Monitor - 30.01.2014, Page 6

6 Monitor fimmtudagur 30. janúar 2014
Ég er laganemi við Háskóla Íslands og
eins og allir aðrir þurfti ég að taka próf úr
almennri lögfræði. Mér hlaust sá vafasami
heiður að fá að vera ein af þeim 71% sem
náðu ekki faginu (og var þó yfir meðalein-
kunn!). Margir þeirra sem náðu voru að
þreyta prófið í annað eða þriðja sinn. Ætti
það að segja sitthvað um erfiðleikastig þessa
ágæta prófs.
Ég á lítið barn sem var að byrja áleikskóla og var því oft veikt þennanveturinn, stundum heilu vikurnar.
Ómögulegt þótti að setja fyrirlestrana á staf-
rænu formi inn á innranet skólans, þótt það
sé gert í mörgum öðrum fögum við háskól-
ann. Þær vikur sem litla dóttir mín lá því lasin
heima fór því allur fróðleikur fyrirlestranna
fram hjá mér með öllu (en allt sem er sagt
þar er jú til prófs). Heimapróf var haldið einn
laugardaginn og tvö í viðbót verða á komandi
laugardögum þennan vetur, en þá er leikskól-
inn vitaskuld lokaður. Eins mætti benda á að
oft voru tímar á síðustu önn til klukkan að
ganga fimm en leikskólanum sjálfum er lokað
á slaginu fjögur. Með öðrum orðum: viðmót til
nemenda með börn (þá sérstaklega einstæðra
foreldra) er arfaslakt. Þetta, ásamt svo mörgu
öðru, tók sinn toll af prófundirbúningnum.
Það er því sorglegt frá að segja að ég, líkt og
svo margir aðrir námsmenn, stólaði algerlega
á framfærslulán Lánastofnunar íslenskra
námsmanna (LÍN).
Áhættufjárfesting í lögfræði
LÍN gerir kröfu um námsframvindu. Stand-
ist nemandi ekki ákveðinn einingafjölda
borgar LÍN ekki námslánið út, sem verður
þá að bankaláni viðkomandi námsmanns.
Bankinn getur krafist tafarlausrar borgunar
eða niðurgreiðslu láns með mjög skömmum
afborgunartíma. Kúrsinn almenn lögfræði er
18 einingar, s.s. bróðurpartur allra eininga
sem teknar eru yfir fyrstu önnina. Fallirðu í
honum, fellurðu í öllu, ekki aðeins á önninni
heldur neitar einnig LÍN að borga lánið þitt og
það sem meira er þá krefst leikskólinn einnig
lágmarks námsframvindu. Það má næstum
því segja að það sé áhættufjárfesting að ætla
sér að fara í lögfræði á námslánum með barn.
Ég sótti fund til námsráðgjafa sem hlýddu
á mig og þau vandamál sem fylgdu fallinu í
almennri lögfræði. Við lok fundarins var mér
bent á að leita á náðir Mæðrarstyrksnefndar
með matarúthlutanir og annarra góðgerða-
samtaka. Aðrar lausnir voru nefnilega ekki
auðsjáanlegar…
Vítahringur án vonarglætu
LÍN neitar að veita mér áframhaldandi
framfærslulán þessa önnina, það þýðir að til
þess að geta framfleytt mér og dóttur minni
þyrfti ég að fara aftur að vinna. Til þess að
getað unnið get ég ekki verið í skólanum.
Ef ég get ekki verið í skóla þá missir dóttir
mín leikskólaplássið sitt í leikskólanum sem
Félagsstofnun stúdenta (FS) rekur. Ef hún
missir leikskólaplássið sitt þá get ég ekki
unnið, þar sem hún hefur engan stað til þess
að vera á meðan ég er í burtu. Ef ég get ekki
unnið fæ ég engan pening. Ef ég fæ engan
pening þá get ég ekki borgað niður lánið hjá
bankanum eða framfleytt okkur. Ef ég get ekki
borgað niður lánið hjá bankanum þá fæ ég
ekki nýtt námslán. Ef ég fæ ekki nýtt námslán
get ég ekki verið í skóla. Þannig er ég nú föst í
einhverjum vítahring sem varnar því bæði að
ég geti unnið og verið í skóla, því hvort er hinu
háð; skólinn er háður peningunum sem koma
af vinnunni, vinnan er háð leikskólanum sem
skólinn býður upp á. Það veit það hver maður
að það er oftast margra mánaða bið eftir
leikskóla- og dagmömmuplássi, þannig að á
meðan þetta millibilsástand varir þá er ég á
vonarvöl. Sá eini sem gæti leyst mig úr þessu
er LÍN en þar eru allar dyr lokaðar. Aleiga mín
þessa stundina eru tæpar 50.000 krónur. Ég
vinn í hlutastarfi tvisvar sinnum í viku í fjóra
tíma í senn. Einhverja tíuþúsundkalla get ég
fengið úr því ef vel gengur og aukavaktir eru
margar, en það er bara ekki nóg.
Hvatningarkerfi?
Ég gerði þau stóru mistök að falla í einum
kúrs. Aldrei áður hef ég fallið og alltaf hef ég
sinnt mínu námi af natni. Í þetta eina skipti
tókst það ekki sem skyldi og mér hegnist
fyrir það núna. LÍN heldur því fram að til
þess að hvetja nemendur áfram og forðast að
slugsa og að áhugalausir nemendur taki sér
mörghundruð þúsund króna námslán fyrir
námi sem þeir gera svo ekki annað en fallið í,
þá setji þeir kröfu um lágmarksnámsárangur.
Þannig sé fólk hvatt áfram til þess að gera
vel í skóla og einbeita sér að náminu. Ég féll,
einu sinni, og gæti það orðið til þess að ég geti
ekki haldið mínu námi áfram. LÍN veitir ekki
skuldugum námsmönnum námslán þeim til
framfærslu. Hvernig er það hvetjandi?
Hreppsómagi af einu falli
Eftir fundinn hjá námsráðgjöfunum
þakkaði ég kærlega fyrir mig og eins og allir
aðrir Íslendingar gekk ég fram, reyndi að
virðast hnarreist og stolt, niður ganginn og
út aðaldyrnar, yfir bílastæðið og inn í bílinn
minn. Þegar bíldyrnar höfðu örugglega lokast
brotnaði ég svo saman eins og lítið barn og
grét á stýrið í örvæntingu sem ég hef aldrei
áður þekkt; ég vissi ekki hvernig ég ætti að
koma mér og barninu mínu í gegnum næsta
mánuð. Allt í einu var ég orðinn dragbítur á
ættingjum mínum, hreppsómagi innan eigin
fjölskyldu, háður örlæti og hjálpsemi annarra,
sem þó ekki allir eru eins heppnir og ég að
njóta.
Breytinga er þörf
Ég hvet íslenska ríkið, Háskóla Íslands
og Lánasjóð íslenskra námsmanna til þess
að endurskoða þessa tilhögun mála. Það
eru nefnilega námsmenn (og fyrrverandi
námsmenn) þarna úti í enn verri málum en
ég. Í nágrannaríkjum okkar á Norðurlöndun-
um er málum víða komið í þann farveg að
nemendum er veittur framfærslustyrkur frá
ríkinu.Vissulega er gerð einhver krafa um
námsframvindu sums staðar en hvergi er
nemendum jafn þröngur stakkur búinn eins
og á Íslandi. Þessu þarf að breyta!
M
yn
di
r/
Ó
m
ar
Að falla
er að
deyja
Hulda Hvönn Kristins-
dóttir lét barneignir á
unga aldri ekki hindra
sig frá námi en nú hefur
kerfið sem hún reiddi
sig á brugðist henni.
Við lok fundarins
var mér bent á
að leita á náðir Mæðra-
styrksnefndar.
Þegar bíldyrnar
höfðu örugg-
lega lokast brotnaði
ég saman eins og lítið
barn og grét á stýrið
í örvæntingu.