Árbók VFÍ/TFÍ - 01.06.1997, Side 163

Þróun efnahagsmála 161
Reiknað er með að tekjur hins opinbera hafi verið 178 milljarðar króna árið 1996 eða
36,6% af landsframleiðslu sem er 0,6 prósentustigi hærra en árið á undan. Útgjöldin voru
hins vegar um 185,4 milljarðar króna eða 38,1% af landsframleiðslu og hafa því lækkað sem
hlutfall af landsframleiðslu um 0,9 prósentustig milli ára. Af meðfylgjandi mynd má sjá að
umfang útgjalda hins opinbera sem hlutfall af landsframleiðslu hefur ekki mælst lægra síð-
an 1987.
I áætlunum um sveitarfélögin er gert ráð fyrir að tekjur þeirra hafi orðið 40,7 milljarðar
króna á árinu 1996 og tekjuhallinn um einn milljarður króna eða tæplega hálfurn milljarði
króna lægri en árið 1995. Með niðurskurði í fjárfestingum og auknum tekjum hefur sveitar-
félögunum tekist að draga verulega úr hallarekstri undanfarinna ára.
Hrein lánsfjárþörf opinberra aðila á árinu 1996 varð 23,5 milljarðar króna eða sem
svarar til 4,8% af landsframleiðslu, en árið á undan mældist hlutfallið 3% af landsfram-
leiðslu. Um tveim fimmtu hlutum opinberrar lánsfjárþarfar var fullnægt með erlendum
Iántökum.
Sé horft til heildarskulda hins opinbera er svipað upp á teningunum. Hér á landi eru
skuldirnar töluvert lægra hlutfall af landsframleiðslu en annars staðar á Norðurlöndum og
í OECD-ríkjunum að meðaltali. Heildarskuldir hins opinbera, það er ríkis og sveitarfé-
laga, námu ríflega 275 milljörðum króna í árslok 1996 samkvæmt bráðabirgðatölum og
reyndust um 56,6% af landsframleiðslu sem er lækkun um tæplega þrjú prósentustig frá
árinu á undan. 1 þessum skuldalölum eru hvorki lífeyrisskuldbindingar ríkissjóðs né
sveitarfélaga taldar með. Til samanburðar mældust skuldir hins opinbera í OECD-ríkjun-
um 74% af landsframleiðslu að meðaltali og á hinum Norðurlöndunum ríflega 65%.
Hlutfall erlendra skulda hins opinbera hér á landi er hins vegar hærra en víðast hvar
annars staðar.