Alþýðuhelgin - 26.03.1949, Blaðsíða 4

92
ALÞÝÐUHELGIN

Baldur Bjarnason:
ÚTLENDINGAHERSVEITIN FRANSKA
Það var löngum svo, í þíi góðu,
gömlu daga, að víðast voru til menn,
sem höíðu hermennsku að atvinnu-
gnein og gengu í þjónustu þess höíð-
ingja, sem bezt borgaði. Þessir menn
kölluðust' málaliðar. Það voru menn,
sem án tillits til þjóðernis, tungu eða
trúar fóru land úr landi og gengu á
mála hvar sem styrjaldar var von. Á
miðöldum bar mikið á þessum mála-
herjum, og enda lengur, allt fram á
16. og 17. öld, en smám saman viku
þessar alþjóðlegu málahersveitir
fyrir föstum og skipulögðum herjum,
sem komu þegar herskylda var iög-
leidd. Síðustu leifar málahersveitanna
eru hinar svonefndu útlendingaher-
sveitir, sem íinnast í nýlendum ým-
issa Evrópuþjóða. Langslærst og
þekktust af þem er útlendingahér-
sveitin franska. Hún var stofnuð
1831. Frakkar náðu fótfestu á norð-
urströnd Afríku árið 183Q. Þar eð
þeir vildu ekki eyða meira en nauð-
synlegt var af sínum eigin herafla
þar syðra, tóku þeir á mála ævin-
týraþyrsta unga menn frá ýmsum
löndum til að berjast við hina her-
skáu fjallabúa í Alzir. Þessir útlend-
ingar voru skipulagðir í sérstaka
hersveit undir stjórn franskra liðs-
foringja, og fékk sú hersveit nafnið
„La Legion Étrangére“, Þessi her-
sveit var skipulögð á sama hátt og
málahersveitir miðalda. Launin voru
tiltölulega há og áttu þau sinn þátt í
því, að lokka framgjarna og fátæka
unga menn til að ganga í þessa her-
sveit. Hermennirnir voru rúðnir til
ákveðins tíma, upprunalega þriggja
ára, síðar fimm ára. Liðsforingjarnir
og meiri hluti undirforingjanna voru
franskir, en frönskum þegnum var
bannað að láta innritast í þessa her-
deild sem óbreyttir liðsmenn. í 17 ár
stóð ófriðurinn í Alzir. Árið 1837
gafst Abdel Kader endanlega upp
fyrlr Frökkum, en hann var þjóð-
hetja Alzirbúa og leiðtogi þ^lrra í
strfðinu. Þegar liann gafst upp, varð
AVzir írönsk nýlenda. Á þessum ár-
um fékk útlendingalrersveitin
franska eldskírnina og gat sér ágætt
orð. Hún mun þá hafa talið 5—6000
manns að jafnaði. Útlendingaher-
sveitin franska gat sér líka ágætan
orðstír í stríðinu á Krim 1854—56 og
í austurríska stríðinu 1859. í mörg-
um styrjöldum í Asíu og Afríku hef-
Baldur Bjarnason.
ur franska útlendingahersveitin átt
mestan þátt í því að stækka og festa
nýlenduveldi Frakka og halda þar
síðan uppi löggæzlu. Um aldamótin
1900 var svo komið, að nýlenduveldi
Frakka í Afríku náði frá Miðjarðar-
hafi að mynni Kongofljóts, frá Ly-
biueyðimörk til Atlantshafs. Á aust-
urströnd Asíu höfðu Frakkar unnið
hlð mikla og auðuga land Indokina.
1919 fengu Frakkar Sýrland, en
misstu það aftur að fullu 1940. í
öllum hinum mannskæðu nýlendu-
styrjöldum Frakka hefur útlendinga-
hersveitin, sem venjulega skiptir
tugum þúsunda, borið hita og þunga
dagsins. En stöðugt hafa komið ný-
liðar í stað þeirra, sem féliu, eða í
stað þeirra, sem fóru heim að aflok-
inni herþjónustu. En margir hafa
verið í útlendingahersveitinni ævi-
langt og sumir setzt að í nýlendim-
um er herþjónustutími þeirra var út-
runnihn.
Á fi'iðartímum hafa hermonnirnir
í útlendlngahersveitinni unniö ótal
störf. Þeir hafa lagt vegi, byggt brýr,
þurrkað upp mýrar og fúafen og
breytt þeim í akra og víngarða. Þeir
hafa byggt vatnsveitur og grafið á-
veituskurði og breytt þurrum sand-
auðnum og melum í blómlega aldin-
reiti og gróin beitilönd. Sums staðar
hafa þeir meira að segja byggt heila
bæi, t. d. Mascara í Norður-Afríu.
Það eru mikil spor, sem liggja eftir
þessa herdeild víða um lönd, í Asíu
og Afríku. Skáld og rithöfundar og
listamenn hafa víðfrægt þessa ævin-
týralegu hersveit í ljóðum og leikrit
um, kvikmyndum og málverkum-
Dularfullur, heillandi ævintýrablær,
fullur af rómantík, hefur hvílt yfir
þessari hersveit auðnuleysingja og
ævintýramanna. Líf hermannanna í
útlendingahersveitinni hefur verið
samfellt strlt og stríð við hálfvillta,
herskáa fjallabúa og eyðimerkurbúa
í Afríku og íbúa hinna torfæru
frumskóga í Indókína. Áratugum
hafa hermennirnir fórnað í smástríð-
um við hina herskáustu, óstýrilátustu
og harðfengustu kynflokka háfjall-
anna í Atlas og hirðingjana á Sahara-
sandauðnunum. Vatnsskorturinn og
hinn óþolandi hiti hafa oft gert við-
ureignina erfiða, en efst uppi í há-
fjöllum Marokko hefur kuldi og ís
torveldað alla sókn, svo þar hafa
berbiskir fjallabændur getað varið
frelsi sitt og veitt fjandmönnum sín-
um þungar búsifjar, er þeir leituðu
niður í byggðirnar. Á Savannaslétt-
um og frumskógum Mið-Aíríku hefur
sóknin líka verið mjög erfið fyrir út-
lendingahersveitina. Margir hafa
látið lífið þar, vegna hins óholla
loftslags regnskóganna miklu *
Kongo og Súdan. Svipaða sögu má
segja frá skóglöndum Indókína. Eu
alla þessa erfiðleika hefur útlend-
ingahersveitin sigrað. Sífellt strit og
stríð hefur verið hlutskipti þeirra
manna, sem undanfarin 118 ár hafa
látið innritazt í útlendingahersveit-
ina. Vissulega hafa þeir ratað í mörg
ævintýri og fundizt þau slcemmtileS
eftir á, en meðan þeir voru í her-
þjónustunni hafa þeir tæplega þekk*
annað og hugsað um annað en strit
og stríð. De Villebois ofursti hefur ú
sinn skýra og skilmtrkilega lfátt,
sem Frökkum er eiginlegur, gefið til
kyrnia hvað bíður þeirra, sem ganga
í útlendingahersveitina. Hann mælir
svo: „Hver sá, sem er ógæfusamur,
getur komið og gengið í hersveitina,
sem er heimskunn. Ef þú álítur að