Sveitarstjórnarmál - 01.06.2003, Page 12

Sameining sveitarfélaga
Aðferðafræðin ræður úrslitum
Bjarni Kristjánsson, sveitarstjóri í Eyjafjarðarsveit, segir að engum þurfi að blandast hugur um
að mörg þeirra 72 sveitarfélaga, sem hafa innan við 1.000 íbúa, geti vart talist öflugar eða
starfhæfar stjórnsýslueiningar til að sinna þeim skyldum sem þau hafa lögum samkvæmt.
f þessu samhengi ber þó að varast algildar
ályktanir af íbúafjöldanum einum að mati
Bjarna. Taka verði tillit til samsetningar íbúa-
fjöldans, atvinnustigs og landfræðilegra að-
stæðna þegar kostir sameiningar eru ræddir.
Þetta sjónarmið hans kom fram í erindi á ráð-
stefnu um sameiningu sveitarfélaga, sem haldin
var á Húsavík í lok apríl.
Skylda að hefja umraeður
I erindi sínu á ráðstefnunni fjallaði Bjarni nokk-
uð um samþykktir landsþings Sambands ís-
lenskra sveitarfélaga frá síðastliðnu hausti og
fundi fulltrúaráðs sambandsins í apríl síðast-
liðnum og þau viðhorf sem þar koma fram.
„Þessi vinnubrögð mun mörgum finnast ámæl-
isverð og lýsa viðhorfum fulltrúa stærri sveitar-
félaga til sjónarmiða þeirra minni með nei-
málum sveitarfélaga sem leiða kunni til mjög
róttækra breytinga á vettvangi þeirra. Afstaða
einstakra sveitarstjórna til tillagnanna liggi
heldur ekki fyrir þar sem svo skammur tími er
liðinn frá birtingu þeirra. „Það er hins vegar
skoðun mín að það sé skylda allra sveitar-
stjórna að hefja umfjöllun um sameiningarmál-
in af fullum krafti í Ijósi þess sem fyrir liggur. í
frekari umræðu þurfa sem flest sjónarmið að
Ekki áhugi að sameina
öll sveitarfélögin
Bjarni rakti nokkuð sögu sameiningar sveitarfé-
laga við Eyjafjörð á umliðnum árum en sveitar-
félögum við fjörðinn hefur fækkað úr 17 í 11 á
rúmum áratug. Sameiningarviðræður á milli
sveitarfélaga á Eyjafjarðarsvæðinu auk Siglu-
fjarðar og Hálshrepps í Þingeyjarsýslu voru
teknar upp á árinu 1999 að frumkvæði þáver-
andi bæjarstjórnar Akureyrarbæjar. Bjarni segir
að fljótlega hafi komið í Ijós að ekki hafi verið
áhugi fyrir að sameina öll sveitarfélögin og hafi
undirbúningsnefnd, sem komið var á fót til að
kanna grundvöll til sameiningar, þá ekki lengur
talið forsendur fyrir frekari viðræðum.
Ekki nauðsynlegt til að
efla Eyjafjarðarsvæðið
Frá ráðstefnunni á Húsavík. Bjarni Krístjánsson, sveitarstjóri í Eyjafjarðarsveit, er lengst til hægri á mynd-
inni. - Mynd: Skarpur
Bjarni sagði að telja mætti að stór sameining af
þessum toga hafi, að minnsta kosti að mati
sumra sveitarstjórnanna, sem hlut áttu að máli,
ekki endilega verið nauðsynleg til að efla Eyja-
fjarðarsvæðið sem þá heild sem menn þó töldu
eðlilegt markmið. Einnig hafi faglegur undir-
búningur formlegra viðræðna ekki verið nægi-
legur og mörgum hafi fundist áberandi vilji
bæjaryfirvalda á Akureyri að knýja
hin sveitarfélögin til að lýsa yfir
vilja til sameiningar án þess að fyrir
lægju nokkrar tillögur eða hug-
myndir að því hvernig stjórnsýsla
hins nýja sveitarfélags ætti að líta
út eftir sameininguna. Það hafi vak-
ið ákveðna tortryggni annarra sveitarstjórna og
dregið úr vilja þeirra til að halda viðræðum
áfram.
kvæðum hætti, jafnvel telja þau lítt lýðræðisleg
í Ijósi áður ríkjandi viðhorfa um títtnefnda
frjálsa sameiningu. í stað hennar komi yfirtaka
þeirra stóru á þeim minni." Bjarni sagði að þótt
afstaða löggjafans til þeirra tillagna sem felast í
samþykktum fulltrúaráðsfundarins liggi ekki fyr-
ir sé vart við öðru að búast en hann taki fullt
tillit til megininntaks þeirra. Það blasi því við
að innan tíðar fari af stað ferli í sameiningar-
koma fram í dagsljósið þar sem viðhorf þeirra
smæstu jafnt sem stærstu fái eðlilega umfjöllun
án þess að aflsmunar sé beitt en traust og trún-
aður ríki," sagði Bjarni.
Róttækar breytingar
framundan
í lokaorðum Bjarna setti hann
fram hugleiðingar um kosti og
galla sameiningar og sagði að þar
sem sveitarstjórnir eigi eftir að
fjalla efnislega um hugmyndir
sambandsins megi líta á lokaorð sín sem
knappar persónulegar hugleiðingar um kosti og
galla sameiningar. „í sameiningarferli, hverjir
sem í hlut eiga, ræður aðferðafræðin, markmið,
„Miðað við þær forsendur sem fyrir liggja er eðli-
legt að gefa sér það að róttækar breytingar á
sveitarfélagaskipaninni séu framundan."
12 ------