Bændablaðið - 13.01.2009, Blaðsíða 24

1. tölublað 2009  Þriðjudagur 13. janúar
Næsta tölublað Bændablaðsins kemur út
27. janúar
„Það eru svona þrjú ár frá
því ég byrjaði að þreifa fyrir
mér með þetta,“ segir Friðrika
Sigurgeirsdóttir bóndi á
Bjarnarstöðum í Bárðardal. Hún
býr til sérstakar myndir úr ull
og kallar Ullarflækju Friðriku.
Allar myndirnar eru gerðar úr
ull af ám þeirra hjóna, henn-
ar og Ólafs Ólafssonar bónda
á Bjarnarstöðum. Þar búa þau
með 15 kýr og um 200 vetr-
arfóðraðar kindur auk íslenskra
hænsna, „svona sýnishorn af
búskap,“ kallar Friðrika það, en
sjálf vinnur hún utan heimilis í
hlutastarfi á veturna hjá kerta-
gerðinni að Stóru-Völlum.
Friðrika vinnur ullina sam-
kvæmt gamalli hefð. „Ég tek alltaf
þátt í rúningi, met ullina og vel úr
ull af ákveðnum kindum sem ég
ætla að nota í mínar myndir,“ segir
hún. „Mest nýti ég ullina af tvílitu
kindunum, þeim botnóttu, golóttu
og flekkóttu, þar sem þetta er nán-
ast verðlaus ull á almennum mark-
aði og ég hef unnið í því að stækka
þann stofn síðustu ár. Svo nú hef
ég úr nógu að moða.“
Einkum segist hún nota hina
íslensku náttúrulegu sauðaliti, en
þurfi vitanlega stundum að notast
við litaða ull og hefur hún aðeins
látið jurtalita ull fyrir sig.
Þegar búið er að rýja er ullin
þvegin, síðan kembd og loks
þæfð með sérstakri aðferð, en
ferlið tekur um hálfan mánuð að
sögn Friðriku. Þá er efnið tilbúið
til notkunar og eftir það tekur við
listsköpun og hugmyndaflug lista-
mannsins. „Ég er með allt heimilið
hér undirlagt,“ svarar hún aðspurð
um vinnuaðstöðu sína, en hún er
heima á Bjarnarstöðum.
Friðrika hefur sýnt verk sín
síðastliðin tvö sumur á Kiðagili í
Bárðardal, þar sem rekin er ferða-
þjónusta og segist hún hafa fengið
afar góð og jákvæð viðbrögð. Hún
fór á svonefnt vaxtarsprotanám-
skeið hjá Impru og kom inn í það
með viðskiptahugmynd sem sner-
ist um gerð ullarmynda. „Þetta
var mjög gott námskeið, gagnlegt
og gott og veitti mér heilmikla
hvatningu,“ segir Friðrika. „Það
var mjög gaman að setjast á skóla-
bekk eftir 30 ára hlé,“ bætir hún
við. Hún kveðst lítið hafa verið
í því að koma sér og handverki
sínu á framfæri, verk hennar eru
til sýnis sem fyrr segir á Kiðagili
og þá er Friðrika með í hópnum
Handverkskonur milli heiða og
þær hafa aðstöðu á Fosshóli þar
sem iðulega er margt um mann-
inn að sumarlagi. „Ég held bara
ótrauð áfram að búa til myndir úr
íslenskri ull, það gefur mér mikið
og er afskaplega gaman en ekki
síst þykir mér vænt um hversu
vel þessu hefur verið tekið, mót-
tökurnar hafa verið svo góðar að
það er spurning hvort ég fari ekki
bráðum að sýna myndirnar utan
sveitar!“ segir Friðrika.
MÞÞ
Býr til myndir úr íslenskri
ull sem vakið hafa athygli
Friðrika Sigurgeirsdóttir bóndi í Bjarnarstöðum með Goltu sína. Ullar-
flækja Friðriku eru myndir sem hún vinnur úr ull af ám frá bænum, en
hún vinnur ullina samkvæmt gamalli hefð og útbýr svo listilegar myndir
úr ullinni.
Í nýrri stefnumörkun Land-
búnaðarháskóla Íslands á
Hvanneyri er gert ráð fyrir að
skólinn hætti rekstri kúabús-
ins á Möðruvöllum ásamt fleiri
áherslubreytingum á rekstri
staðarins. Á fundi stjórnar
Búnaðarsambands Eyjafjarð-
ar og Búgarðs fyrir jól var
til umræðu bréf frá Ágústi
Sigurðssyni rektor skólans
en fram kom á fundinum að
breytingar sem fyrirhugað er
að gera á rekstri staðarins hafi
ekki verið útfærðar nánar í
bréfi rektors.
Á fundinn komu þeir
Ingvar Björnsson og Þóroddur
Sveinsson til skrafs og upplýs-
inga fyrir stjórn. Í fundargerð
kemur fram að Þóroddur legg-
ur til að fenginn verði verktaki
til að reka búið, en hugmynd
Landbúnaðarháskólans er frek-
ar í þá átt að finna kaupanda að
bústofni og vélum, sem myndi
áfram reka kúabú á staðnum.
Ingvar gerði þá tillögu að geng-
ið yrði mun lengra og reynt að
finna samstarfsaðila á svæð-
inu til að sameinast um rekstur
staðarins í heild. Allir stjórn-
armenn í búnaðarsambandinu og
Búgarði eru sammála um að ef
búfjárhald á staðnum leggist af
hafi það veruleg neikvæð áhrif á
tilraunastarf á Möðruvöllum svo
og aðra starfsemi þar.
Á fundinum var formanni
og framkvæmdastjóra falið að
skoða framkomnar hugmynd-
ir og vinna áfram að málinu
ásamt þeim félögum, Ingvari og
Þóroddi.
Ágúst Sigurðsson rektor
Landbúnaðarháskólans segir
að viðræður standi nú yfir við
Búnaðarsambandið og fleiri
aðila um þátttöku í rekstri
Möðruvalla, svo að halda megi
þar áfram búrekstri. Hann segir
málið enn á frumstigi og í raun
ekkert af því að frétta, en unnið
sé að framgangi málsins og von-
andi skýrist fljótlega hvað út úr
því komi.
MÞÞ
Rekstri kúabúsins að Möðruvöllum verður hætt
samkvæmt nýrri stefnumörkun Lbhí
Verktaki til að reka búið
eða finnst kaupandi?Á árinu 2008 var metár í fram-leiðslu kúamjólkur. En það ár var ekki síður hagstætt í geit-
mjólkurframleiðslunni og voru
um 3.400 lítrar lagðir inn í MS
Búðardal sem hefur tekið þátt í
samstarfsverkefni um móttöku
bæði sauða- og geitamjólkur.
Þar fer fram ostaframleiðsla og
hefur bæði geitabrie og sauða-
brie verið framleitt og sérvöru-
verslanir tekið til sölu. Skemmst
er frá að segja að neytendur hafa
tekið mjög vel á móti vörunni og
ostarnir seljast upp áður en ný
framleiðsla berst í verslanir.
Tvö verkefni styrkt
Styrkveitingar til framleiðslu
mjólkurinnar hafa verið tvenns
konar árið 2008, annars vegar fer
hluti um verkefnið „Framleiðsla
á sauða- og geitaostum” og hins
vegar um verkefnið „Geitaverkefni
2008.” Sigríður Bjarnadóttir,
ráðunautur á Búgarði á Akureyri,
er verkefnastjóri yfir verkefnunum.
Hún segir að áhersla fyrra verk-
efnis felist í að festa framleiðsl-
una í sessi og varðveita miklivæga
menningu samhliða verðmæta- og
atvinnusköpun. Markmið síðara
verkefnisins er að stuðla að sjálf-
bærri verndun og viðgangi íslenska
geitfjárstofnsins. Saman renna
þessi verkefnið styrkum stoðum
undir framleiðslu geitaosta. Allir
geitfjáreigendur geta að sjálfsögðu
tekið þátt í verkefninu en fram til
þessa hefur einn framleiðandi verið
virkur.
Verkefnin eru styrkt bæði
af landbúnaðarráðuneytinu og
Bændasamtökum Íslands og segir
Sigríður að styrkirnir muni koma
sér afar vel. „Þeir gera okkur fært
að vinna að ýmsum upplýsingum
um möguleika á mjólkurframleiðslu
íslensku geitarinnar úr gögnum sem
safnast hafa frá árinu. Farið verð-
ur yfir vörustjórnunarþætti sem
lúta að meðhöndlun mjólkurinn-
ar og vinnslu ásamt því að vinna
að vörþróun. Þetta eru þættir sem
varða áframhaldandi vinnu á árinu
2009 og verða gerð ítralegri skil á
þegar þeir liggja fyrir.
Gómsætir geitaostar
framleiddir áfram
Ljóst er að fyrra verkefnið held-
ur áfram árið 2009 en óljóst er
með hvaða hætti það síðara verður
á þessu ári. „Áhugavert væri að
heyra frá geitfjáreigendum með
hvaða hætti þeir sjá fyrir sér við-
gang íslenska geitfjárstofnsins sem
telur ekki mörg dýr og er ákaflega
verðmætur,“ segir Sigríður. –smh
Stuðningur við geitur og
vinnslu geitamjólkur
Ráðherra skipar
nefnd um landnýtingu
Sjávarútvegs- og landbúnaðar-
ráðherra hefur skipað nefnd
til að meta hvort þörf sé á að
endurskoða ákvæði laga í þeim
tilgangi að tryggja betur en nú
er, að land sem nýtanlegt er til
matvælaframleiðslu verði ekki
tekið til annarra nota með var-
anlegum hætti. Er skipun nefnd-
arinnar í samræmi við ályktun
Búnaðarþings árið 2008 þar sem
skorað var á ráðherra að skipa
starfshóp til að finna leiðir til að
tryggja varðveislu góðs ræktar-
lands til framtíðar. Búnaðarþing
og Bændasamtök Íslands hafa
undanfarin misseri líst áhyggjum
sínum af því að með breyttri nýt-
ingu landnæðis geti komið upp
sú staða að óafturkræfar breyt-
ingar verði gerðar á ræktarlandi
sem valdi því að það verði óhæft
til landbúnaðarnota í framtíð-
inni. Slíkar breytingar kynnu
að valda því að matvælaöryggi
þjóðarinnar yrði sett í uppnám í
framtíðinni. Slík staða er óásætt-
anleg að mati bænda.
Ekki ráð nema í tíma sé tekið
Einar Kristinn Guðfinnsson land-
búnaðarráðherra segist vænta mik-
ils af nefndinni enda sé um að ræða
málefni sem að sífellt komi betur í
ljós að sé afar mikilvægt að tekið
verði á. Hann vonast jafnframt til
að nefndin geti unnið starf sitt af
nokkrum hraða. „Ég vona að þessi
nefnd geti unnið hratt og vel þó
ég viti að þetta geta verið á ýmsan
hátt snúin álitamál. Tilefni þessar
nefndar er samþykkt Búnaðarþings
og ég hygg að ástæða þess að þing-
ið ályktaði á þessa vegu hafi verið
þessi umræða sem hefur oft verið í
gangi um það hvort breytt búskap-
arform í sveitum, frístundabyggð,
skógrækt og annars konar land-
nýting heldur en verið hefur, geti á
einhvern hátt ógnað hefðbundinni
landbúnaðarstarfsemi. Hún er að
mínu mati skipuð fólki sem hefur
víðan sjóndeildarhring, fulltrúar
sveitastjórna, fulltrúar bænda-
samtakanna auðvitað og fulltrúar
umhverfisráðuneytisins sem fer
með skipulagsmál á landinu auk
fólks sem hefur víðtæka þekkingu
þannig að ég bind miklar vonir við
nefndina. Ef nefndin skilar nið-
urstöðu sem kallar á lagabreyting-
ar þá væri auðvitað æskilegt ef að
hægt væri að leggja fram þær laga-
breytingar á næsta hausti,“ segir
Einar Kristinn.
Nefndina skipa:
• Þórólfur Halldórsson sýslumað-
ur í Keflavík sem er formaður
nefndarinnar, án tilnefningar.
• Drífa Hjartardóttir bóndi,
Keldum, Rangárþingi vestra, án
tilnefningar.
• Eiríkur Blöndal frkvstj. BÍ, til-
nefndur af BÍ.
• Jón Geir Pétursson sérfræðing-
ur í umhverfisráðuneytinu, til-
nefndur af umhverfisráðherra.
• Ólafur Eggertsson oddviti, Þor-
valdseyri, Rangárþingi eystra,
tilnefndur af Sambandi íslenskra
sveitarfélaga.
Varamenn þeirra, í sömu röð, eru:
• Arnór Snæbjörnsson deildar-
stjóri í sjávarútvegs- og land-
búnaðarráðuneytinu.
• Björn Friðrik Brynjólfsson að-
stoðarmaður ráðherra.
• Sigurbjartur Pálsson bóndi og
stjórnarmaður BÍ.
• Danfríður Skarphéðinsdóttir
sérfræðingur í umhverfisráðu-
neytinu.
• Margrét Sigurðardóttir oddviti
Flóahrepps.
Sjá nánar á www.bbl.is