Læknablaðið - 01.05.1940, Side 19

77
LÆICNAB LAÐIÐ
Tafla 14. Berklaveiki í börnum, fundin við krufningar af Blumenberg
1906—1921.
1 I—2 3-3 3-4 4~5 5—6 6—10 10—14 0—»4 ára
Prímær lungnalbc 6S! 58 51 35 21 14 37 31 309
Bunvæn 56 53 46 33 17 12 33 27 277
Progred., ekki banvæn . . . 6 5 5 2 3 1 3 1 26
Bötnuð — — — — 1 1 1 3 • 6
Tub. miliaris 47 36 30 20 9 6 21 9 178
Meningilis tub 11 21 16 14 4 5 14 4 89
menjar eftir berkla og hva'Ö ekki.
Þó sjáum við, a'ð berklaveikin hlýt-
ur að vera mjög misútbreidd, þeg-
ar sarni höfundur finnur mikinn
mun, eins og t. d. Lubarsch í Zwic-
kau og Posen. Eða þegar Orth
finnur aðeins 68% í Berlín, með
])ví að telja alla indurat. processa
leifar eftir berklaveiki, eins og Nae-
geli í Zúrich. Það sem mér þykir
mest áberandi við krufningarnar
lijá okkur, og það, sem kernur mér
rnest á óvart, er hve lítíð finst af
berklum í börnum og unglingum,
nema þá sent banvænum berklum.
Sérstaklega að svo megi heita, að
það komi ekki fyrir, að finna batn-
aðan primæraffekt í ungum börn-
urn.
Til samanburðar er fróðlegt að
sjá, hvað aðrir hafa fundið við
krufningar. Ghon1), sem manna
mesta reynslu hafði i þessum efn-
um, kvaðst í 4—7 ára börnunt finna
álíka ntikið af grónunt og ógrón-
um primæraffektum. f Leipzig fann
M. Lange2) álika mikið af progres-
siv og ekki progressiv lierklum á
aldrinum 3—5 ára.
Bluntenberg3) hefir rannsakað
]>etta atriði allra manna nákvæmast.
Niðurstöður hans sjást af töflu 14.
1) Ghon: Der primáre Lungen-
herd bei der Tuberkulose der Kin-
der. Berlin u. Wien 1912.
berk. 38.
2) M. Lange: Zeitschr. f. Tu-
3) Brauers Beitr. 62, 517.
Það er fljótséð, að hans niður-
stöðum svipar mjög miki'ð til þess
sem við höfurn fundið, og hvað sem
um okkur ntá segja, þá er alment
viðurkent, að nákvæmari rannsókn-
ir hafi naumast verið gerðar, en
])ær, sem Blumenberg gerði í Mag-
deburg 1906—1923.
í Noregi gerði Harbitz1) á ár-
unum 1898—1911 krufningar á lík-
urn 484 barna á aldrinum o—15 ára.
Af þeim fundust
286 = 59%, laus við berkla,
198 = 41% sýkt af berklum.
Af þessunt 198 börnurn dóu 119
= 60%, úr berklaveiki.
Mjög er það mismunandi, hvað
menn telja berklasýkingu ungbarna
hættulega. Beitzke2) telur, að 2/$
allra barna á fyrsta ári deyi ef þau
smitast, en af börnum 1—5 ára
deyi helmingurinn. Flestir, ef ekki
allir patholologar eru á einu máli
um það, hve sýkingin á barnsaldri
sé hættuleg, en svo hafa margir
læknar með mikla kliniska reynslu
alt aðra sögu að segja. Að visu
eru margir, sem ekki eru patholog-
1) Harbitz, Fr.: Meddelelser fra
Rikshospitalets pathol.anat. Inst.
XLIV, 1913.
2) Beitzke, H.: Uber Unter-
suchungen an Kindern etc. Berl.
Klin. Woch. 1905, nr. 2. — Beitzke,
H.: Uber die Háufigkeit der Tu-
berkul. Berl. Klin. Woch. 1909,
nr. 9.