Bændablaðið - 16.02.1999, Blaðsíða 4

4
BÆNDABLAÐIÐ
Þriðjudagur 16. febrúar 1999
Bændablqðið
Ritstjórnargrein
Útgefandi:
Bændasamtök íslands
Bændahöll við Hagatorg,
127 Reykjavík
Sími: 563 0300
Fax á aðalskrifstofu BÍ: 562 3058
Fax hjá Bændablaðinu: 552 3855
Kennitala: 631294-2279
Ritstjóri: Áskell Þórisson (ábm.)
Beinn sími ritstjóra: 563 0375
GSM sími: 893 6741
Heimasími ritstjóra: 564 1717
Netfang: ath@bi.bondi.is
Auglýsingastjóri: Eiríkur Helgason
Beinn sími auglýsingastjóra: 563 0303
Blaðamaður: Hallgrímur Indriðason.
Blaðstjórn: Sigurgeir Þorgeirsson,
Hörður Harðarson,
Þórólfur Sveinsson.
Bændablaðið kemur út
hálfsmánaðarlega. Því er dreift til allra
bænda landsins og fjölmargra annarra
er tengjast landbúnaði. Alls fara 6.337
eintök (miðað við 19. janúar 1999) f
dreifingu hjá íslandspósti.
Bændablaðinu er dreift frítt til þeirra
er stunda búskap en þéttbýlisbúar
geta gerst áskrifendur að blaðinu.
Árgangurinn kostar kr. 3.450 en
sjötugir og eldri greiða kr. 1.600.
Prentun: ísafoldarprentsmiðja
ISSN 1025-5621
Heimasíða íslensks landbúnaðar
www.bondi.is
Búnaðarþing 1999 verður sett 28.
febrúar n.k. Mál þingsins verða sjálfsagt
mörg að vanda en gera verður ráð fyrir að
fyrirferðarmest verði skoðanaskipti um til-
lögur að nýju skipulagi Bændasamtakanna
svo og framtíð Framleiðsluráðs. Tillögurn-
ar gera m.a. ráð fyrir að Bændasamtök ís-
lands verði áfram sterk heiidarsamtök,
Framleiðsluráð verði lagt niður og verkefni
þess færð til B.Í., búnaðarþing stytt og
fulltrúum fjölgað í 50 og fulltrúum bú-
greinasambanda fjölgað á kostnað búnað-
arsambanda. Gert er ráð fyrir að skrifstofa
samtakanna verði endurskipulögð og starf-
semin deildaskipt. Jafnframt að hrint verði
af stað sérstakri stefnumótunarvinnu hjá
samtökunum sem taki m.a. til þess hvernig
bændasamtök við viljum sjá í framtíðinni.
Reynt hefur verið að koma til móts við
sem flest sjónarmið sem ekki er auðvelt
verkefni. Það dylst engum sem nálægt fé-
lagsmálum bænda kemur að menn skipa
sér aðallega í tvær fylkingar, „búgreina-
menn“ annarsvegar og „búnaðarsam-
bandsmenn" hins vegar og vilja hvorir um
sig auka áhrif sín. Með tillögunum er reynt
að jafna það misvægi sem augljóslega er
til staðar þ.e. að réttur til setu á búnaðar-
þingi er hvorki í hlutfalli við fjölda bænda á
einstökum svæðum né í hlutfalli við um-
fang þeirra búgreina sem fulltrúa eiga á
búnaðarþingi.
í tillögunum eru nýmæli um að afurða-
sölusamtökin tengist félagskerfi bænda
m.a. með því að samtök afurðastöðva
Búnaðarþing 1999
kjósi 5 fulltrúa á búnaðarþing og komi að
nýjum samráðsvettvangi samtakanna,
Búnaðarráði, og gert er ráð fyrir að sam-
skipti á öðrum sviðum verði einnig efld.
Framleiðsluráð hefur í sínu skipulagi
tengingu við afurðasölusamtökin sem
mæta verður, en fleira kemur til. Frjáls
verðlagning er orðin á kjöti og grænmeti
og verður einnig árið 2001 í heildsölu
mjólkurvara. Helstu tekjur bænda koma
frá afurðasölufélögunum en bændur hafa
hins vegar ekki þau eignarlegu eða
stjórnunarlegu tök sem nauðsynleg eru til
að hagsmunir þeirra verði í fyrirrúmi. Með
því að leiða saman á sem flestum sviðum
forustulið bænda og leiðtoga afurðasölu-
samtakanna er líklegra að ná þeim slag-
krafti og samstöðu sem nauðsynleg er.
Þessar hugmyndir hafa ekki verið kynntar í
afurðasölufyrirtækjunum og mun það ekki
verða gert fyrr en afgreiðsla búnaðarþings
liggur fyrir.
Breytingar á félagskerfinu er viðkvæmt
mál sem snertir oft þá sem um þær fjalla
enda er reynslan sú að slíkum breytingum
er oft erfiðleikum bundið að ná samstöðu
um.
Búnaðarþingsfulltrúar verða að ganga
að þessu verki með heildarhagsmuni
bænda að leiðarljósi og láta heldur ekki
átök um „útför“ Framleiðsluráðs trufla
framgang þess. Ekki er gert ráð fyrir að
búnaðarþing breyti samþykktum sam-
takanna er varðar félagsskipulagið, en vilji
þingsins eða afstaða verður að koma fram
þannig að milli-
þinganefnd geti
unnið málið áfram
og skilað tillögum
að breyttum sam-
þykktum til búnað-
arþings á næsta ári.
Afstöðu verður hins
vegar að taka til
þess hvort verkefni
Framleiðsluráðs
verði yfirtekin og þá
hvenær.
Sumir hafa
dregið í efa að
Bændasamtökin
eigi að taka yfir
stjórnsýsluverkefni Framleiðsluráðs. Um-
rædd stjórnsýsluverkefni eru þess eðlis
(verðmiðlun, greiðslumarksskrá ofl.) að
þau verða að vera undir handarjaðri
bænda eins og verið hefur. Það sem
skiptir máli er að skipulag og framkvæmd
samtakanna á þeim verkefnum sem þau
hafa með höndum sé hnitmiðað. Það
skipurit sem tillögur eru um gerir ráð fyrir
að skörp skil verði milli allra þátta í
rekstrinum og hvar ábyrgðin er á hverju
verkefni. Bændasamtökin mega heldur
aldrei missa sjónar á aðalhlutverki sínu
sem er hin beina kjarabarátta fyrir bændur
landsins.
Hrafnkell Karlsson,
stjómarmaður í
Bœndasamtökum
íslands
„Mér fannst athyglisvert að
heyra um þróun á nýju fóður-
matskerfi fyrir jórturdýr þar
sem jafnframt er verið að þróa
hermilíkan. Þá vakti athygli
mína að heyra um niðurstöðu
tilrauna á fóðrun mjólkurkúa.“
sagði Laufey Bjarnadóttir,
starfsmaður RALA á Möðru-
völlum í Hörgárdal.
Laufey sagðist líka hafa haft
mikla ánægju af því að fylgjast
með dagskrá í tilefni 50 ára af-
mælis Keldna. „Fundur af þessu
tagi er einskonar endurmenntun
þar sem við fáum hugmyndir sem
geta orðið að veruleika í framtíð-
inni,“ sagði Laufey. „Ráðunauta-
fundinn má efla og þróa. Hér kem-
ur saman það fólk sem stendur að
leiðbeiningum og tilraunum í
landbúnaði og það fær tækifæri á
þessum fundi til að skiptast á
skoðunum.
Án ráðunautafundarins væri
meiri hætta á að menn ein-
angruðust. Hitt er svo aftur annað
mál hvort megi skipuleggja fund-
ina á annan hátt.“
Sveinn Sigurmundsson, fram-
kvæmdastjóri Búnaðarsam-
bands Suðurlands, segir mörg
athyglisverð erindi hafa verið á
ráðunautafundinum. í heild hafí
þau verið vel undirbúin og
skipulagið á fundinum verið
gott. „Dagskráin eftir hádegi á
fímmtudeginum fannst mér
mjög áhugaverð, enda snýr hún
að verkefnum sem unnin voru á
Stóra-Ármóti. Dagskráin á
föstudeginum var einnig áhuga-
verð.“
Sveinn segir það óþægilegt að
mismunandi erindi séu höfð hvort
á eftir öðru og síðan séu sameigin-
Iegar umræður um þessi erindi.
„Þetta gerir það að verkum að um-
ræðan verður kannski dálítið
Ráðunautafundurinn
Fjfilmargt tekið fil umræðu á fundinum
Hinn árlegi ráðunautafundur var haldinn dagana 2. til 5. febrúar s.l..
Fundurinn er fyrst og fremst hugsaður til að kynna innlendar
rannsóknaniðurstöður og miðla upplýsingum til ráðunauta og annar
þeirra er vinna við leiðbeiningar og miðlun þekkingar.
Af helstu niðurstöðum innlendra rannsókna sem kynntar voru á
fundinum má nefna;
- verkun og nýtingu byggs, kornskurðarvélar og hagkvæmni
kornræktar.
- athugun á endingu sáðgrésis í túnum, ísáningu í gróinn túnsvörð
og nýja tækni við hreinsun framræsluskurða
- nýskipan við dreifðar afkvæmarannsóknir á sauðfé, um
samanburð á vexti geldinga, hrúta og gimbra og skynmat á kjötgæðum
- um verkun heys og háar í rúlluböggum og um áhrif sláttutíma
vallarfoxgrass á fóðrunarvirði þess
- samanburð þriggja grænfóðurtegunda fyrir kýr og vallarfoxgrass
og hálíngrésis fyrir mjólkurkýr
- um endurskoðaðar orkuþarfir sauðfjár og nautgriþa í vexti og
nýjungar í þróun nýrra fóðurmatskerfa.
Ennfremur var á fundinum fjallað um landnýtingu og skiþulagsmál,
- um skipulag náttúruverndarmála er lúta að landbúnaði og hlutverki
sem bændum er ætlað í því. Ennfremur var fjallað um skipulag
miðhálendisins og nýtingu , sem og frumvarp til nýrra laga um
framkvæmdir í dreifbýli og mat á umhverfisáhrifum sem þeim kann að
fylgja.
I dagskrá sem var í samvinnu við Byggðastofnun var einkum fjallað
um nýskipan í starfi að byggðamálum og atvinnuuppbyggingu, - um
stofnun og hlutverk atvinnuþróunarfélaga og /eða eignarhaldsfélaga.
Hálfur dagur ver helgaður 50 ára afmæli Tilraunastöðvarinnar á
Keldum og var þar einkum fjallað um rannsóknir á prionsjúkdómum og
þróun á bóluefni.
Að lokum var svo fjallað um afkomu í landbúnaði, hagkvæmni
bústærðar, mikilvægi búrekstraráætlana og ný viðhorf í
leiðbeiningaþjónustu.
Að jafnaði sóttu fundina 70 til 100 manns. Langflest erindin sem
flutt voru eru gefin út í fjölrituðu hefti. Fyrir þá sem hafa hug á að
kynna sér efni þeirra nánar er fjölritið til sölu hjá Bændasamtökunum.
María
Sveinn
Laufey
skrítin. Það er eðlilegra að hafa
þennan hátt á þegar erindin eru
hliðstæð en þegar þau eru mis-
munandi þá verða sameiginlegar
umræður ruglingslegar."
Sveinn segir það mikilvægasta
við ráðunautafundinn það að menn
auki tengslin við starfsbræður og
þær stofnanir sem unnið er í
tengslum við. „Ég næ t.d. að reka
fjöldann allan af erindum við þetta
tækifæri og það finnst mér mjög
mikilvægt.“
Sveinn veltir upp þeirri hug-
mynd að stytta fundartímann.
„Mér finnst alveg nóg að hafa
fundinn fjóra daga. Það fer mikill
tími í þetta og það er mjög mikið
atriði að þetta sé vel skipulagt og
markvisst. Ég vil hins vegar ekki
fella fundinn niður en það má
alveg hugsa um að breyta um
form, stytta hann og að hafa mark-
vissari umræður um t.d. naut-
griparækt hluta úr degi,“ segir
hann.
„Mér fannst umfjöllun um
notkun myndfundabúnaðar í
endurmenntun bænda og ráðu-
nauta mjög athyglisverð,“ sagði
María Svanþrúður Jónsdóttir,
ráðunautur Ráðunautaþjónustu
Þingeyinga. „Þá finnst mér
alltaf mjög áhugavert og gagn-
legt að hlýða á fyrirlestra þeirra
sem eru að vinna að korn-
ræktar-, fóðuröflunar- og
fóðrunarrannsóknum. f fram-
haldi af umfjöllun um hermi-
líkön er vert að velta fyrir sér
notkunarmöguleikum þeirra til
að áætla gæði gróffóðurs út frá
verðurfari og ástandi lands og
þar með fá grunn að fóður-
leiðbeiningum án þess að taka
mikinn fjölda heysýna.
María sagðist hafa átt von á
meiri praktískri umræðu um hag-
fræðileiðbeiningar. Annað kemur
upp í hugann. I framhaldi af
nýjum búnaðarlögum sem við öll
eigum að vinna eftir hefði ég
viljað fara heim með mun skýrari
heildarmarkmið um framhald
leiðbeiningaþjónustu eftir þennan
fund.“
María sagði Ráðunauta-
fundinn annars bráðnauðsynlegan.
„Héma komum við saman og
hlýðum á og ræðum áhugavert
málefni sem em ofarlega á baugi.
Fyrir það fólk sem starfar í leið-
beiningaþjónustunni skiptir það
gífurlega miklu máli að hitta fólk
sem starfar við það sama og læra
hvert af öðru.“