SÍB-blaðið - 01.01.1996, Blaðsíða 3

Afallahjálp nauðsynleg
eftir svona lífsreynslu
-segir Jóhanna Sigurjónsdóttir í Vesturbæjarútibúi Búnaðarbankans
Afgreiðslusalurinn þar sem ránið var framið.
„Það var áfallahjálpin sem
réði úrslitum. í mínu tilviki kom
áfallið daginn eftir. Þá missti
ég allan mátt tvisvar sinnum, í
fyrra skiptið varði ástandið í
hálfan annan tíma og í seinna
skiptið í klukkutíma. Ég vissi
hins vegar að þetta var
eðlilegt vegna þess að Rudolf
R. Adolfsson, geðhjúkrunar-
fræðingur, sem veitti okkur
áfallahjálpina daginn áður,
skömmu eftir að ránið var
framið, hafði sagt okkur að við
mættum eiga von á áfalli í
kjölfar þessarar lífsreynslu."
etta segir Jóhanna Sigurjónsdóttir,
skrifstofustjóri í Búnaðarbanka Islands,
Vesturbæjarútibúi, en eins og kunnugt er
varð hún og samstarfsmenn hennar fyrir
ógnvænlegri reynslu 18. desember, þegar
vopnað rán var framið í útibúinu. Þrír
grímuklæddir glæpamenn réðust inn í
bankann, vopnaðir hnífum og haglabyssu.
Hjá öðrum starfsmönnum útibúsins
lýsti áfallið sér með ýmsum hætti. Sumir
áttu erfitt með svefn og einn starfsmaður,
sem fyrir ránið hafði setið þannig í
afgreiðslusalnum að hann sneri baki við
útidyrum, kýs nú fremur að snúa fram og
sjá yfir salinn til dyranna. Flest eiga þau
þó sameiginlegt, að hrökkva í kút við
óvænt hljóð. Einnig bar á því fyrstu
dagana að þau áttu erfitt með að einbeita
sér. „Hjá mér bar einnig mjög á óþolin-
mæði“, segir Jóhanna.
„A eftir spurði maður sig hvort þetta
hefði verið bíó eða raunveruleikinn og
maður verður æði smár og hjálparvana
fyrir framan byssuhlaup og hnífa. Svo
vakna ýmsar spurningar þó þetta langt sé
um liðið: - Var byssan hlaðin? - En
sjálfsagt vill maður ekkert um það vita.“
Morguninn sem ránið var framið voru
níu starfsmenn í útibúi Búnaðarbankans
við Vesturgötu. Sex voru við störf niðri í
afgreiðslusalnum, þrír voru í kaffí á hæð-
inni fyrir ofan. Jóhanna segir, að ránið
sjálft hafa aðeins tekið örskotsstund og
hafi verið yfirstaðið áður en starfsfólkið
hafði í raun gert sér grein fyrir hvað var á
seyði. Við hugsum auðvitað oft um það
hvað hefði getað gerst. Við vorum fegin
hve fáir viðskiptavinir voru inni og við
spurðum okkur hvað hefði gerst til dæmis
ef fólk hefði verið inni með ung böm, sem
hefðu farið að gráta. Maður hugsar ferilinn
alltaf af og til, upp aftur og aftur.
Starfsfólkið var á vinnustað ránsdaginn
fram til klukkan fimm og á tilsettum tíma
daginn eftir voru allir komir til starfa á ný.
Jóhanna segir að áfallahjálpin hafi verið
ómetanleg, en Rúdolf R. Adolfsson kom á
staðinn klukkan 14 og var til klukkan 17,
en skömmu eftir ránið höfðu trúnaðar-
læknir bankans, Magnús Böðvarsson og
Hanna Pálsdóttir, aðalféhirðir Búnaðar-
bankans, komið og verið starfsmönnum til
halds og trausts.
En hvernig fer áfallahjálp fram?
Jóhanna: „Fólk situr í hring og talar um
hugsanir, tilfinningar og viðbrögð. Hver
og einn má tala eins og hann vill og þeir
mega líka þegja sem það vilja. Einnig
sagði Rúdolf okkur á hverju við mættum
eiga von í kjölfar þessarar reynslu, þannig
að áfallið kom engum á óvart. Hann kom
síðan til okkar einum fjórum sinnum næstu
daga eftir ránið og kemur aftur núna
fijótlega á nýja árinu.“
En hver voru viðbrögð viðskiptavina
útibúsins eftir ránið? „Við fengum mjög
mikla samúð þeirra og þeir sendu okkur
bæði blóm og konfekt. Langflestir þeirra
voru samúðarfullir í okkar garð. Einn og
einn gantaðist með þetta. Fólk sem ekki
lendir í svona reynslu áttar sig ekki á því
hversu alvarlegt þetta er. Við urðum líka
vör við mikla samkennd frá félögum
okkar, bæði í Búnaðarbankanum og öðrum
bönkum og margir sögðu okkur að þeir
hefðu velt því fyrir sér hvernig lífsreynsla
það væri ef slíkur atburður yrði einmitt hjá
þeim.“
Hverjum augum lítur Jóhanna á fræðslu
um öryggismál eftir ránið? „Mér leiddist
alltaf þegar verið var að fara yfir þau mál
og fannst satt að segja að annað væri
brýnna og mikilvægara. Hins vegar lítum
við þessi mál öðrum augum nú.“
„Og það er ekki örgrannt um að viðhorf
manns breytist á fleiri sviðum við þvílíka
lífsreynslu. Til að mynda var haft samband
við útibúið og vildu aðstandendur grín-
þáttar kynna sér aðstæður, þar sem þeir
hugðust nota ránið sem fyrirmynd í grín-
þátt. Þetta gátum við ekki skilið. Við
sjáum ekkert fyndið við þetta“, segir
Jóhanna Sigurjónsdóttir að lokum.
3