Sveitarstjórnarmál - 01.06.2003, Side 30

Frá Akureyri. Akureyrarkaupstaður er eitt af
sveitarfélögunum sem þátt tóku í verkefni um
reynslusveitarfélög. Verkefnisstjórn telur ávinning
af verkefnunum vera allt í senn faglegan, fjárhags-
legan og stjórnskipulegan fyrir sveitarfélögin.
Skýrsla um framkvæmd reynslusveitarfélaga
Rýmka þarf lagalegt svigrúm
Rýmka þarf lagalegt svigrúm sveitarfélaga til nýjunga og yfirtöku verkefna að mati verkefnis-
stjórnar reynslusveitarfélaga. Verkefnisstjórnin telur að mikilvæg reynsla hafi fengist hjá þeim
sveitarfélögum sem tóku að sér verkefni reynslusveitarfélaga.
Síðustu tvö ár hafa Reykjavíkurborg, Akureyrarkaupstaður, Vestmanna-
eyjabær og Sveitarfélagið Hornafjörður unnið að verkefnum sem
reynslusveitarfélög. Verkefninu var hleypt af stokkunum með lögum um
reynslusveitarfélög frá 1994 en lauk formlega í árslok 2001 þótt nokkur
sveitarfélög hafi unnið að verkefnum samkvæmt framhaldssamningum.
Markmiðið með verkefninu var að gefa sveitarfélögum kost á að taka að
sér tímabundin verkefni frá ríkinu og meta síðan hvernig til tækist. Með
þessu móti fengist ákveðin reynsla fyrir forystumenn ríkisvaldsins og sveit-
arfélaganna er nýta mætti við mótun frekari hugmynda um tilfærslu verk-
efna frá ríki til sveitarfélaga. Skýrsla verkefnisstjórnar reynslusveitarfélaga
um framkvæmd verkefnisins liggur nú fyrir.
Tólf sveitarfélög valin
Reynslusveitarfélagaverkefnið hófst með því að auglýst var eftir sveitarfé-
lögum til þátttöku á haustdögum 1993. Alls bárust 38 umsóknir frá 50
sveitarfélögum en nokkrar umsóknir voru sameiginlegar frá sveitarfélög-
um þar sem viðræður um sameiningu voru hafnar. Stjórn verkefnisins
valdi 15 sveitarfélög úr hópi umsækjenda til samninga um samstarf. Lög-
bundið var að þau sveitarfélög er
sóttu um þátttöku í tengslum við
sameiningu skyldu hafa forgang og
að lokum voru valin 12 sveitarfé-
lög til þátttöku í verkefninu og
sóttu þau samtals 56 verkefni.
Stjórnsýslutilraun sem ekki á sér fordaemi
Reynslusveitarfélagsverkefnið er stór stjórnsýslutilraun sem ekki á sér for-
dæmi hér á landi. f skýrslu verkefnisstjórnar segir að með því hafi skapast
mikilvægur lærdómur varðandi mat og úttektir tiltekinna verkefna á um-
ræddu tímabili. Hins vegar megi spyrja hvort og á hvern hátt hefði mátt
framkvæma verkefnið með öðrum hætti og hvaða lærdóm megi draga af
þessu ferli ef til sambærilegra stjórnsýslutilrauna komi síðar. í umsögn
skýrsluhöfunda kemur fram að þátttakendur sjái nú að nauðsynlegt hefði
verið að skilgreina árangursmælikvarða og þau viðmið sem nota á áður
en verkefni hefjast. Að öðrum kosti geti orðið erfitt að meta árangur og
því þörf á mun agaðri vinnubrögðum í framtíðinni en notuð voru í
upphafi.
Bætt þjónusta og styttri biðtími
Verkefnisstjórn reynslusveitarfélagaverkefnisins telur mikilvægt að benda
á þrenns konar árangur sveitarfélaganna af þátttöku í verkefninu. í fyrsta
lagi sé um að ræða faglegan árangur; þá reynslu sem umrædd sveitarfé-
lög hafa öðlast með því að hafa umsjón með þjónustu og samskipti við
notendur hennar. í öðru lagi bendir verkefnisstjórnin á fjármálalegan ár-
angur. Það markmið var sett með reynslusveitarfélagaverkefninu að nýta
betur það opinbera fjármagn sem ætlað er til þeirra verkefna sem sveitar-
félögin tóku að sér. Verkefnis-
stjórnin segir í skýrslu sinni að vís-
bendingar bendi ótvírætt í þá átt
að þjónustustig við fatlaða, sjúka
og aldraða hafi hækkað í viðkom-
andi sveitarfélögum þótt í skýrslu
ríkisendurskoðunar og óháðs út-
tektaraðila komi fram að ekki sé Ijóst hvort fjárhagslegur ávinningur hafi
náðst með flutningi verkefnanna frá rfkinu til sveitarfélaganna. í þriðja
lagi bendir verkefnisstjórnin á að mikill ávinningur sé fyrir sveitarfélögin
Verkefnisstjórnin hvetur til þess að formlegt eða
óformlegt framhald verði á tilrauna- og nýsköp-
unarstarfsemi meðal sveitarfélaga.
30