blaðið - 02.11.2006, Blaðsíða 24

blaðið - 02.11.2006, Blaðsíða 24
32 FIMMTUDAGUR 2. NÓVEMBER 2006 blaðið kolbrun@bladid.net Það skiptir ekki máli hvernig maður- inn deyr heldur hvernig hann lifir. Aw Það að deyja hefur ekki mikilvægi, það tekur svo stuttan tíma. Samuel Johnson Afmæhsborn dagsms BURT LANCASTER LEIKARI, 1913 MARIE ANTOINETTE ÓGÆFUSÖM DROTTNING, 1755 WARREN H. HARDING FORSETI, 1865 Metsölulistinn - íslenskar bækur j Barbapabbi AnnetteTison Drekafræði Doktor Ernest Drake Mýrin Arnaldur Indriðason Flugdrekahlauparinn Khaled Hosseini Stutt ágrip af sögu traktorsins Marína Lewyca Vísnabókin Ýmsir höfundar / Halldór Pétursson Draumalandið Andri Snær Magnason Hvertókostinnminn? SpencerJohnson Kafteinn Ofurbrók og líftæknilega horskrimslið DavPilkey Ein til frásagnar Immaculée lllibagiza Listinn var gerður út frá sölu dagana 25.10.06 - 31.10.06 í Pennanum Eymundsson og Bókabúð Máls og menningar. menningarmolinn Útgefandi sýknaður Á þessum degi árið 1960 lauk rétt- arhöldum í London vegna meintrar ósiðsemi í skáldsögunni Lady Chatt- erley’s Lover eftir D. H. Lawrence. Útgefendur bókarinnar, Penguin Books, höfðu verið ákærðir fyrir að gefa út óstytta útgáfu af skáld- sögunni, en þar segir frá ástarævin- týri sem eiginkona ríks og lamaðs manns á með veiðiverði á óðali þeirra hjóna. Eftir sögufræg réttar- höld var útgefandinn sýknaður. Skáldsagan kom fyrst út í tak- mörkuðu upplagi í Flórens árið 1928 og ári eftir kom hún út í París. Höf- undur hinnar umdeildu sögu, D. H. Lawrence, lést árið 1930, 44 ára gamall. Stytt útgáfa . skáldsögunnar kom út á Englandi árið 1932. Árið 1959 var bókin gefin út í New York óstytt og ári síðar í London með þeim afleiðingum að mál var höfð- að. Þulur með nótum JPV útgáfa sendir frá sér bókina Með á nótunum - Vísur og þulur með nótum og hreyfiskýringum. Hrafnhildur Sigurðardóttir tók saman og SigríðurÁsdís Jónsdóttir myndskreytti. í þessari bók er að finna fjöldann allan af skemmti- legum hreyfisöngvum og þulum frá ýmsum tímum sem gaman er að rifja upp og læra. Einnig eru kynntar til sögunnar nýjar þýðingar á enskum lögum. öll lögin eru fallega myndskreytt og þeim fylgja útskýringar á tilheyrandi hreyfingum. Aftast í bókinni eru nótur að öllum lög- unum. Leitast var við að velja tónhæð sem hentar almennri sönggetu barna. Einfaldir gítar- og píanóhljómar fylgja nótunum. Wutherino Helobts Óvenjuleg ástarsaga eistaraverkið Wut- hering Heights eft- ir Emily Bronté er komið út í íslenskri þýðingu Silju Aðal- steinsdóttur. Þegar Silja er spurð hverjir henni þykja vera helstu kost- ir bókarinnar segir hún: „Ja, hvar á maður að byrja? Kannski á að segja að hún sé heit. Aðalpersónurnar eru í rauninni alls ekki geðugar en þær eru svo ástríðufullar að maður verður gagntekinn af þeim og ör- lögum þeirra. Höfundi er líka annt um að lesandinn fái sem allra blæ- brigðaríkasta mynd af þeim, kost- um þeirra og göllum. Emily vissi nefnilega að þær höfðu aldrei kom- ið í bók áður og myndu sennilega aldrei koma í bók aftur. Heathcliff og Catherine eru einsdæmi í bók- menntum heimsins.“ Hjarta þjáningarinnar Myndirðu taka undir þá skoðun að hetta sé grimmdarleg ástarsaga? „Eg myndi freistast aftur til að nota orðið heit. Ást þeirra Heathc- liffs og Catherine Earnshaw er al- ger. Þau eru samvaxnir tvíburar tilfinningalega. Þau eru bæði þau sjálf og hitt. Eg imynda mér að þeg- ar maður elskar þannig þá skilur maður ekki orðið grimmd, jafnvel ekki þegar maður beitir annað fólk ofbeldi. Ástin hefur svo algeran for- gang í huga þeirra, hjarta og sálu að aðrar tilfinningar komast ekki að. Þess vegna skilja þau aldrei ann- að fólk þegar það vælir og kvartar undan þeim en sópa því burt frá sér eins og dauðum flugum. Þetta er vissulega grimmdarleg bók af því í henni er mikil og óhugnanleg Silja Aðalsteinsdóttir „Þetta er vissulega grimmdar- leg bók afþvííhenni er mikil og óhugnanleg grimmd en þetta er líka mikil og í hæsta máta óvenjuleg ástarsaga." Mynd/tsther lr grimmd en þetta er líka mikil og í hæsta máta óvenjuleg ástarsaga." Hvað með sálfræðiþáttinn, er dýpt íþessari bók? „Emily hafði djúpan skilning á mannlegu eðli. Söguhetjur henn- ar eru dýpri en venjulegar sögu- persónur af því þær búa yfir svo mögnuðum andstæðum. Það er líka merkilegt hvað hún notar drauma mikið til að sýna okkur ofan í sálardjúpin. Þar kallast hún bæði á við íslendingasögur á und- an sér og Sigmund Freud síðar! Það eru martraðir Lundúnabúans Lockwoods þegar hann neyðist til að gista á afskekkta norðlenska býl- inu Wuthering Heights í upphafi sögu sem hrinda atburðarásinni af stað - og um leið erum við komin inn að hjarta þjáningarinnar sem knýr söguna áfram. En Emily túlk- ar ekki sjálf það sem gerist heldur segir söguna tiltölulega blátt áfram eins og viðburðirnir blasa við að- alsögumanninum, ráðskonunni Nelly Dean sem er greind kona en ekki djúphugul. Með því gefur Emily lesandanum tækifæri til að ... ■p' lesa í málið og túlka fyrir sjálfan sig um leið og hann áttar sig á hvað Nelly veit og hvað ekki. Og málið er að lesandinn verður að vinna með- an hann les, hann má ekki bara trúa Nelly Dean eða Lockwood. Einhvers staðar á bak við frásagnir þeirra er sannleikurinn, og hann verðum við að finna sjálf.“ Erfitt en gefandi Hvað einkennir stíl Emily Bronté og var auðvelt eða erfitt aðþýða bók- ina? „Auðvitað var ansi mikill vandi að þýða hana en lika gefandi af því hvað sagan vinnur stöðugt á meðan maður pælir í gegnum hana. Emily er fræg í enskum bókmenntum fyrir að vera einna fyrst til að leyfa persónum að tala mállýsku - skrifa orðin eins og þau eru borin fram á Yorkshire-mállýsku. Aðallega er það ein aukapersóna sem svona talar og í enskum útgáfum eru þær setningar þýddar neðanmáls eins og útlenska. Þetta er einfaldlega óþýðanlegt á íslensku. Ég reyndi ýmsar leiðir og þær reyndust allar ófærar þannig að ég varð að snúa mig út úr þessu öðruvísi. Oft er text- inn svo fallegur að það var nautn að þýða hann, en stundum líka svo óhugnanlegur að ég varð að fara fram á kló og æla í miðjum lýsing- um. Það má segja að það hafi verið erfitt! Fyrst og fremst er þó heiður að hafa fengið að glíma við svona merkilega bók.“

x

blaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: blaðið
https://timarit.is/publication/941

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.