Bændablaðið - 14.01.2003, Qupperneq 15

Þriðjudagur 14. jaitúar 2003
BÆNDABLAÐIÐ
15
Hljr vetur enn ekki
Hl kege fyrir grúfiur
Alhending
nemendn-
gerðe é
Hvanneyri
Afhending hluta af nýjum
nemendagöröum við LBH fór
fram laugardaginn 4. janúar.
Húsið, sem er 1092
fermetrar, stendur rétt
austan við heimavistarhús
skólans. I því eru annars
vegar tólf smáíbúðir sem
hver um sig er 24 fermetrar
að stærð, og sjö stærri íbúðir
sem eru á bilinu 50 - 60
fermetrar. Auk þessa er 50
fermetra íbúð í risi í hluta af
byggingunni. Arkitekt er
Magnús H. Ólafsson,
verkfræðingur Sveinn
Ingólfsson og verktaki er
Pétur Jónsson
byggingameistari á
Hvanneyri.
Verkið hófst við skólaslit
LBH í vor og núna er verið
að afhenda fyrri hluta þess,
þ.e. tólf litlar íbúðir og eina
stærri. Það var Guðni
Agústsson
landbúnaðarráðherra sem
tók skóflustunguna á sínum
tíma. Þessi bygging svarar
brýnni þörf og íbúðirnar fara
þegar í útleigu. Nemendur við
Landbúnaðarháskólann eru
nú um 140 talsins, þar af
stunda um 35 nemendur
fjarnám. Á Hvanneyri hefur
með árunum myndast
byggðarkjarni í kringum
starfsemi skólans, þar búa nú
tæplega 300 manns og af
þeim eru langflestir tengdir
starfsemi skólans á einhvern
hátt.
Þessi vetur sem nú nálgast það
að vera hálfnaður hefur verið
með eindæmum hlýr um allt
land. Því er ekki óeðlilegt að
spurningar vakni um hvaða
áhrif svona hlýindi hafi á plönt-
ur og jarðgæði. Bjarni Guð-
leifsson, plöntulífeðlisfræðingur
hjá RALA sem býr fyrir norðan,
var inntur eftir þessu. Bjarni tók
fram að hann hefði ekki rann-
sakað áhrif vetrarhlýinda á
jarðargróða.
Ekkert að óttast
fyrir norðan
„Ég er ekkert óttasleginn. Á
Norðurlandi hefúr verið úrkomu-
lítið í allt haust og stillur þannig að
betra veður getur maður vart
hugsað sér. Jarðvegur hér er
orðinn frosinn þannig að lítil hætta
er á því að áburðarefhi skolist úr
honum. Þar sem úrkoma hefúr
verið mikil í þessum hlýindum og
jarðvegur ófrosinn, eins og mér
skilst að sé syðra, gæti slíkt gerst.
En jarðvegur er kaldur og efna-
skipti því afar hæg þannig að
hættan er ekki mikil. Þó má benda
á að þar sem ófrosin flög standa í
halla getur runnið úr þeim og jarð-
vegur hreinlega skolast í burtu.
Hér á Norðurlandi er ástandið með
þeim hætti að engin ástæða er til
að óttast," segir Bjami.
Hann segir að það sem menn
hafi ævinlega mestar áhyggjur af á
Norðurlandi séu svell á túnum sem
valda kali. Hann segir þau víðs-
fjarri núna. Svellin koma venju-
lega eftir að snjóar fyrri hluta
vetrar og í hlákum bráðnar snjór-
inn og breytist í svell í næstu frost-
Leiðréiig
Nafn Kristrúnar Pétursdóttur
misritaðist í myndatexta í jóla-
blaði Bændablaðsins og hún þar
nefnd Kristín. Kristrún er hér með
beðin afsökunar á þessum leiðu
mistökum.
um. Þá er mest hætta á kali.
Bjami var spurður hvort ekki
væri hætta á ferðum varðandi kal
ef snögglega gerði frost á auða
jörð. „Nei, því að þótt það hlýtt
hafi verið í allt haust er gróður
búinn að búa sig undir vetur. Það
er fleira en hitastigið sem býr hann
undir veturinn svo sem eins og
daglengdin og því er hann nokkuð
viðbúinn að taka á móti frosti
Lánasjóður landbúnaðarins
hækkaði vexti á lánum sem bera
niðurgreidda vexti þann 1.
janúar sl. Vaxtahækkunin
nemur 0,58 prósentustigum á
vexti nær allra lána sem bera
niðurgreidda vexti. Þannig
hækkuðu vextir lána sem voru
3,43% í 4,0% og vextir lána sem
báru 4,43% vexti hækkuðu í
5,0%. En af hverju þessi vaxta-
hækkun nú þegar flestar aðrar
fjármálastofnanir eru að lækka
vexti? Því svarar Guðmundur
Stefánsson, framkvæmdastjóri
Lánasjóðsins:
„Þessa vaxtahækkun má ein-
göngu rekja til þeirra breytinga
sem urðu á búnaðargjaldi um sl.
áramót. Þá lækkaði gjaldið um
0,55 prósentustig, úr 2,55% í
2,0%, eða um tæp 22%. Jafhframt
því að gjaldið sem slíkt lækkaði
vom gerðar breytingar á skiptingu
þess. Þegar tekið er tiilit til allra
þessara breytinga á búnaðar-
gjaldinu, lækkuðu tekjur Lána-
sjóðsins af búnaðargjaldi um 31%.
Þetta tekjutap verður sjóðurinn að
bæta sér upp með vaxta-
hækkunum, því að eins og kunnugt
nema ef um væri að ræða 20 til 25
gráðu frost eftir hlýindi.“
Vantar snjó til
hlifðar smádýrum
Hann var spurður um áhrif
hlýindanna á smádýr í jarðvegi.
Hann sagði flest þeirra ekki þola
eins mikið frost og plöntur. Ef
engin snjór er til hlífðar getur frost
orðið þeim dálítið skeinuhætt,
er, em vextir sjóðsins stilltir
þannig af að sjóðurinn skili ekki
hagnaði, heldur varðveiti einungis
eigið fé sitt. -Arði af eigin fé og
tekjum af búnaðargjaldi er því
alfarið varið til að niðurgreiða
vexti af lánum til bænda.
Breytingin á búnaðargjaldinu er
gerð að óskum búnaðarþings og
við vaxtabreytinguna var einnig
farið að óskum búnaðarþings sem
fór þess á leit að vaxtahækkunin
kæmi jafnt á öll niðurgreidd lán.
Eins og áður segir lækka tekjur
sjóðsins af búnaðargaldi um 31%
en vextir algengustu lána hækka
nú um 12-16%.“
En nú hafa bankarnir lœkkað
vexti á verótryggðum lánum í
kjölfar lœkkunar Seðlabankans á
stýrivöxtum. Hefur Lánasjóðurinn
ekki svigrúm til vaxtalœkkana líkt
og aðrar fjármálastofnanir?
„Lánasjóðurinn hefúr verið
fjármagnaður á almennum skulda-
bréfamarkaði og kjör á honum
fylgja ekki endilega stýrivöxtum
Seðlabankans, heldur ráðast þeir af
framboði og eftirspum á markaði.
Á árabilinu 1999-2002 hækkuðu
viðmiðunarvextir (vaxtakrafa)
jafnvel þótt þau búi sig undir
veturinn eins og jurtimar.
Varðandi trjágróður sagði
Bjarni að gömlum íslensku ÍÞ
tegundum eins og birki og víði sé
lítil hætta búin þótt skyndilega
frjósi. Þær láti ekki hlýindi plata
sig. Innfluttar trjátegundir eins og
lerki geta hins vegar látið blekkjast
af þessu góða veðri og þær eru þá
illa í stakk búnar ef snögglega
frystir. Hættan er mest á að ýmsir
innfluttir runnar fari af stað og
opni brumin í hlýindum og
skemmist síðan í miklum og
snöggum frostum.
„Heilt á litið gef ég ástandinu á
Norðurlandi góða einkunn. Utlitið j,
er gott eftir að jörð fraus í
nóvember/desember. Mest óttast
menn svell sem valda kali á túnum
en þau eru ekki fyrir hendi núna.
Ég veit ekki eins mikið um
ástandið á Suðurlandi og treysti
mér því síður til að segja til um
stöðuna þar,“ sagði Bjami Guð-
leifsson.
Lánasjóðsins á þessum markaði
um nærri 40%, kjörvextir
bankanna af verðtryggðum lánum
um tæp 25% og vextir Lánasjóðs-
ins um 12%. Það má því segja að í
kerfi Lánasjóðsins sé fólgin viss
tregða sem gerði það að verkum að
sjóðurinn gat haldið vaxtahækkun-
um í skefjum. Á sama hátt er
einnig til staðar tregða sem gerir
sjóðnum erfiðara fyrir að lækka
vexti. Engu að síður er það
staðreynd að kjör á skuldabréfa-
markaði hafa batnað vemlega og
gangi sú breyting ekki til baka eru
möguleikar á vaxtalækkunum.
Stjóm Lánasjóðsins hefur ákveðið
að í kjölfar ársuppgjörs og þróunar
skuldabréfamarkaðar nú eftir ára-
mótin verði vaxtakjör sjóðsins
endurskoðuð með það í huga hvort
ekki sé svigrúm til lækkunar
vaxta“.
Mega bændur þá búast við
vaxtalækkunum? „Ég get ekki full-
yrt um það nú, en það er stefúa
sjóðsins að bjóða sem hagstæðust
kjör. Ef eitthvert svigrúm er mun-
um við lækka vextina. Ákvörðun
um þetta verður væntanlega tekin í
febrúar-mars“.
Lánasjóður landbúnaðarins:
Vaxtalækkun í athugun
WECKMAN STURTUVAGNAR
Verðdæmi:
8,5 tonn
Verð kr. 549.000 með virðisaukaskatti
11 tonn
Verð kr. 645.000 með virðisaukaskatti
(Athugið! Fleiri gerðir í boði: 1,5-17 tonn)
H. Hauksson ehf.
Suðurlandsbraut 48
Sími 588 1130
Fax 588 1131
Heimasími 567 1880
4.