Neytendablaðið - 01.05.1997, Blaðsíða 20

Verðsamanburður
Heimilis- og frístundatækin
eni rúmlega 50% dýrari á
íslandi en í Þýskalandi
Til skamms tíma var erfitt að
gera raunhæfan samanburð á
verðlagi á íslandi og í löndunum í
kringum okkur. En eftir að ísland
gerðist aðili að Evrópska efna-
hagssvæðinu (EES) hefur við-
skiptaumhverfi íslenskra fyrir-
tækja smátt og smátt orðið sam-
bærilegt við löndin í kringum okk-
ur, þótt enn vanti mikið á þegar
landbúnaðarafurðir eru annars
vegar. Innkaupaferðir íslendinga
til útlanda eru frægar, og víst er
stundum eftir miklu að slægjast,
þó oft megi efast um þjóðhagsleg-
an sparnað.
Fyrir tilkomu EES áttu íslenskir kaup-
menn sem störfuðu í fomeskjulegu við-
skiptaumhverfi fá svör við erlendri sam-
keppni. En nú er öldin önnur, því að
teknu tilliti til smæðar hins íslenska
markaðar og íjarlægðar hans frá helstu
framleiðendum hafa íslenskir kaupmenn
í fyrsta skipti siðan á víkingaöld sömu
möguleika og kollegar þeirra erlendis.
Glöggur og ánægjulegur vitnisburður
um ný og breytt viðhorf eru hinar mörgu
og margvíslegu sananburðarkannanir á
verðlagi á íslandi og erlendis sem birst
hafa í fjölmiðlum að undanfömu. Saman-
burðurinn við útlönd og innkaup íslend-
inga erlendis hafa haft jákvæð áhrif á ís-
lenskt viðskiptaumhverfi. Það er t.d. ekki
lengur sá stórkostlegi verðmunur á fatn-
aði erlendis og var, og nýleg könnun sýn-
ir að dýrar merkjavörur geta verið ódýr-
ari á Islandi en erlendis.
Verðsamanburðurinn
Neytendasamtökin styðja heilbrigða
samkeppni á milli fyrirtækja og landa.
Nýverið bám þau saman verð á algeng-
um heimilis- og frístundatækjum í
Þýskalandi og á Islandi. Miðað var við
staðgreiðsluverð í báðum löndunum, og
þýska verðið er samkvæmt gildandi
verðlista verslunarkeðju sem hefur útibú
í 25 borgum Þýskalands.
Taflan hér til hliðar byggir á saman-
burði rúmlega 200 vömtegunda sem er
skipt niður í 19 flokka. Innan hvers vöm-
flokks er sýndur mesti og minnsti munur
einstakra tegunda, sfðan er tekið meðaltal
sem gefur vísbendingu um raunverulegan
verðmun vömflokksins á milli Þýska-
lands og Islands.
Þegar taflan er skoðuð ber að hafa í
huga að þótl viðskiptaumhverfi fslenskra
og þýskra verslunarfyrirtækja eigi að
vera orðið á svipuðum nótum em enn
Ert þú orðinn
grænn?
Nú er Græna bókin um neytendur
og umhverfi seld á sérstöku
tilboðsverði á skrifstofum
Neytendasamtakanna. Verðið er
aðeins 500 kr.
Neytendasamtökin
- vinna fyrir þig
Cj,,ð*'Cvö.

eftir nokkrar leifar af fmmskógi opin-
berra gjalda sem em íslenskum fyrirtækj-
um í óhag, auk þess sem virðisaukaskatt-
ur er 18% í Þýskalandi en 24,5% hér.
Taflan sýnir að munurinn tengist
vömflokkum. Nú er munurinn minnstur í
búnaði sem tengist tölvum, en það er
ekki ýkjalangt síðan þessi sami búnaður
var rúmlega tvöfalt dýrari á Islandi en er-
lendis. Ástæða þessarar jákvæðu þróunar
er m.a. sú að tölvukaupendur umfram
aðra neytendur áttu auðvelt með að setja
sig í samband við „póstsölufyrirtæki" er-
lendis og keyptu því sínar tölvur í sí-
auknum mæli milliliðalaust. Islenskir
tölvusalar brugðust við þessum „vanda“
með því að lækka eigin álagningu,
þannig að nú er svo komið að hæpið er
að það borgi sig að kaupa milliliðalaust
frá útlöndum. Á sama hátt hafa íslenskir
fatakaupmenn svarað samkeppninni sem
fólst í hinum annáluðu verslunarferðum.
Þó að munurinn sé að meðaltali um
51 % íslandi í óhag vekur það sérstaka at-
hygli að filmur og frístundatæki eru sér-
staklega dýr hér á landi, á meðan ryksug-
ur og önnur heimilistæki (straujárn, rak-
vélar, hárblásarar o.fl.) eru tiltölulega
ódýr. Mikil samkeppni virðist á yfirborð-
inu vera á milli ljósmyndafyrirtækjanna
en sú samkeppni fer þá ekki eftir eðlileg-
um viðskiptalögmálum því hún skilar sér
ekki til neytandans. Hins vegar rakti
fleiri en einn smásali lágt verð á heimil-
istækjum til mikillar samkeppni eftir að
Raftækjaverslun íslands hóf innflutning á
vörum sem aðrar heimilistækjaverslanir
selja. Sé sú tilgáta smásalanna rétt sýnir
það og sannar að aukin samkeppni leiðir
til lægra vöruverðs.
Aðeins 11 vörutegundir skera sig úr
fyrir það að vera á svipuðu eða lægra
verði á íslandi en í Þýskalandi. Þær eru
hér teknar út úr heildarkönnuninni því
telja vcrður Ifklegl að um óvenjuleg eða
sérstaklega hagkvæm kaup sé að ræða.
Mismunandi ástæður eru fyrir þessu hag-
stæða verði hér, t.d. var verð á svarthvítu
Canon-prenturunum lækkað nýlega þar
sem mun fleiri en gert hafði verið ráð
20
NEYTENDABLAÐtÐ - Maí 1997