Árroðinn : blað Alþýðuflokksfélags Akraness. - 30.11.1935, Page 5

-5
L/JJEBONAÐURINN í YTRI-áKRAInTESHREPPI.
Akranes er nú stærsta ksuptún lsndsins
(utan kaupstaðs). Árið 1953 voru taldir
1488 íbúsr í Ytri-Akraneshreppi, en Það var
fullur helmingur allra íbúa Borgarfjarðar-
sýslu. (peir taldir Þá 2789).
Það er litið svo á, að Ákurnesingar lifi
af fiskiveiðum að mestu, og styðst sú skoð-
un við Þá staðreynd, að Þorskveiðar Akumes-
inga Það ár námu freklega l/20 hluta af
allri Þorskveiði Þjóðarinnar. Aflinn Það ár
er talinn í skýrslu Hagstofunnar 1 milljón
og 14 Þúsund króna virði. (Alls á landinu
20 millj. 285 Þús, kr. ). Þetta er nú álit-
leg upphæð, miðað við íbúa tölu kauptúiisins,
680 kr. á hvert mannsbarn, og eru Þó ótalin
ýms minniháttar aflaföng úr sjó.
En Það má sjá af öðrum gögnum, að hópur-
inn, sem Ákranes byggir er ekki með öllu
horfinn úr tölu Þeirra manna, sem landbúnað
stunda. 1 sumum greinum landbúnaðarins kveð-
ur meira að Ytri-Akraneshreppi en nokkrxan
öðrum hreppi í sýslunni. Þessu til sönnunar
skulu tekin nokkur dæmi upp úr Búnaðarskýrsl-
um Hagstofunnar fyrir árið 1955.
Pramteljendur kxk búpenings eru í Ytri-
Ákraneshreppi 125, af 574 alls í sýslunni.
Meðaltalan í öðrum hreppum sýslunnar (9)
ef aðeins 28. Tala búpenings er Þó lág, 51
hross, 102 nautgripir og 1054 sauðkindur.
Meðaltalan í öðrum hreppum er, eftir sömu
röð: 296, 155, 2755. Alifuglar eru taldir
1100, og er Það nálega Þriðjung\ir allra ali-
fugla í sýslunni.
Túnraaktin er lítil, 76 ha. Meðaltal í
öðrum hreppum sýslunnar er 160 ha. Áftur
eru kálgarðar og annað sáðland í Ytri-Akra-
neshreppu að flatarmáli 25 ha. en í allri
sýslunni 46 ha. Ytri-Akraneshreppur einn
vegur Því jafnmikið í Þessu falli og allir
hinir 9 hreppar sýslunnar til samans.
Um afrakstur jarðrtektarinnar er margt
merkilegt.
Töðufallið er talið 5552 hestar, eða sem
næst 25 hestar af dagsláttu, miðað við
samanlagða túnastærðina. 1 öðrum hreppum
sýslunnar er töðufallið að meðaltali 6700
hestor, eða nokkuð hærra en í Ytri-Akranes-
hrepp. En túnastærðin er Þar miklu meiri,
svo ekki koma nema 14-15 hestar á dagsláttu
á móti 25 á Akranesi. Þessi reektun gefur
Því meiri afrakstur en í nokkrum öðrum
hreppi í sýslunni. (Andakílshreppur mun
koma Þar næst með 20 h* á dagsláttu). Innri-
Alkraneshreppur hefir um 9 hesta &f dagsláttu.
Eitthvað kann að vera bogið við framtal-
ið. En samt eru líkur_ sterkar f.vrir Því, að
hvergi í Borgarfjarðarsýslu sé;. túnrækt í
jafn góðu lagi, sem á Akranesi.
Útheysfengur er hverfsndi lítill, ekki
nema sem svarar l/lO á móti meðaltali ann-
ara hreppa.
Þa komum við að garðræktinni. Akranes
hefir um tugi ára verið rómað fyrir mikla
og góða garðrsskt, og ekki að á.stæðulausu.
í Búnaðarskýrslunum eru kálgarðar og annað
sáðland talið 25,27 ha. í Ytri-Akranes-
hreppi, en 22,26 ha. í öllum öðrum hreppum
sýsliinnar til samans. Þetta er trúlegt.
En hver er svo uppskeran. Hún er talin í
Ytri-Akraneshreppi 565 tunnur kartöflur og
41 tunna rófur og næpuri Rúmar 600 tunnur
alls, eða tæpar 26 tunnur af ha. í öðrum
hreppum sýslunnar er uppskeran 94 tunnur af
ha. að meðaltali. Það er fljótséð að Þetta
nær engri átt. Hér er bersýnilega um rangt
framtal að ræða. Búfróðir menn telja að
meðal-uppskera jarðepla sé um 200 tunnur af
ha. I 9 hreppum sýslunnar er Því uppskeran
vantalin um rúmlega helming, og Þó eru Þeir
með nálægt ferfalt hærri tölu en ytri-Akra-
neshreppur. Eftir flatarmáli garðanna ætti
uppskeren í Ytri-Akraneshreppi að vera 4600
tunnur í stað Þess að teldar eru aðeins 600
tunnur.
Það er furðulegt að Hagstofan skuli ekki
gera tilraunir til að lagfæra svona augsýni-
legar skekkjur í framta.li, sem hagfræðileg-
ar athuganir verða að byggjast á. Það virð- .
ist vafalaust, að kartöfluuppskeran á Akra-
nesi er allt að 5 tunnur á hvem íbúa, Þetta
umrædda ár, og má Það teljast góð búbót.
Þá eru Akuraesinger ekki litlir fyrir sér
í jarðabótum. Árið 1955 eru jarðabótamenn
taldir 52 í Ytri-Akraneshreppi. Meðaltalið
í hinum hreppunum er 17. Þeir hafa unnið að
jerðabótum samt. 8465 dagsverk. Meðaltala
dagsverka í hinum hreppum sýslunnar er 2921.
Nýiæktin, tún ofl. er talin 2,6 ha.
af 8,4 í allri sýslunni. Hinir hrepparnir
hafa að meðaltali að eins 0,6 ha.
Þessar tölur er ekki ástaeða til að vefengja
Því feer munu vera byggðer á msaLingum sérstakra
trúna ðarmanna.
Af öllu Þessu er ljóst, eð Akuraesingar
eru drjúgir Þátttakendur x landbúnaðinum,
enda Þótt fiskiveiðamar séu aðalatvinnu-
vegur Þeirra.
P.