SÍB-blaðið - 01.01.1996, Blaðsíða 9

Hver segir satt um ríkisbankana?
Sérkennilegar uppákomur hafa orðið í
fjölmiðlum á síðustu dögum og vikum
í tengslum við fyrirætlanir viðskiptaráð-
herra að breyta ríkisviðskiptabönkunum
tveimur í hlutafélög. Þannig hefur formað-
ur nefndar um breytinguna og sérlegur
fulltrúi viðskiptaráðherra, Gunnlaugur
Sigmundsson, ítrekað komið fram og lýst
yfir því að selja beri a.m.k. annan bankann
og gera umfangsmiklar og róttækar breyt-
ingar á öllu bankakerfí landsins. Þetta
segir hann þvert ofan í eigin yfirlýsingar
og viðskiptaráðherra um að ekkert annað
sé á döfinni en að breyta bönkunum í
hlutafélög. Að þessu tilefni sendi SÍB
Gunnlaugi eftirfarandi bréf:
„Fulltrúar Sambands íslenskra banka-
rnanna, Félags starfsmanna Landsbanka
Islands og Starfsmannafélags Búnaðar-
banka íslands hafa nýverið átt fundi með
nefnd þeirri er þú veitir forstöðu fyrir
hönd viðskiptaráðherra, og vinnur að gerð
frumvarps um breytingu á rekstrarformi
ríkisviðskiptabankanna tveggja. A þessum
fundum hafa nefndarntenn fullyrt við
okkur að ekkert annað væri á döfinni en
að breyta bönkunum tveimur í hlutafélög,
sem áfram yrðu í eigu ríkisins. Sömu full-
yrðingar koma fram í bréfi sem viðskipta-
ráðherra sendi öllum starfsmönnum
Landsbanka og Búnaðarbanka. I ljósi
þessara fullyrðinga hafa fulltrúar SÍB,
FSLÍ og SBÍ síðan unnið.
I fréttum Stöðvar tvö hinn þriðja og
fjórða janúar síðastliðinn birtust hins veg-
ar viðtöl við þig og fjármálaráðherra, sem
ótvírætt benda til þess að fleira hangi á
spítunni en einvörðungu það að breyta
bönkunum í hlutafélög í eigu ríkisins.
Þannig segir þú það skoðun þína í viðtali í
fréttum Stöðvar tvö hinn 3. janúar, að þú
teljir þjóðina ekki hafa efni á því að reka
bankakerfi í núverandi mynd og teljir að
pólitískur vilji sé til þess að selja Búnaðar-
bankann og þú viljir sjá möguleikana á því
að - við getum tekið alla þessa mynd til
endurskoðunar á kjörtímabilinu -.
I fréttum Stöðvar tvö hinn 4. janúar
segir fjánnáiaráðherra, Friðrik Sophusson,
að sér lítist vel á að Búnaðarbankinn verði
seldur, t.d. á næsta ári og að hann telji
ekki minnsta vafa á því að á Alþingi sé
meirihlutavilji fyrir sölu a.m.k. annars
ríkisviðskiptabankans.
Við fulltrúar SÍB, FSLÍ og SBÍ lýsum
furðu okkar á ofangreindum yfirlýsingum,
í ljósi þess sem fullyrt hefur verið í okkar
eyru á fundum okkar með nefndinni sem
þú veitir forstöðu og málflutnings við-
skiptaráðherra fram að þessu. Við teljum
þessar yfirlýsingar afar óheppilegar og
breyta að miklu leyti þeim forsendum sem
við höfum unnið eftir á undanförnum
mánuðum. Því óskurn við eftir fundi með
nefndinni hið allra fyrsta, þar sem við
munum krefjast skýringa á raunverulegum
tilgangi með breytingu ríkisviðskiptabank-
anna í hlutafélög. Við erum þeirrar skoð-
unar að umræddar yfirlýsingar í fréttum
Stöðvar tvö hafi gjörbreytt stöðu mála og
að vinna þurfi að málum með hliðsjón af
þeim nýju viðhorfum sem þar komu fram.
Yfirlýsingarnar hafa valdið miklum óróa
og óvissu í röðum starfsmanna, sem eiga
fullan rétt á að fá sannar og réttar upp-
lýsingar um þau áform, sem uppi eru um
fyrirtækin sem þeir starfa hjá.”
Við viljum ekki þrælahald
Eg er hættur að kaupa inn á föstu-
dögum. Ég fer á laugardögum, eða
jafnvel á sunnudögum, vegna þess að það
er alltaf opið. Hversu margir neytendur
eru farnir að hugsa svona. eftir að af-
greiðslutími verslana var gefinn frjáls?
Tölur sýna að verslun hefur ekki
aukist. Kaupmenn fá ekki meira í kassann.
Verslunin dreifist einungis á lengri tíma
og kostnaður við reksturinn hefur vaxið.
Þennan kostnað greiða neytendur í hærra
vöruverði. Sumir segja 10%.
En hversu margir leiða hugann að
hlutskipti verslunarfólksins? Aukin sam-
keppni í verslun og afgreiðslutími sem
löngu er farinn úr böndunum hafa lagt
starfsfólkinu þungan kross á herðar. Hver
er staða hins ófaglærða starfsmanns þegar
verslunareigandinn óskar eftir því að hann
vinni langt fram á kvöld og um helgar? Er
líklegt að hann skorist undan því að vinna
á þessum ókristilega tíma á meðan
atvinnuleysisdraugurinn vomir utan við
verslunardymar eins og vargur í fugla-
bjargi? Varla.
Nú er svo komið að eina starfsstéttin
sem ekki á frí á frídegi verslunarmanna
eru verslunarmenn sjálfir. Grátbroslegt
hlutskipti það. Formaður Verslunarmanna-
félags Reykjavíkur, Magnús L. Sveinsson,
segir, að líkja megi ástandinu í stéttinni
við þrælahald.
En hvers vegna er verið að ipmra á
vandamálum verslunarmanna í málgagni
bankastarfsmanna? Jú, vegna þess að við
getum dregið mikilvægan lærdóm af
þrælabúðum verslunarinnar.
Eins og fram kemur á forsíðu lögðust
bankar og sparisjóðir svo lágt að kikna
undan þrýstingi verslunareigenda og opna
nokkra afgreiðslustaði laugardaginn 23.
desember, Þorláksmessu. Þessi ákvörðun
var allsendis óþörf, þar sem næturhólfin
hefðu gert nákvæmlega sama gagn. Nær
hefði verið að stjórnendur viðkomandi
banka og sparisjóða hefðu íhugað þá
bölvun sem verslunareigendur f samtökum
atvinnurekenda hafa skapað starfsmönn-
um sínum og sjálfum sér með fáránlegum
afgreiðslutíma sem enginn hefur beðið þá
um. Þó að kröfur um aukna þjónustu hafi
aukist í samfélaginu hefur mér vitaniega
enginn beðið um að geta keypt í matinn
öll kvöld og allar helgar.
Það er stórkostlegt hagsmunamál fyrir
bankastarfsmenn að þessar ranghug-
myndir nái ekki að skjóta rótum í hugum
stjómenda banka og sparisjóða umfram
það sem orðið er. SÍB hefur ávallt verið
reiðubúið til þess að ræða afgreiðslutíma
banka og sparisjóða með það fyrir augum
að koma til móts við skynsamlegar óskir
viðskiptamanna. En við viljum gera samn-
ing um þennan tíma. Við líðum ekki að
kjarasamningar séu brotnir eins og gert
var á Þorláksmessu. Við viljum semja um
skynsamlegan ramma að afgreiðslutíma
og útfærslu á honum. SIB hefur heimilað
frávik frá hefðbundnum afgreiðslutíma
þar sem það á við, svo sem á hótelum,
Flugstöð Leifs Eiríkssonar og víðar. Hins
vegar er óverjandi með öllu að hver og
einn banki fari sínar eigin leiðir. Þá er stutt
í að okkar fólks bíði sama hlutskipti og
verslunarmanna.
Vilhelm G. Kristinsson, framkvœmda-
stjóri SÍIi.
9