Þjóðvörn - 02.10.1946, Blaðsíða 4

4
ÞJÓÐVÖRN
Mlðvi'kudagur 2. okt. 1946
PfóðvÖrn
Óháð blað
TJtgefandi:
Þjóðvarnarfélagið
Ritnefnd:
Friðrik Á. Brekkan
Hákon Bjarnason
Magnús Finnbogason
Pálmi Hannesson
Bergur Jónsson sakadómari:
' r
Hversvegna eiga Islendingar
ekki að ganga undir upp-
kastið hans Ólafs Thors?
i.f • .>. *+» i tafe
Þjóðrarnar-
Undanfarna daga hafa
nokkrir menn hér í bænum
unnið að stofnun þjóðvarna-
félags. Tilefni félagsstofnun-
arinar er samningsuppkast
það við Bandaríkin, sem nú
liggur fyrir Alþingi. Frá fé-
lagsstofnum'ni var endanlega
gengið í gærkveldi. Því hef-
ur verið haldið fram í blöð-
um þeim, sem sérstaklega
hafa talið það hlutverk sitt
að halda óskapnaði þeim,
sem samningsuppkastið er,
að þjóðinni, að ,kommúnistar‘
— þ. e. Sósíalistaflokksmenn
— einir væru uppkastinu and
vígir. En þetta er hin argasta
blekking, sem framreidd er
fyrir lesendur í þeim eina til-
'gangi að villa um þá og —
ef mögulegt væri — að gera
þá dómgreindarlausa vegna
rússahræðslu og annarra
shkra hindurvitna þessara
sömu blaða.
Vér, sem stofnað höfum Þjóð-
varnarfélagið, gátum ekki
unað þessu lengur. Vér vilj-
um fyrir það fyrsta undir-
strika það, að andstæðingar
samningsuppkastsins eru
miklu fleiri en ,,kommún:star‘
— nema því aðeins að orðið
,,kommúnisti“ sé sömu merk-
ingar og frjálshuga, rétthugs-
andi maður, sem ann landi
sinu og vill ekki sitja hjá
þegjandi, þegar á að fleka
þjóðina út í ævintýri, sem
enginn sér fyrir endann á og
líklegast er að verði sjálf-
stæði hennar og sönnu frelsi
að fjörlesti. Vér viljum eftir
því sem orka vor leyfir
dreifa blekkingaþokunni, sem
reynt er leynt og ljóst að
sveipa almening í, svo að
hver maður geti séð það ljóst,
hvert verið er teyma ham.
Og að lokum; Ef ógæfa ís-
lands skyldi reynast hinum
betri málstað yfirsterkari og
samningsuppkastið yrði sam-
þykkt á Alþingí, þá munum
vér ekki gefast upp, heldur
beina öllum kröftum félags-
ins að því, að vekja þjóðina
til að vera á verði um að
ekki verði frekar traðkað á
þeim leifum réttinda og sjálf
stæðis, sem þá yrðu eftir.
Vér væntum þess, já, er-
um þess fullvissir — að hver
þjóðrækinn og kynborinn ís-
lendingur muni vilja starfa
með oss og að ekki líði á
iöngu, áður en Þjóðvarnar-
Spurningunni, á fyrirsögn
greinar þessarar, er svarað
jafnhliða, vegna þess, að þess
verður að vænta, að svo mikil
og víðtæk séu áhrif Morgun-
blaðsins, að þegar í upphafi
hljóti menn að ætla allmarga
eiga erfitt að vantreysta gerð-
um þess manns, sem stöðugt
er kallaður afreksmaður, mik-
ilmenni og öðru slíku hálofi
borinn í víðlesnasta og fésterk-
asta dagblaði landsins. En vilji
Morgunblaðið þiggja heilræði,
ætti það að gæta þess, að oflof
getur orðið hið naprasta háð,
þótt ekki sé svo langt gengið,
að minna á orð Gríms Thom-
sen í Jarlsníði.
„Ilákonar af verstu verkum
vegsamar hann jarl“.
Sl. haust óskuðu Bandaríkja
menn eftir herstöðvum á ís-
landi á 3 stöðum. Engin á-
stæða er til að dyljast þess, að
allmargra Islendinga varð þá
vart, er ekki töldu það sérstak-
lega ísjárvert, að vera bón-
greiðir og sumir fóru að reikna
út dollaraupphæðir fyrir sölu
eða leigu á landspildum. Flest-
ir, sem svo hugsuðu og livísl-
uðu þá, innan þings og utan,
kiknuðu þó fljótlega fyrir því,
sem núverandi landsleigumenn
kalla .tilfinningar landsmanna*,
(án mikillar virðingar), jafn-
vel 2 ungir sjálfstæðisflokks-
þingmenn áunnu sér dreng-
skapar- og einurðarorð, fyrir
yfirlýst fylgi við hinar ,,ó-
praktisku" tilfinningar. Hefði
þó ef til vill mátt segja: „Þótti
engum mikið“, eins og „Speg-
iliinn“ segir gjarna, úr því
ungar sjálfstæðishetjur áttu í
hlut. En „afrekið" vann Ólaf-
ur Thors, er hann tók af skar-
ið, eins og Morgunblaðið orð-
aði það, — sagði hið stóra orð,
sem aðeins hinn voldugi fær
sagt: „Voldugu Vesturheims-
vinir — hlýðum á hina æðstu
rödd íslenzkrar fullvalda þjóð-
ar“. Engin landslelga, ekki
félagið er orðið að öflugum
landssamtökum, sem hin ó-
þjóðhollu öfl geta enga rönd
við reist.
— Stjórn Þjóðvarnarfé-
lagsins skipa:
Aöalbjörg Sigurðardóttir,
frú.
Bergur Jónsson, sakadóm-
ari.
Bolli Thoroddsen, bæjar-
verkfræðingur.
Hákon Bjarnason, skóg-
ræktarstjóri.
Jón Jóhannesson, dr. há-
skólakennari.
Sigríöur Eiríksdóttir, hjúkr
unarkona.
Sigurbjörn Einarsson,
dósent.
Stjórnin skiptir sjálf með
sér verkum.
hægt, því miður — ég ófáan-
legur á friðartímum. Og þetta
dugði. U. S. A. lofaði að fresta
öllu kvabbi fram yfir kosning-
ar.
,,Á friðartimum, sagði lands-
faðirinn. Síðar að vitað, fyrir
uppljóstran Gunnars prófes-
sors Thoroddsen, — einka-
þjóns eða minnst — aðalþjóns
forsætisráðherra, við samtölin,
sem Bandaríkjastjórn vitnar í,
að ekki er víst að þetta sér-
staka skilyrði, á friðartíma,
hafi verið fyrir hendi er hátt-
virtum kjósendum voru þau
birt, athugsemdalaust, en for-
sætisráðherra vissi þá (hann
leiðréttir, ef rangt er með far-
ið) — að Bandaríkjastjórnin
taldi ekki vera friðartíma, og
telur ekki ennþá, enda er ekki
annað að heyra á forsætisráð-
herra vorum, og skjaldsveinum
hans, en þeim skilningi beri oss
að hlíta. — Þetta sýnir, að
herra forsætisráðherra Ólafur
Thors vissi liverju hann lofaði,
enda efndirnar í samræmi við
það.
Þótt við, sem tókum þátt í
herverndarsamningnum við
Bandaríkin vorið 1941, höfum
allir, að því er ég hugði, talið
vafalaust, enda í fullu sam-
ræmi við eðli þess samnings, að
loforðin um að flytja burt all-1
an herafla Bandaríkjamanna
frá Islandi, ætti að fram-
kvæma, er vopnaviðskiptum1
væri lokið, er greinilega nú svo
komið, að ýmsir forustumcnn
íslendinga í stjórnmálum, með
sjálfan forsætisráðherrann í
broddi fylkingar, telja sjálf-
sagt að hlíta án mótmæla
þeim skýringum, sem þeir
segja „Truman forseta og ráðu
nauta hans“, halda fram (sbr.
orðalag Gunnars Thoroddsen),
að friður, sem skyldi þá til
brottflutnings herliðs af Is-
landi, sé þá fyrst kominn, er
friðarsamningum er lokið eða
þjóðþing Bandaríkjanna (con-
gress) hefur lýst yfir friði.
Nú vil ég spyrja herra Ólaf
Thors. Hvaða tilraunir hefur
hann gert til þess, að fá Banda
ríkjamenn til þess að falla frá
þessari skoðun um friðarkomu,
að því er þjóð vora varðar?
Er það fjandskapur við Banda-
ríkin að halda fram hinum ís-
lenzka skilningi, sem ég drap
á, að eigi fylgi sannra Islend-
inga, ef ég má nota eftirlætis-
orðtak Morgunblaðeins ? Þarf
hver sá íslendingur, sem telur
sér heimilt að halda fram þess-
ari skoðun við Bandaríkja-
menn, nauðsynlega að vera
æstur kommúnisti? Er það ó-
sæmilegra fslending, að halda
nærri „íslenzkum málstað“
gagnvart Bandaríkjamönnum
heldur en Ðönum?
Hvernig er „uppkastið"
fræga tilorðið? Hefur ekki
hæstvirtur forsætisráðherra Ól-
afur Thors samið það í einka-
samtölum við einkafulltrúa
Bandaríkjastjórnar, auðvitað
stimdum með aðstoð einhvers
vildarvinar eða skjaldsveins,
svo sem t. d. Gunnars prófes-
sors Thoroddsen? Hitt er víst,
utanríkisnefnd sem slík var
ekki kölluð, enda víst til full-
mikils mælst, að hæstv. forsæt-
isráðh. eltist við fyrirmæli
laga, umfram eigin geðþótta.
Sýnilega hafa þó nægilega
margir samherjar úr alþingis-
mannahópi og þeir ráðherrar,
sem tryggðir hafa verið til
fylgis, fengið nóg að vita svo
þeim dyggði, til að veita fyrir-
hugað meirihlutafylgi á þingi.
En etthvað hefur þó örlað á
því, jafnvel hjá fulltrúaráðs-
mönnum Sjálfstæðisflokksins í
Reykjavík, að ráðlegra, hefði
þótt, að tala við fleiri -— jafn-
vel Hermann Jónasson — en
þá var nú til nokkuð mikils
mælst, herra forsætisráðherra,
er ekki svo?
Morgunblaðið kallar upp-
kastið ,,afrek“ Ölafs Thors.
Tæplega mun það í háði mælt.
Ávinningurinn að dómi
Morgunblaðsins og annarra
fylgismanna —
Herstöðvamálið niðurfallið
Bamlaríkin flytja brott allan
her sinn af íslandi
Flugvöllurinn við Keflavík
afhentur Islendingum
Svo hljóðaði fagnaðarboð-
skapur Morgunblaðsins föstu-
daginn 20. september 1946!
(Ef til vill aðeins tilviljun, að ‘
sitt til hvorrar handar, á sömu
síðu, voru myndir af 2 ágætum
íslenzkum söngvurum, sem eru
að hefja söngför til U. S. A.)
Síðan kemur „uppkastið".
Það sýnir: Forsætisráðherra
einsömlum) hefur þóknast, að
inna af hendi það afrek, að fá
loforð Bandaríkjastjórnar um
brottflutning hersins, sem sam-
kvæmt tvímælalaust sjálfsögð-
um íslenzkum skilningi átti
þegar að vera farinn skilmála-
laust. „En lítið dregur vesæl-
an“. Islendingar fá að gjöf sitt
eigið land, Keflavíkurflugvöll-
inn, þ. e. a. s. að svo miklu
leyti sem hann er óhreyfanleg-
ur. Síðan, til þess að sýna, að
samþykki Islendinga á skiln-
ingi Bandaríkjamanna, sé sízt
þakkarvert, fá Bandaríkin ein
allra hervelda, leyfi til þess að
fljúga lierflugvélum yfir Is-
land og til þess að sama.stór-
veldi fái gætt skyldu, er það
hefur á hendur tekið við aðra
— hernaðarskyldu reyndar —
fá þau afnot hins nýgefna vall-
ar? Hvað mikið af tollvör-
um skal undan þegið tolli
á íslandi? Hvað mikil út-
flutningsgjöld falli niður?
Hversu mikill tekjuskattur ?
Um slíkt er ekki fengizt.
Eitlhvað hefur. verið getið
um bréf, sem nefndi áætlun um
600 manna hóp? Ekki er talin
þörf á að nefna hámarkstölu,
né nokkra áætlunartölu, í upp-
kastinu. I eftirmála „úr frétta-
tilkynningu" er talað um „ó-
breytta borgara" í stað „her-
manna". Því ekki að birta
sjálfa fréttatilkynninguna ? Hvi
er útdráttur látinn nægja? Er
þessi útdráttur úr fréttatilkynn
ingu, bindandi sem samningur?
Eg hélt í fáfræðl minni, að út-
drættir úr fréttum hefðu ekki
t i rið liingað til notaðir, sem
form fyrir bindandi milliríkja-
samninga, samkvæmt reglum
þjóðarréttar, og ekki lieldur
samþykktir, ásamt frumvarpi,
sem lög á Alþingi. En ef til vill
er það móðgun við fullvalda
riki, Island, að taka svona á-
kvæði inn í uppkastið sjálft,
eins og það er móðgun við full-
valda Island, samkvæmt um-
sögn prófessors juris Gunnars
Thoroddsen að áskilja Islend-
ingum lögsögu, dómsögu og
annan rétt yfir Bandaríkja-
mönnum á íslandi, sem hvergi
er í samningi áskilið að séu „ó-
breyttir borgarar", eiga enda
að vinna við hernaðarflug og
annað ekki fjarskyldara hern-
aði.
Eg efa ekki, að framanskráð
muni allt verða talið „grund-
vallarmisskilningur“ og jafn-
vel í þokkabót, illviljað komm-
únistiskt tal, því að fram til
þessa hefur það verið ófrávíkj-
anleg regla fylgismanna upp-
kastsins, ekki sízt blaðanna,
Morgunblaðsins og Alþýðu-
blaðsins, að reyna að láta í
veðri vaka, að engir menn telji
missmíði á þessu „afreki" for-
sætisráðherra, nema kommún-
istar. Eg leyfi mér samt að
fullyrða, að enginn þeirra, sem
í þetta blað skrifa eða að því
starfa, er kommúnisti, eða
fylgismaður „Sameiningar-
flokks alþýðu — sósíalista-
flokksins“ eins og sá flokkur
heitir, sem oft er kallaður
kommúnistaflokkur. Ennfrem-
ur vil ég taka það fram, að
andstaða mín gegn, eða óbeit á,
þessu svokallaða ,,uppkasti“ að
samningi forsætisráðherra við
Bandaríkjastjórn, stafar ein-
göngu af því, að ég tel samn-
-'nginn, ef samþykktur verður,
vansæmandi fyrir þjóð vora,
stórgallaðan og óþarfan. Þessi
slcoðun mín er borin uppi af
tilfinningum minum og hugs-
unum sem íslendings, án til-
lits til nokkurs flokks eða
' manns. Eg hefi einu sinni birt
að nokkru skoðun mína á máli
þessu, í ræðu og var þá svar-
að því til, að því er mér er tjáð,
að „það sé lítill vandi að tala
til tilfinninga manna.“ Eg skal
ekki á nokkurn hátt skorast
undan þessum dómi, en bendi á
það, að þetta mál er þann veg
vaxið, að svokölluð „köld skyn-
semi“ myndi, ef hún réði ein,
þykja lítið til tilfinningarinnar
fyrir landi og þjóð, ættjarðar-
ástarinnar, koma. Þeir Islend-
ingar, sem telja það rangt, að
láta tilfinningar hafa áhrif á
skoðun sína og gerðir í skipt-
um við aðrar þjóðir, ættu að
vera svo hreinskilnir, að mæla
með því við þjóð sína, að hún
selji land sitt hæstbjóðanda.
Islendingar! Eins og til máls
þessa er stofnað og frá því er
gengið, hika ég ekki við að
telja það óhæfu, að einfaldur
meirihluti Alþingis samþýkki
frv. óbreytt eða án gerbreyt-
inga að efni, eftir nána atliug-
un hinna gleggstu og fróðustu
manna, sem völ er á. Því fer
fjarri, að ég telji oss eiga að
neita Bandaríkjamönnum um
að ræða við þá um samninga,
en a. m. k. má eigi beita við þá
samninga minni gerhygli og
vanda síður til þeirra, heldur
en í skiptum við smáþjóðina við
Eyrarsund.
Þeir menn sumir, sem voru
ósparir á það hér áður, að
tclja þá Iclcnciinga tæpast mc3
mönnuvn, ser.i cldd töldu alger-
an skiinað vla Dar.i og Dana-