Læknablaðið - 15.02.1989, Blaðsíða 22

64
LÆKNABLAÐIÐ
en í sílkum tilvikum eru lyfseðlarnir ekki sendir til
innheimtu til sjúkrasamlaga. Hér er þó um
óverulegan fjölda að ræða vegna þess að fá lyf
voru undir því verði er samlagsmaðurinn greiddi
sjálfur. Upplýsingar á lyfseðlinum voru slegnar
inn á tölvu. Tölvutækar upplýsingar voru
yfirfarnar og bornar saman við frumritin aftur og
leiðréttar eftir því sem við átti. Hvert lyf taldist
ein lyfjaávísun.
Símalyfseðill er venjulega skilgreindur, sem
ávísun læknis á lyf þar sem lyfjafræðingur tekur
við munnlegri ávísun læknis í síma og afgreiðir
lyfið án þess að undirskrift læknis liggi fyrir. Á
Suðurnesjum er algengt að læknarnir skrifi og
undirriti lyfseðil eftir samtal í síma. Lyfseðilinn er
síðan sóttur. »Símalyfseðlar« í Hafnarfirði voru
hins vegar allir afgreiddir á venjulegan hátt.
Age groups
85 + 80-84 75-79 1 ■ ■ ■ 1 Sudurnes 1. jan. 1986
70-74 ■1 lil!l
65-69 Males total 7383 ■■ ■llllllllllll Females total 6943
60-64 lilNiilll.il lllllllllllllllllll
55-59 illllillllllillll! Ulllil
50-54 llllliillUliI llillllllllllllil
45-49 llllllllllllll IIIHIUIIII 111
40-44 llllll!IIUIIiiilll! IHIIIIIIIIIIIIUIIIill
35-39 m ■111111111111111 llllililllHilHHI 1
30-34 111111 llllllilllllllllli lllililllllli illiill
25-29 liiiiiiiifl mmmm lllllllllllllllllil
20-24 iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii iiiiii
15-19 iiiiiiiiiiii iiiiflifliiiiiiflifliu 1
10-14 iiiiiiiiiiiiiiiiiiíii IHIIIIIIHIIIHII !l!!!IIIH!ii!!!l!III lllliillil
5-9 1 ...
0-4 im iMNmi lllll!IIIIIIIU!IIU!llllll lllllllllllllllllllllilil HlllilHli 1
1 5 10 5 3 5 1 0 15
%
Age groups
85 + 80-84 75-79 70-74 65-69 60-64 tc ales tal 6647 1—1 ililil liiill liilililll iiiiiiiiiiniHiiiiii llllljll!lllll«lllllilll!lill!l Hafnarfjördur 1. jan. 1986 Females
55-59 50-54 liillll lilillllfllllllllllllllllfllllllllllliil
45-49 HiillilllllllIIIIIIIIIIIIIIIHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII
40-44 I 1 i
35-39 Mllllfll lllllllilllllllllllllllllllllllllllllllllllllilifll lllllllllllll
30-34 Hlillllilllll lllllllllllllllllll
25-29 Illllllllllllllllll IIHIIII Illlllllllllllllllllllllllllllllllllilllli lilllil
20-24 liliil
15-19 lllllUllllillllli llllllllllllllllllllllllll
10-14 IIIIIIIIHIIilllll 1 HiiiniiniiiiHiii
5-9 IHIIHIIHHIHIIUilllHI lllllllllllllllllllllllllUIIIUIIIIIllllllllllllllliil iiiiiiiiiii
0-4 -44— llllllllfllflii uuiunimi iiiiflinmiiii -44-
15 10 5 0 5 10 15
%
Fig. 1. Distribution of the population in Sudurnes and
Hafnarfjördur districts by age and sex.
Fjöldi lyfjaávísana einstakra lækna er tengdur
þeim fjölda sjúklinga sem læknirinn hefur
samskipti við. Til þess að athuga þetta samband
voru fengnar upplýsingar um innsenda reikninga
fyrir unnin læknisverk á stofum og vitjunum í
apríl mánuði (4 vikur) hjá þeim sjúkrasamlögum
sem tilheyrðu rannsóknasvæðinu. Síðan var tekið
meðaltal fyrir þær 2 vikur sem athugunin náði til.
í Hafnarfirði náði könnunin eingöngu til íbúa
Hafnarfjarðar. Fjöldi lyfjaávísana og samskipta
lýsir þvi ekki heildarálagi þessara lækna, þar eð
þeir sinntu einnig íbúum Bessastaðahrepps og
Garðabæjar.
Tölfrceðiúrvinnsla. Beitt var tveggja hliða
kí-kvaðratprófi (chi-square) til þess að athuga
mun á tíðnitölum. Við athugun á mun milli
einstakra lækna var notað raðsummupróf
(Wilcoxon rank sum test), p-gildi <0.05 var talið
gefa marktækan mun.
NIÐURSTÖÐUR
Á rannsóknartímabilinu skrifuðu læknar 6543
lyfjaávísanir á 4.644 sjúklinga, en þetta samsvarar
um 15,8 ávísunum /1000 íbúa/dag (16,7 á
Suðurrnesjum og 14,9 í Hafnarfirði). Sé miðað
við ársmeðaltal eru þetta um 5,8 ávísanir á íbúa á
ári. Tafla I sýnir fjölda ávísana og sjúklinga sem
fengu lyf á Suðurnesjum og í Hafnarfirði.
Heimilislæknar ávísuðu á Suðurnesjum 82% allra
ávísana en heimilis- og vaktlæknar Hafnarfirði
aðeins 60% allra lyfjaávísana (p< 0.001).
Suðurnesjabúar fengu fleiri lyfjaávísanir á hvern
íbúa (25,1% miðað við 22,3%) og jafnframt
fengu fleiri sjúklingar á Suðurnesjum lyf eða um
18% miðað við 15% ibúa Hafnarfirði á sama
tíma. Hér er um marktækan mun að ræða i báðum
tilvikum. Sérfræðingar (aðrir en sérmenntaðir
heimilislæknar) ávísuðu 15% allra lyfja til
Suðurnesjabúa borið saman við 24% til íbúa
Hafnarfjarðar (p<0.001). Þessi mismunur
stafaði mest af ávísunum sérfræðinga sem
störfuðu utan Hafnarfjarðar.
Töflur II og III sýna sundurliðun á fjölda ávísana
og sjúklinga eftir einstökum heimilislæknum.
Eins og sjá má er mikill munur milli einstakra
heimilislækna hvað varðar fjölda lyfjaávísana.
Einn læknir skar sig áberandi úr, en hann ávísaði
38% af öllum ávísuðum lyfjum heimilislækna og
32% allra ávísana á Suðurnesjum. Samsvarandi
tölur fyrir hæsta mann i Hafnarfirði voru 26% og
16%. Við athugun á raðtölum (rank sum test) á
ávísanafjölda allra heimilislækna í þessum
tveimur byggðalögum kom þó ekki fram
marktækur munur.