Baldur - 23.12.1946, Blaðsíða 6

6
BALDUR
Verður hægt að lengja
mannsæfina ?
Sumarið 1941, um svipað
leyti og Þjóðverjar réðust inn
í Sovétríkin, tilkynnti rúss-
neski líffræðingurinn prófess-
or Bogomolet, að hann hefði
eftir margra ára tilraunir og
rannsóknir fundið lyf, sem
gæti lengt mannsæfina upp i
150 til 180 ár.
Þessi uppfinning þótti að
vonum ákaflega merkileg, þar
sem venjulegur hámarksaldur
manna er frá 70—80 ár, og nái
einhvei* hærri aldri er þess
sérstaklega getið, að ekki sé
talað um þá, sem verða tíræðir
og þar yfir.
En það er með þessa reglu
eins og fleiri, að hún er ekki
án undantekninga.
1 Biblíunni segir frá ættfeðr-
um mannkynsins, sem náðu
mjög háum aldri, og þótt við
álítum að í þeim frásögnum
sé eitthvað málum blandað, þá
er ekki hægt að neita þeirri
staðreynd, að einmitt í þeim
löndum, sem talið er, eftir
frásögn Gamlatestamentisins,
að vagga mannkynsins hafi
staðið, nær fólk enn í dag mjög
háum aldri.
Austur í Kaukasus er t. d.
margt eldgamalt fólk, —
hundrað' ára og þar yfir. 1
Abkhasian er söngflokkur
starfandi, þar sem allir söngv-
ararnir eru 100 ára og eldri.
Söngstjórinn er 139 ára gam-
all. I.sumum löndum á Balkan-
skaganum og í Suðaustur-Ev-
rópu er algengt að fólk verði
mjög gamalt. T. d. er mjög al-
gengt í Búlgaríu að fólk verði
100 ára, og er þessi hái aldur
þakkaður þjóðrétti Búlgara,
mjólkurhlaupi eða skyri, sem
þeir nefna jógurt og neyta
mjög mikils af.
Sama er að segja um fleiri
lönd austur þar. Fyrir nokkr-
um árum dó Tyrki, sem varð
140 ára gamall. Hann var
sendur til Ameríku til sýnis ög
athugunar fyrir vísindamenn
þar. Karlinum var þvælt þar
horg úr horg með amerískum
hraða. Að síðustu varð liann
fyrir bifreið og lét þannig líf-
ið, án þess að hann fengi not-
ið dollaranna, sem hann
átti að fá fyrir ferðina.
En í Ameríku eru lika dæmi
þess að fólk hafi náð mjög há-
um aldri, en þar er aðeins um
undantekningar að ræða. Ed-
ward Monroe, sonur Monroe
forseta Bandaríkjanna, er t. d.
enn á lífi, yfir 130 ára gamall.
Hann er fæddur 1815 og því
samtíðamaður Napoleons og
Goethes. Þegar Karl Marx og
Friedrich Engels gáfu út
Kommúnistaávarpið, var hann
í blóma lífsins. Hann tók þátl
i Búastriðinu og var þá
kominn á þann aldur, að menn
eru venj ulega hættir að standa
i stórræðum, eða um nirætt.
Hundrað og tveggja ára gam-
all lét hann skrá sig sem sjálf-
boðaliða í heimsstyrjöldinni
fyrri, en hinu góða boði hans
var hafnað. Ekki er þess get-
ið, að Edward gamli Monroe
hafi tamið sér sérstaka lifnað-
arhætti, og i viðtali við blaða-
menn hefur hann sagst eta allt,
eins og sagt var um Bakka-
•köttinn.
Ameríski oliukóngurinn, John
D. Rockefeller þráði mjög að
verða 100 ára. Honum varð
ekki að ósk sinni, en dó þegar
hann var 99 ára gamall. Rocke-
feller hrósaði sér af því, að
liann hefði aðeins lesið þrjár
bækur um dagana, Biblíuna,
prédikanjr séra Jowets og
gamla bænabók, svo að ekki
hefur hann, karlsauðurinn,
eytt aurum sínum og tíma í
bókakaup og bókalestur.
Árið 1930 varð einn af höf-
uðandstæðingum Rockefellers,
sósialistinn og verkfallsforing-
inn „Mother Jones“ 100 ára. —
Hún var hyllt af Kommúnista-
flokki og verkalýð Bandaríkj-
anna, og hinn aldni andstæð-
ingur hennar, Rockefeller,
sendi henni heillaóskaskeyti.
Hann var þá sjálfur orðinn
hrumur og visinn eins og
múmúa, en andlit gömlu kon-
unnar ljómaði af lífsfjöri og
eldlegum hugsjóna áhuga.
Ein með elztu konum, sem
verið hefur í Ameriku, var
mexikönsk. Hún hét Marianna
og varð 136 ára gömul. Þó er
sagt að fóstra Georgs Washing-
tons, frelsishetju og fyrsta for-
seta Bandaríkjanna, negra-
konan Joice Heth,. hafi orðið
161 árs, en fæðingarvottorð
hennar er ekki talið ábyggilegt
og því nokkur vafi á að hún
hafi orðið svo gömul. Ameríku-
menn héldu því þó óspart
fram, að svo væri, höfðu kerl-
inguna til sjmis, eins og eitt-
hvert furðuverk, auglýstu hana
óspart að amerískum sið og
græddu á henni of fjár.
Einn hinna frægustu öld-
unga, sem sagan getur um, var
Daninn Dragenberger. Þegar
hann var 100 ára fór hann fót-
gangandi sunnan úr Noregi til
Björgvinjar að sækja skírnar-
vottorð sitt. Hundrað og ellefu
ára kvæntist hann en lifði
konuna sína. Þegar liann var
146 ára bað hann sér konu, en
var liryggbrotinn. Siðustu 16
ár æfinnar dvaldi hann á stór-
býli einu, var þá daglega útúr
drukkinn og illa liðinn af öll-
um fyrir ofstopa og illdeilur.
Hann var kærður fyrir ofbeld-
isverk 140 ára gamall, en slapp
við hegningu fyrir elli sakir.
Dragenberger var eitt sinn
leiddur fyrir lconung og sagði
þá, að hann teldi sig vera orð-
inn svo gamlan vegna þess, að
í 100 ár hefði hann aldrei hátt-
að ódrukkinn.
En það eru fleiri öldungar
en Dragenberger, sem leiddir
hafa verið fyrir konunga og
aðra þjóðhöfðingja. Þannig er
frá því sagt, að 150 ára gamall
Englendingur, Thomas Parr
liafi verið leiddur fyrir Karl
konung fyrsta, og á sáma tíma
var þar 123 ára gömul starf-
andi Ijósmóðir, og höfðu jarl-
inn af Aurundell og frú hans
fært þau bæði til hirðarinnar.
Thomas gamli Pan fór síðan til
jarlsins af Aurundell, en dó
þar skömrnu síðar af ofáti. —
Karlinn gerði mönnum það til
skemmtunar að sýna. hver ó-
hemju ósköp hann gat i sig
troðið af mat, og það þoldi
hann ekki.
Þegar Kristján konungur
sjötti og Sophie Amalie drottn-
ing heimsóttu Noreg, voru fjór-
ir karlar og fjórar kerlingar,
sem öll voru orðin 100 ára,
leidd fyrir konungshjónin í
veizlu, sem þeim var haldin i
Fredrikshald, og til þess að
gera móttökurnar enn hátíð-
legri voru gömlu hjónin gefin
saman í hjónahand, þó að sum
þeirra væru áður gift, og það
er sagt, að þau hafi látið sér
það vel líka og skemmt sér á-
gætlega.
Margir hinna fornu spek-
inga Grikkja urðu mjög gaml-
ir. Spekingurinn Phythagoras
varð 100 ára. Hann skipti
mannsæfinni í fjögur tímabil.
Fyrstu 20 árin er maðurinn
barn, frá 20—40 ára er hann
unglingur, frá 40—60 ára er
hann öldungur, eftir það telst
hann ekki í hópi hinna lifandi
hversu gamall, sem hann verð-
ur. Eftir þessari kenningu hef-
ur Phythagoras sjálfur ekki
talist með lifandi mönnum síð-
ustu 20 ár æfi sinnar.
Þau dæmi, sem hér hafa ver-
ið nefnd, sýna, þó að fá séu,
að menn GETA náð mun
hberri aldri en almennt er tal-
ið hámarksaldur. En liér er um
að ræða fólk, sem deyr „nátt-
úrlegum“ dauða í orðsins réttu
merkingu, þ.e.a.s. Elli kerling
hefur unnið á lífsþrótti þess
smámsaman og líf þess fjar-
að út, „þegar kraftar líkams
linna og lífs úti glíman stinn“,
eins og skáldið kemst að orði.
Prófessor Bogomolet hefur
því tekið fangbrögð við Elli
kerlingu, eins og Þór forðum,
og komið henni á kné. Hann
hefúr sannað, að áhrif ellinnar
á líkama mannsins er sjúk-
dómur, sem hægt er að lækna,
og fundið meðal til þess.
En nú vaknar spurningin:
Ilve lengi getur maðurinn lif-
að, þar til hann deyr eðlileg-
um dauða?
Enskur heimspekingur Franc-
is Bacon, taldi að allar skepn-
ur gætu lifað áttfaldan þann
tíma, sem þær þurfa til að ná
fullum þroska. Frægur þýzkur
læknir, Hnfeland, hefur tekið
þessa skoðun Baconsuppíbók,
er hann nefndi „Makrohiotik“
eða listin að lengja mannsæf-
ina. Þessi bók kom út 1796 og
hefur verið gefin út á ótal
tungumálum og oft endur-
prentuð. Hufeland telur að
þroska-thni mannsins sé 25 ár
og geti hann því orðið 200 ára.
Tveir svissneskir náttúrufræð-
ingar IJaller og Quetelet full-
yrðir, að maðurinn geti orðið
240 ára gamall, og að menn,
sem deyja fyrr en það, deyi
ekki „náttúrlegum“ dauða.
Bogomolet fullyrðir hinsveg-
ar, að hægt sé að lengja
mannsæfina í 150—180 ár, og
virðist það ærið háf aldur,
miðað við það, sem nú er.
En þessi mikli velgjörðar-
maður mannkynsins lifði ekki
að sjá árangur uppfinningar
sinnar. Hann er fyrir nokkru
dáinn af sjúkdómi 62 ára að
aldri. En starfi hans er haldið
áfram í vísindastofnunum
Sovétríkj anna og það er talið,
að ekki líði á löngu þar til lyf
hans verður framleitt í svo
stórum stíl, að allir geti notið
þess.
En er þá eftirsóknarvert
að mannsæfin lengist? Margir
munu þeirrar skoðunar a.ð svo
sé elcki, og það er vissulega
rétt, meðan mannkynið er á
því þroskastigi, að vísindunum
er beitt til þess að finna upp
fljótvirk morðtæki, enda munu
engin lyf duga til að lengja
mannsæfina, méðan mikill
hluti mannkynsins deyr fyrir
aldur fram, vegna þess að hann
fær ekki að njóta þeirra gæða,
er lífið hefur að bjóða. Takist
hinsvegar að koma þeirri skip-
un á, að allir geti notið gæða
lífsins væri sannai’lega gaman
að lifa sem lengst.
-------0------