Hagtíðindi - 01.01.1988, Blaðsíða 38
34
1988
Mannfjöldi 1. desember 1987 (bráðabirgðatölur)
Hagstofan vinnur á hveiju ári ýmsar upp-
lýsingar um fjölda landsmanna, þar á meðal marg-
víslegt efni með talningu úr nýgerðum íbúaskrám
miðað við 1. desember, og liggja þær að jafnaði fyrir
snemma næsta ár. Talnaefni þetta er nefnt „bráða-
birgðatölur 1. desember" vegna þess að eftir eiga að
berast ýmsar leiðréttingar við upphaflegar íbúa-
skrár, en að þeim fengnum eru unnar og birtar
endanlegar tölur mannfjöldans, ýmist miðað við 1.
desember eða 31. desember, eftir þörfum, og verða
þær venjulega tiltækar að sumri. Þegar endanlegu
tölumar eru tilbúnar em einnig reiknaðar og birtar
tölur um meðalmannfjölda á árinu, en þær em not-
aðar þegar reikna þarf tíðnitölur yfir árið.
í grein þessari em skýringar við 10 töflur sem
sýna bráðabirgðatölur mannfjöldans 1. desember
1987. Þærem:
1. Mannfjöldi eftir umdæmum og kyni.
2. Mannfjöldi eftir byggðarstigi og kyni.
3. Mannfjöldi á einstökum stöðum í þéttbýli
og í strjálbýli eftir kyni.
4. Mannfjöldi í sóknum, prestaköllum og
prófastsdæmum, svo og eftir sveitar-
félögum innan sókna.
5. Mannfjöldi eftir landsvæðum og aldri.
6. Mannfjöldi eftir landsvæðum og hjú-
skaparstétt.
7. Mannfjöldi eftir landsvæðum, kyni, aldri
og hjúskaparstétt.
8. Kjamafjölskyldur eftir landsvæðum og
mannfjöldi í þeim og utan.
9. Mannfjöldi fæddur erlendis og erlendir
rikisborgarar.
10. Mannfjöldi eftir trúfélagi.
Upplýsingar þær sem töflumar hafa að geyma
em tiltækar fyrir hvert sveitarfélag landsins, nema
þær sem em í töflu 6, þær em tiltækar fyrir kaupstaði
og sýslur. Upplýsingar í töflum 5 og 7 em tiltækar
fyrir einstaka þéttbýlisstaði og strjálbýli innan
sveitarfélags.
Viðmiöunartími talnanna
Sem áður segir em allar mannfjöldatölur í
þessari grein bráðabirgðatölur. Endanleg mann-
fjöldatala 1. desember 1987 á sennilega eftir að
verða um 300 hærri. Það er vegna þess að í
bráðabirgðatölumar vantar böm sem fæddust í
nýliðnum nóvember. Þá eiga eftir að verða breyt-
ingar til hækkunar eða lækkunar vegna fólks-
flutninga að og frá landinu, sem áttu sér stað fyrir 1.
desember, en of seint er tilkynnt um, svo og vegna
flutninga milli sveitarfélaga. Þeir sem hafa andast
fyrir 1. desember eiga ekki að vera með í
mannfjöldatölunum.
Skráning hjúskaparstéttar í þjóðskrá á að miðast
við upplýsingar um hjónavígslur, skilnaði að borði
og sæng og lögskilnaði, sem hafa orðið fram til 31.
október næst á undan. Hjúskaparslit sem verða við
að maki deyr miðast eftir framansögðu við breyt-
ingar fram til loka nóvember, og sama á við um það
þegar hjón slíta samvistum með lögheimilis-
flutningi, sem tilkynntur er fyrir 1. desember.
Skráning á trúfélagi eða ríkisfangi á að miðast
við breytingar sem hafa orðið fram að 1. desember.
Staösetning mannfjöldans
Mannfjöldatölur miðast við lögheimili.
í lögheimilislögum nr. 35/1960, með áorðnum
breytingum, er það höfuðregla að hver maður á
lögheimili þar sem hann á heimili, en það telst sá
staður þar sem hann hefur bækistöð og dvelst að
jafnaði í tómstundum sínum og hefur þá muni sem
eru honum persónulega tengdir, svo sem fatnað,
húsgögn, bækur og fleira. Það telst þó ekki heimili
þó að að maður dveljist í skóla, sjúkrahúsi, elli-
heimili, fangelsi, eða annarri slikri stofnun. Sama
gildir um dvalarstað vegna árstíðabundinnar at-
vinnu, enda hverfi maðurinn aftur til lögheimilis
síns að dvölinni lokinni. Þrátt fyrir það sem nú var
sagt getur lögheimili talist á elliheimili, í sérhæfðum
íbúðum, o.s.frv., ef til þess er samþykki sveitar-
stjómar, og mun það að jafnaði vera fyrir hendi fyrir
þá sem eiga þegar lögheimili fyrir í sveitarfélaginu.
Hjón eiga saman lögheimili, og böm eiga lögheimili
hjá forráðendum sínum.
Samkvæmt lögunum er þeim sem dveljast er-
lendis við nám rétt að telja lögheimili sitt í því
sveitarfélagi, þar sem þeir áttu lögheimili þegar þeir
fóm af landi brott. Þetta á þó ekki við lengur um þá
sem fara til náms annars staðar á Norðurlöndum, ef
þeir em færðir á íbúaskrá í þeim löndum. Sam-
kvæmt norrænum samningi um almannaskráningu,
sem kom til framkvæmda 1. október 1969, skal hver
einstaklingur sem tekinn er á almannaskrá í einu
aðildarlandinu — hvort sem er vegna námsdvalar
eða annars — um leið felldur af almannaskrá í því
landi, sem hann flytur frá.
fslenskt sendiráðsfólk heldur jögheimili sínu á
íslandi, en erlent sendiráðsfólk á íslandi og vamar-
liðsmenn eiga ekki lögheimili hér.
Um tilkynningar aðsetursskipta gilda lög nr. 73/
1952 með áorðnum breytingum. Samkvæmt þeim
skal hver sá sem skiptir um aðsetur tilkynna
sveitarstjóm það innan 7 daga. Undanþága ffá þessu
gildir fyrir skólafólk meðan það sækir skóla og fólk
við árstíðabundin störf. Tilkynningarskylda hvílir á
hveijum einstaklingi 16 ára og eldri og hún gildir án
tillits til íjölskyldutengsla. Þannig ber til dæmis
öðm hjóna að tilkynna aðsetursskipti, ef um þau er
að ræða, þó að ekki verði breyting á sameiginlegu
lögheimiU þeirra.