Hagtíðindi - 01.01.1964, Blaðsíða 8

4
HAGTÍÐINDI
1964
rekstraruppgjör, telja þar allan kostnað við reksturinn, og eru því brúttótekjur
þeirra ekki oftaldar í töflum 2—5. Flestir útgerðarmenn með meiri háttar rekstur
munu láta í té sérstakt yfirlit um rekstur sinn. Varðandi annan sjálfstæðan rekstur
er það að segja, að brúttótekjur af honum munu vera eitthvað oftaldar í III. kafla
framtalsskýrslu, sem töflur 2—5 byggjast á, vegna þess að vaxtaútgjöld, viðgerðir
og viðhald og fyrning fasteigna hefur ekki verið talið með rekstrargjöldum, heldur
verið fært sem frádráttur I IV. kafla framtalsskýrslu. Þetta á þó einkum við minni
háttar rekstur, og það, sem á milli ber, skiptir tiltölulega litlu máli, þar sem það
er venjulega aðeins hluti framteljenda í hverri grein, sem er með oftaldar tekjur í
III. kafla framtalsskýrslu af þessum ástæðum.
Eins og áður segir er nokkuð um það, að brúttótekjur eins og þær eru færðar
í III. kafla framtalsskýrslu séu oftaldar, en á móti því vegur, að brúttótekjur eru
stundum fœrðar of lágar í III. kafla framtalsskýrslu, og verkar það til lækkunar á
brúttótekjum samkvæmt töflum 1—5. Margir atvinnurekendur, sumir aðrir, sem
hafa sjálfstæðan rekstur og raunar fleiri láta í té yfirlit, þar sem ekki aðeins eru
færðar heildartekjur af rekstri og öðru ásamt rekstrargjöldum, heldur einnig allur
leyfður frádráttur samkvæmt IV. kafla framtalsskýrslu, þannig að í III. kafla þess
koma aðeins nettótekjur til skatts með einni tölu. Hér eru þannig nettótekjur rang-
lega teknar í meðfylgjandi töflur sem brúttótekjur, og verður því miður svo að
vera þar til breyting fæst gerð á þessari færsluaðferð.
Tekjur eiginkonu eru yfirleitt færðar á framtal mannsins, þar sem fáar eigin-
konur telja sér hag í að nota heimild til að telja fram sjálfstætt. Eru því brúttó-
tekjur eiginkvenna að langmestu leyti meðtaldar í brúttótekjum eiginmanna. Helm-
ingur af tekjum eiginkvenna er frádráttarhær til skatts, og eru þær því aðeins taldar
að hálfu í tölum nettótekna í töflu 1. — Tekjur konu í óvígðri samhúð bætast ekki
við tekjur mannsins, sem hún býr með, heldur er hún sjálfstæður framteljandi.
Um tekjur barna er þetta að segja: öll börn, sem verða 16 ára á tekjuárinu,
og eldri börn, eru sjálfstæðir framteljendur, og eru þau flokkuð til starfsstéttar á
sama hátt og aðrir framteljendur. Að því er snertir skattlagningu á tekjum barna
yngri en 16 ára hefur frainkvæmdin verið mismunandi í hinum ýmsu skattumdæm-
um, en í Reykjavík var liún í aðalatriðum þessi á álagningarárinu 1963: Ef notuð
var heimild til að telja fram sérstaklega fyrir barn, sem hefur haft meira en 10 000
kr. í tekjur, voru færðar 10 000 kr. á framtal foreldris, sem fram taldi, til mót-
vægis persónufrádrætti vegna barnsins, en tekjur umfram 10 000 kr. voru hvergi
taldar og eru þær því ekki með í tekjutölum taflna 1—5. Ef ekki var óskað sér-
skattlagningar barns innan 16 ára eða ekki var fallizt á liana, þá voru tekjur þess
umfram námsfrádrátt færðar á framtal foreldris. — Með tekjur barna 13—15 ára,
sem ekki var talið fram fyrir sérstaklega, var farið þannig, að tekjur að frádregn-
um 9 000 kr. námsfrádrætti voru færðar á framtal foreldris, en þó aldrei meira
en 10 000 kr. Þetta þýðir, að allt að 9 000 kr. tekjur barna í Reykjavík á
þessum aldri koma ekki fram sem brúttótekjur foreldris og eru þær þá heldur
ekki meðtaldar í þeim töflum, sem hér birtast. Tekjur barna 12 ára og yngri voru
liins vegar færðar á framtal foreldris án námsfrádráttar, þó aldrei meira en 10 000
kr. Tekjur þar fram yfir hverfa á sama liátt og tekjur eldri barna samkvæmt framan
sögðu. — IJtan Reykjavíkur var sá háttur hafður á sums staðar, að námsfrádráttur
var færður með öðrum frádráttarliðum, og komu þá brúttótekjur barna í III.
kafla framtals foreldris, þó að líkindum hæst 19 000 kr. — Af framan greindu
er ljóst, að mikið skortir á, að fram taldar tekjur barna séu fulltaldar í
töflum þeim, sem hér birtast. Þótt segja megi, að liin óákveðnu og ósamkvæmu
ákvæði um skattlagningu harna séu aðalorsök þeirrar glompu, sem hér er í tekju-