Boðberi K.Þ. - 01.12.1978, Qupperneq 7

_ 5 _
ALDARSAGAN
eftir Andrés Kristjánsson.
Nú eru aðeins rúmlega þrjú ár þangaö til Kaupfélag
Þingeyinga á aldarafmæli og samvinnuhreyfingin í
landinu um leið. Samvinnumenn munu að sjálfsögðu
minnast þeirra trmamóta og fagna þeim með margvíslegum
hætti, ekki srst r móðurkaupfélaginu. Samband Isl.
samvinnufélaga hefur fyrir nokkru ráðið ungan og ágætan
sagnfræðing til þess að kanna og rita sögu rslenskrar
samvinnuhreyfingar r heild, og er ráðgert að hún komi
út r þremur bindum á afmælisárinu. Vinnur hann nú aö
þessu verki.
Fn félagsmenn og stjórnendur r elsta kaupfélaginu,
sem afmælisdagurinn, 20. febrúar 1982, er fyrst og
fremst helgaður, hafa fyrir löngu gert sér Ijóst, að
aldarsögu þessa verður einnig að rita sérstaklega og
gefa myndarlega út á aldarafmælinu. Það er bæði sögu-
leg skylda og félagsleg nauðsyn. Starf félagsins hefur
verið og er með þeim hætti, að sú saga er einnig gildur
þáttur í aldarsögu héraðsins.
Þótt félög, hreyfingar og menn miði aldur sinn oft-
ast við ákveðinn fæðingardag, er því aldrei þannig
farið, að þar sé upphafsins að leita og ekki lengra,
og afmælisbarnið hafi á þeirri stundu stokkið alskapað
fram á sjónarsviðið eins og Aþena úr höfði Seifs.
Fæðingin á sér langa þróun og mikinn aðdraganda, og
sköpunin heldur áfram eftir fæðinguna. Þetta á jafnt
við um mannlíf og félagshreyfingar. Kaupfélag Þingey-
inga og öll íslenska samvinnuhreyfingin lúta í fullum
mæli því lífslögmáli.
Haft hefur verið á orði í ræðu og riti, að raunar
hafi íslensk samvinnufélög átt aldarafmæli árið 1944,
þegar hundrað ár voru liðin frá stofnun verslunarfél-
agsins í Hálshreppi rúmum mánuði áður en fyrsta sam-
vinnufélagið á Englandi var stofnað. Þetta voru
fyrstu verslunarsamtök almennings hér á landi, en srðan
komu verslunarsamtökin við Húnaflóa, í Reykjavík og
víðar og loks Gránufélagið fræga. Vel má finna nokkurn
skyldleika þessara samtaka viö samvinnufélög, þótt
starf þessara þingeysku og eyfirsku verslunarfélaga,
á undan Gránufélaginu særu sig fremur í ætt verkalýðs-
félaga en verslunarfélaga, eins og Arnór Sigurjónsson,,
sem rannsakað hefur þessi samtök öðrum betur, hefur
bent réttilega á. Hins vegar er of sagt, að þau væru
samvinnufélög I hinni viðteknu merkingu þess orös.