 þúsund tonn. Aftur á móti jókst rækjuafli á Flæmingjagrunni úr 7 þúsund tonn-
um árið 1995 í 22 þúsund tonn. Svipað veiddist og árið áður úr norsk-íslenska síldarstofn-
inum eða 165 þúsund tonn en ekki náðist að veiða allan þann kvóta sem Islendingum var
ætlaður. Aætla má að samanlagt útflutningsverðmæti þess afla sem kom af þessum svæðum
hafi verið um 7,5 milljarðar króna á árinu 1996. Þessi fjárhæð er um 8% af verðmæti út-
flutningsframleiðslu sjávarafurða.
Arið 1996 lönduðu erlend fiskiskip 111 þúsund tonnum til vinnslu á Islandi á móti um
64 þúsund tonnum árið 1995. Um 61 þúsund tonn af þessum afla var loðna en á árinu áður
var aðeins landað hér um 7 þúsund tonnum af loðnu.
Útflutningur: Framleiðsla á áli á síðasta ári var tæplega 104 þúsund tonn sem er tæplega
4% aukning frá árinu á undan. Heildarverðmæti álframleiðslunnar var 12,5 milljarðar króna
sem er óbreytt framleiðsluverðmæti frá fyrra ári.
Framleiðsla á kísiljárni var í lægð á árunuin 1990 og 1991 en hefur vaxið jafnt og þétt
síðan. Á síðasta ári var heildarframleiðslan rétt um 70 þúsund tonn sem er heldur minna en
árið á undan, reiknað á föstu verði.
Útflutningstölur gefa til kynna að nokkuð hafi dregið úr útflutningi iðnaðarvöru annarrar
en stóriðju. í heild dróst útflutningur af þessum toga saman um 6H% að magni á árinu 1996
borið saman við aukningu um 18% á árinu 1995. Miklar sveiflur cru í einstökum liðum frá
ári til árs og því erfitt að draga upp skýra heildarmynd af þróuninni. Það voru fyrst og fremst
atvinnugreinar og fyrirtæki sem á einn eða annan hátt tengjast sjávarútvegi sem juku útflutn-
ing sinn á árinu 1996. Útflutningur á rafeindavogum jókst um rúm 50% að raungildi og nam
alls 1,3 milljörðum króna. Aðrar vaxtargreinar voru útflutningur á pappaumbúðum og bún-
aði til fiskveiða.
I heild nam vöruútflutningurinn 126,2 milljörðum króna á árinu 1996 og jókst á föstu
verði um tæp 10%.