Bændablaðið - 28.03.2006, Blaðsíða 10

10 Þriðjudagur 28. mars 2006
Guðni Ágústsson landbúnaðarráðherra hef-
ur lagt fram á Alþingi frumvarp til laga um
landshlutaverkefni í skógrækt. Í 1. grein
frumvarpsins segir að tilgangur og mark-
mið laganna sé að skapa skógarauðlind á Ís-
landi, rækta fjölnytjaskóga og skjólbelti,
treysta byggð og efla atvinnulíf. Skal eftir
því sem nánar er ákveðið í fjárlögum hverju
sinni veita fé til verkefna í skógrækt sem
bundin eru við sérstaka landshluta. Í hverju
landshlutaverkefni skal stefnt að ræktun
skóga á að minnsta kosti 5% af flatarmáli
láglendis neðan 400 m yfir sjávarmáli.
Þrenn lög í ein
Í framsöguræðu landbúnaðarráðherra með
frumvarpinu sagði hann m.a. að með frum-
varpinu væri ætlunin að sameina í ein lög, -
þrenn lög sem nú gilda um landshlutaskóg-
rækt. Það eru lög um Héraðsskóga frá árinu
1991, lög um Suðurlandsskóga frá árinu 1997
og lög um landshlutabundin skógræktarverk-
efni frá árinu 1999.
Landbúnaðarráðherra sagði ennfremur:
,,Reynslan af landshlutaverkefnunum og fram-
kvæmd núgildandi laga um þau hefur verið
mjög góð. Mikill áhugi er um allt land á verk-
efnunum, ekki aðeins meðal þátttakenda held-
ur og einnig annarra s.s. sveitastjórna og al-
mennings. Nú hafa verið gerði um 760 samn-
ingar við skógræktarbændur og aðra landeig-
endur og rúmlega 100 jarðir eru á biðlista. Alls
hafa verið gróðursettar um 40 milljónir plantna
í um 18 þúsund hektara lands.
Hins vegar hefur reynslan leitt í ljós að þörf
er á að skýrar sé kveðið á um ýmis atriði en
gert er í þeim lögum sem nú eru í gildi. Þar má
m.a. nefna ákvæði um endurgreiðslur skóg-
ræktarframlaga og fyrningu þeirra og ákvæði
um þau tilvik þegar skógarbóndi hefur vanefnt
samning, skógarbóndi vill segja upp samningi
eða skógræktarverkefni vill sjálft losna undan
samningi.“
Endurgreiðslubyrði felld niður
Frumvarpið gerir ráð fyrir að endurgreiðslu-
byrði af tekjum skógarbænda falli niður. Í nú-
gildandi lögum er þetta hlutfall 15-35% af
söluverðmæti hvers rúmmetra, mismunandi
eftir verkefnum. Sterk rök hafa verið færð fram
fyrir því að ef skógrækt eigi að þróast og eflast
sem ný atvinnugrein hér á landi megi endur-
greiðslubyrði ekki verða of há, þ.e. að landeig-
endur verða að sjá sér hag í að fella trén og
koma afurðunum á markað.
Þá hefur einnig verið á það bent að þá og
þegar timburskógar verða felldir og afurðir
settar á markað, verði til margar leiðir fyrir
stjórnvöld þeirra tíma að skattleggja atvinnu-
greinina á raunhæfan máta. Má hér benda á að
á Írlandi eru ákvæði um endurgreiðslu af tekj-
um skógarbænda ekki til staðar..
Nauðsynlegt er að benda á að virðisauki
skógræktar felst auk timbursframleiðslu í svo
mörgu öðru, s.s. bindingu kolefnis, fjölbreytt-
ara náttúrufari, heftingu jarðvegseyðingar,
uppgræðslu lands að ógleymdu margháttuðu
útivistargildi svo eitthvað sé nefnt.
Landshlutabundin skógræktarverkefni
Ráðherra sagði að samkvæmt núgildandi lög-
um séu nú starfrækt sex landshlutabundin
skógræktarverkefni, en þau eru: Héraðsskóg-
ar, Suðurlandsskógar Norðurlandsskógar,
Skjólskógar á Vestfjörðum, Vesturlandsskóg-
ar, og Austurlandsskógar.
Í frumvarpinu er gert ráð fyrir því að
landshlutaverkefnin verði eftirleiðis fimm
talsins og taki eitt verkefni - Héraðsskógar á
Austurlandi - við verkefnum Héraðsskóga og
Austurlandsskóga með brottfalli laganna um
Héraðsskóga.
Frumvarp til laga um landshlutaverkefni í skógrækt
Nú þegar hafa verið gerðir 760 samningar
við skógræktarbændur og aðra landeigendur
Framkvæmdir eru nú hafnar við fyrstu
búgarðabyggðina á Íslandi á 570 ha svæði
milli Eyrarbakka og Selfoss í Sveitarfélag-
inu Árborg, sem hefur fengið nafnið
Tjarnabyggð.
Það eru Jörundur Gauksson, lögmaður í
Kaldaðarnesi hjá Kallnesingi ehf. og Gísli
Ágústsson og Jón Árni Vignisson hjá Árfossi
ehf., sem hafa látið skipuleggja byggðina.
Um svo kallaða klasabyggð er að
ræða.Hér um ræðir heildstætt skipulag, 1-6 ha
landsskika á frjósömu og góðu landi til rækt-
unar og beitar. „Búgarðabyggð er nýjung í
Sveitarfélaginu Árborg. Byggðin er ætluð
fyrir fólk sem hefur áhuga á friðsæld sveitar-
innar, auknu landrými, ræktun og húsdýra-
haldi og er m.a. kjörið fyrir hestaáhugafólk.
Aðstæðan mun gefa þann kost að fólk hafi
hestana sína í sumarbeit fyrir utan húsin sín
því heimilt er að reisa vegleg íbúðarhús, auk
útihúsa, á skikunum. Jafnframt verður þarna
hitaveita sem auðveldar alla ræktun. Reið-
leiðir eru fyrirhugaðar víða um svæðið sam-
kvæmt aðalskipulagi umfram þær sem fyrir
eru en viðmunum einnig leggja 16 km af upp-
byggðum reiðleiðum innan Tjarnabyggðar-
innar sjálfrar“, sagði Jörundur í samtali við
blaðið. Búið er að gera samninga við Sveitar-
félagið Árborg um alla þjónustu og verður
hún hin sama og í þéttbýlinu, t.d. skólaakstur,
snjómokstur, sorphirða, viðhald vega og við-
komandi veitur tryggja heitt og kalt vatn, raf-
magn og síma. Þá er búið að gera samning við
verktakafyrirtækið Nesey um lagningu allra
vega og reiðleiða innan Tjarnabyggðar.
Heimasíða byggðarinnar er; www.tjarna-
byggd.is MHH
Fyrsta búgarðabyggðin á Íslandi á 570
hektörum á milli Eyrarbakka og Selfoss
Nýja byggðin er staðsett fjórum kílómetrum
frá Selfossi. Hér sést staðsetning byggðar-
innar vel á milli Eyrarbakka og Selfoss.
Bændablaðsmyndir/MHH
Jörundur Gauksson með teikninguna af
nýju búgarðabyggðinni á milli Eyrarbakka
og Selfoss en þetta mun verða fyrsta klasa-
byggðin á Íslandi. 15 klasar verða í fyrsta
áfanga hverfisins.
Þórshafnarhrepp-
ur og Skeggja-
staðahreppur
Kosið um
sameiningu
Laugardaginn 8. apríl næst-
komandi fara fram kosningar
um að sameina Þórshafnar-
hrepp og Skeggjastaðahrepp.
Björn Ingimarsson, sveitar-
stjóri Þórshafnarhrepps, segir
fjárhagslegan ávinning í samein-
ingu Þórshafnar og Skeggja-
staðahrepps ótvíræðan. Hann
segir að menn telji að með sam-
einingu sé hægt að efla þjónustu
við íbúana á svæðinu í heild og
þess vegna telji menn sér skylt
að reyna sameiningu. Ef af
henni verður munu íbúar hins
nýja sveitarfélags verða 550 og
vegalengdin milli Þórshafnar og
Bakkafjarðar er um 40 km.
Hrepparnir fá ákveðinn fjár-
stuðning frá ríkinu við að efna
til þessara sameiningarkosninga
eins og allir aðrir hreppar sem
það hafa reynt.
Björn segir að það hafi ekki
áður verið kosið um sameiningu
þessara hreppa en hins vegar
hafi tvívegis verið kosið um
sameiningu Þórshafnarhrepps og
Svalbarðshrepps en hafnað af
Svalbarðshreppi í bæði skiptin. Í
fyrra sinnið var það árið 1994,
þegar Þórshafnarhreppur og
Sauðaneshreppur voru samein-
aðir, þá var Svalbarðshreppur
með í kosningunni en hafnaði
sameiningu. Síðan var það, sam-
kvæmt tillögu stóru sameining-
arnefndarinnar, að kosið yrði
aftur um þetta í haust er leið en
allt fór á sama veg.
Áki Guðmundsson, oddviti
Skeggjastaðahrepps, sagði að
hann teldi að margt ynnist við
sameiningu. Og ef tekst að koma
því til skila til íbúa beggja
hreppanna þá sagðist hann telja
að sameiningin yrði samþykkt.
Hann sagði forystumenn hrepp-
anna fyrst og fremst hugsa um
sameininguna sem sókn en ekki
vörn. Fyrir væri í Skeggjastaða-
hreppi góð félagsþjónusta þann-
ig að yfir henni þyrfti ekki að
kvarta en lengi mætti gott bæta.
Íslenskt timbur í Byko. /Bændablaðið Jón Svavarsson