blaðið - 02.11.2006, Blaðsíða 26

34 FIMMTUDAGUR 2. NÓVEMBER 2006
blaðið
til Madrid

Höfuðborg Spánar
MADRID
Verð frá
58.240
á mann í tvíbýli í 4 nœtur
á Senator Gran Vla # * * *
Mest spennandi borg í Evrópu!
Madrid er borg menningar og lista,
fótboita og tapas. Hún er ein
fjörugasta kvöld- og nceturlífsborg
í Evrópu, mannlífiö er einstaklega
fjölskrúöugt, veitingahúsin, kaffi-
húsin, barirnir og diskótekin eru
óteljandi og flamenkóstaöirnir eru
meðal þeirra albestu á Spáni,
Ekki má gleyma fótboltanun en
þann 3. desember er heimaleikur
Real Madrid gegn Athletic Bilbao.
Úrvalsgisting í hjarta borgarinnar.
Margt að sjá:
- El Corte Inglés stórverslanirnar
meö ótrúlegu vöruúrvali
- Las Ventas, frcegasta nautatorg
landsins
- El Museo del Prado, eitt besta
málverkasafn heims
- El Museo Reina Sofía, Guernica
eftir Picasso og myndir eftir Dalí
og Miró

.
,
k
ÚRVAL ÚTSÝN
www.urvalutsyn.is
Sími 585 4000
www.urvalutsyn.is
Útgáfufagnað ‘
Félagsskapurinn Nýhil hefur á undanförnum misserum verið áberandi í íslensku listalífi og vakið
athygli fyrir öfluga útgáfustarfsemi. Fyrir þessi jól gefur Nýhil út skáldsögur eftir þrjá unga höfunda
og í kvöld mun verða mikið húllumhæ í Þjóðleikhúskjallaranum af því tilefni. Kynnir er Ingibjörg
Magnadóttir myndlistarmaður.
Varðveitir liðinn tíma
Það er kunnara en frá þurfi að
segja að fiskveiðar skipa stóran
sess i sögu íslensku þjóðarinnar.
Þjóðháttadeild Þjóðminjasafns Is-
lands hefur nú stígið þarft skref í
að varðveita þessa sögu en á dögun-
um sendi safnið út spurningalista
um fiskvinnu á síðari hluta tutt-
ugustu aldar. Tilgangurinn er sá
að bjarga dýrmætri þekkingu frá
glötun og tryggja að fræðimenn
komandi kynslóða hafi aðgang að
þessum upplýsingum.
„Ein af ástæðunum fyrir því að
við erum núna að senda út spurn-
ingaskrá um fiskvinnu er sú að
þessar heimildir hefur vantað
inn í safnið okkar. Fyrir nokkuð
mörgum árum var reyndar send út
spurningaskrá um atvinnuhætti í
þéttbýli og þar komu inn einhverj-
ar upplýsingar um fiskveiðar en
það var svo lítið að okkur þótti
tímabært að senda þessa skrá út
núna,“ segir Ágúst Georgsson,
sérfræðingur í sjávarháttum við
Þjóðminjasafnið. „Við miðum við
að fólk sé að segja frá sínum eigin
minningum tengdum fiskvinnslu
frá um það bil 1950 og til dagsins
í dag. Við spyrjum um verklag,
hreinlæti, vinnutíma og laun. Einn-
ig spyrjum við út í félagslega þætti,
til dæmis kynjahlutverk, samskipti
á vinnustað og erlent vinnuafl.
Tryggir heimildarmenn
Þjóðháttadeildin hefur allt frá ár-
inu 1960 safnað skipulega heimild-
um um lífshætti liðinna tíma með
því að semja spurningaskrár og
senda út til eldra fólks. „Við höfum
komið okkur upp föstum heimild-
armönnum um allt land og sá hóp-
ur hefur reynst okkur ákaflega vel.
Það fólk sem við erum að leita
til núna í sambandi við fiskvinnu
er alveg nýr hópur og þeir yngstu
eru fæddir á áttunda áratug tuttug-
ustu aldar. Þessi vinna er öll unnin
í sjálfboðavinnu og við reynum
að gæta þess að spurningalistarn-
ir séu ekki það langir að það vaxi
fólki í augum að svara þeim,“ út-
skýrir Ágúst og bætir við að verka-
lýðshreyfingin hafi reynst safninu
einkar vel í því að benda á hugsan-
lega heimildarmenn.
Hópurinn sem fær spurningalist-
ana er fjölmennur og telur hátt í
600 einstaklinga. „Við getum aldr-
ei vitað hve svarhlutfallið er hátt og
því reyndum við að hafa úrtakið
stórt. Það er mjög misjafnt hversu
vel svörin skila sér til okkar en oft
er talað um að á bilinu þriðjung-
ur til helmingur einstaklinganna
svari.“
Skipasmíðar næstar á dagskrá
Heilmikið efni er aðgengilegt
á þjóðháttadeild Þjóðminjasafns
fyrir almenning og fræðimenn
að vinna úr. Þar má meðal annars
finna upplýsingar um fráfærur, hey-
annir, leiki barna, gömul læknisráð
og jólaboð fyrri tíma. „Fólk sækir
mikið í þessar heimildir og stúdent-
ar leita í sífellt meira mæli hingað í
tengslum við sín lokaverkefni. Þjóð-
fræðingar, sagnfræðingar og fræði-
menn úr ýmsum öðrum greinum
leita hingað og upp úr spurningalist-
unum hafa til dæmis verið unnar
doktorsritgerðir," segir Ágúst. Þótt
mikið starf hafi verið unnið síðustu
áratugi á þjóðháttadeildinni er því
starfi hvergi nærri lokið. Ágúst og
samstarfsfólk hans vinna nú að
samningu spurningalista um skipa-
smíðar á íslandi. „Það er starfsgrein
sem óðum er að hverfa hér á landi
og við erum að reyna að ná til okkar
efni áður en það verður um seinan
og leitum við til fólks í því augna-
miði að nálgast þessa þekkingu,"
segir Ágúst að lokum.
hilma@bladid.net
Undir fölsku flaggi
Endurminningar Immaculée
Ilibagiza eru að ég held fyrsta bók-
in sem kemur út á íslensku um þá
skelfilegu atburði sem áttu sér stað
þegar stór hluti rúandísku þjóðar-
innar gekk af göflunum og tók til
við að slátra nágrönnum sínum
og vinum. Þess vegna er miður að
bókin sem valdist til útgáfu er ekki
aðallega bók um helförina heldur
fremur bók um trúarlega upplifun
höfundar.
Bakgrunnur sögunnar eru þeir
þrír mánuðir sem Ilibagiza dvaldi,
fyrst með fimm og síðar sjö kon-
um, í rúmlega eins fermetra baðher-
bergi prests meðan á fjöldamorðun-
um stóð. Þær gátu sig lítið hreyft
og urðu að passa að láta ekki í sér
heyra. Þær voru því svo hljóðar að
eftir þrjá mánuði saman er ekki
hægt að segja að þær hafi þekkt
hver aðra að nokkru ráði.
Sem lýsing á helförinni líður
bókin nokkuð fyrir að mestallan
tímann var Ilibagiza lokuð af inni
á baðherberginu og frétti það eitt
af helförinni sem hún heyrði i út-
varpinu og af frásögn annars fólks.
Á móti kemur að Ilibagiza lýsir ótta
sínum og áhyggjum af fjölskyldu
sinni stundum vel, einnig sveiflu-
kenndu viðhorfi til bjargvættar
kvennanna sem verður hræddur og
fer að'efast um hvort hann hafi tek-
ið rétta ákvörðun með því að skýla
þeim fyrir morðsveitunum.
Stóri galli bókarinnar er sá að
þetta er alls ekki sama bókin og út-
gefandinn gefur til kynna að hún
sé. í kynningu JPV segir að þetta sé
einstæð frásögn konu sem lifði af
helförina. Að einhverju leyti er það
rétt en það er ekki útgangspunktur
í ritun bókarinnar. Utgangspunkt-
urinn er trúarlíf Immaculée Ilibag-
iza, hvernig hún bað til guðs allar
sínar vakandi stundir og hvernig
lllbagiza lýsir ótta
sínum og áhyggj-
umaffjölskyldu
sinni stundum vel.
Alls ekki sama
bókin og útgefand-
inn gefurtil kynna
aö hún sé.
Ein til frásagnar
Eftir Immaculée Ilibagiza
Bækur
hún upplifði að hann héldi yfir
henni verndarhendi. Útgefendur
hafa meðal annars valið að sleppa
undirtitli bókarinnar Discovering
God in the Rwandan Holocaust eða
Að uppgötva guð á tímum helfarar-
innar í Rúanda.
Brynjólfur Þór Guðmundsson