Selfoss - 17.07.2014, Blaðsíða 10

10 17. júlí 2014
Rautt, úthald í þjáningunni
Rautt er frumlitur með megnan sindrandi og áleit-inn eiginleika. Rautt er sagt
auka vöðvaþenslu og hækka blóð-
þrýsting. Blóðið er rautt!
Rautt tengist Miðjarðarhafs-
löndunum og kommúnisma.
Rautt er árásargjarn litur sem hef-
ur stjörnumerkistengsl við hrúts-
merkið og plánetuna Mars. Rautt
hefur um aldafjöld verið tákngerv-
ingur áræðni, hugrekkis, byltinga
og baráttuhvatar. Rautt er litur
hins sveiflukennda valds, hvort
sem í hlut eiga einvaldskonungar
ellegar kommúnískar byltinga-
stjórnir. Rautt skapar spennu og
átök. Þeir sem horfa um stund á
hárauðan flöt verða fljótt þreyttir
og jafnvel örmagna ef ekki kemur
neitt sem stjakar við þeim. Rautt
er suðupottur þar sem sveiflur til-
finninga tifa á milli niðurrifs og
uppbyggingar; reiði og sátta. Rautt
er litur eldsins, lífsorkunnar og karl-
mennskunnar. Rautt er líka litur
hinna háleitustu hugsjóna, hinn-
ar lostugu ástar og gefur úthald í
þjáningunni. En rautt hefur einnig
stöðvunarvald, samanber götuvit-
ana og að rauð hemlaljósin gefa
þeim sem á eftur fara skilaboð um
að hindrun sé framundan.
Rauð blóm
Hárauður litur blóma, þ.e.a.s. „Ís-
landsbanka-“ eða „Húsasmiðju-
rautt”, svo notuð séu þekkt viðmið,
er fremur sjaldgæfur í náttúrunni
hér á norðurslóðum. Yfirleitt
þurfa rauðblómstrandi plöntur
mun hærri sumarhita en gerist og
gengur hjá okkur. En að sjálfsögðu
höfum við þó fundið ýmsar jurtir
frá suðlægari löndum sem ná því
að slá út hárauðum blómum und-
ir íslenskum sumarhimni. Annar
plöntuhópur eru svo ýmsar tegund-
ir í flokki sumarblóma, oftast þá
kynbættir blendingar eða sérræktað-
ir stofnar með rauðum blómum.
Þriðja hópinn skipa svo þær plöntur
sem ræktaðar eru í gróðurhúsum til
afskurðar eða sem rauðblómstrandi
pottaplöntur. Sem fulltrúar fyrir
fyrsta hópinn má nefna nokkrar
sortir túlipana og „risavalmúann“
tyrkjasól, báðar blómgast fyrripart
sumarsins en síðar um sumarið
koma nokkur rósayrki og rauða
blendingsmuran. Í flokki sumar-
blómanna er um margt að velja en
þar eru það samt líklega dalíurnar
sem eiga flesta fulltrúa. En hárauð
tóbakshorn eða „petúníur“ eru
kannski best þekkt og þekja mörg
sumarblómabeð, ker og svalakassa
allt sumarið.
Rautt blómamál
Þegar kemur að þriðja hópnum má
velja um margar tegundir rauðra
blóma. Rauðar gerberur, rauð-
ar nellikkur og síðast en ekki síst
rauðar rósir. Rauðar rósir eru blóm
ástríðnanna, en það er samt ekki
alveg sama hvernig með þær er farið
ef nota á þær til að tjá tilfinningar.
Ein rauð rós á löngum stilk er
tjáningarmáti riddarans og trúba-
dúrsins undir hallarglugganum, þ.
e. bráð ást með blossa og ákefð, en
án ábyrgðar. Kratarósin rauða er
þó þarna undantekningin! Sextán
rauðar rósir sýna langvarandi þrá
og þjáningu; segjandi: „Virtu mig
viðlits, ég vona, bíð og mun berjast
til síðasta blóðdropa til að ná ást-
um þínum“. Tuttuguogsjö rauðar
rósir: „Nú ert þú drottning mín og
allt mitt líf er í þínum höndum“.
Rósaknippi með öðrum rósafjölda
eru svo sem vel þegin, en þykja samt
heldur flöt ef marka má hina gömlu
blómamálsorðabók riddaratímans.
Gerberurnar eru það nýlegar í hin-
um vestræna heimi að þær náðu
ekki inn í blómatáknmálið. Aftur
á móti gerðu rauðu nellikkurn-
ar það og voru heldur spænskari
í tjáningarhættinum en rósirnar.
Þær voru tengdari óleyfilegri þrám,
ást í meinum og riddaranum með
svörtu Zorró-grímuna. Sígaunatón-
list og flamengó, dimmar nætur og
leynifundir. En í Suðurhöfum varð
til annað blómamál þar sem rauðar
havaírósir voru hið táknræna letur.
Það gekk, og gengur víst enn, út á
það að lesa úr þeim skilaboðum sem
gefin eru með staðsetningu hava-
írósablóma í hári blómarósanna. Og
þó að það skipti kannski litlu fyrir
mig úr þessu, á ég eftir að læra það.
Pílagrímaganga úr
Hreppum á Skálholts-
hátíð 18. - 20. júlí
Gengið verður í fótspor Daða Halldórssonar og Ragnheiðar Brynjólfs-
dóttur dagana 18.19 og 20 júlí nk.
Fyrsti göngudagur verður föstu-
dagurinn 18. júlí og hefst gangan
við Stóru – Núpskirkju. Daginn
eftir mun gangan hefjast við
Hrepphólakirkju og sunnudaginn
20. júlí verður safnast saman í
Auðsholti og líkur þessari yfirferð
svo í Skálholti þar sem tekið verðu
rþátt í hátíðarmessu sem hefst kl
14:00.
18. Júli – föstudagur kl. 16.
Safnast saman í Stóra-Núps-
kirkju. Staðarskoðun, fararblessun
pílagríma. Gengið í Steinsholt að
gröf Daða Halldórssonar og síðan
sem leið liggur að Stóru-Laxá gegnt
Hrepphólum.
19. júlí – laugardagur kl. 13
Staðarskoðun í Hrepphólakirkju
– sögumenjar og fornir gripir.
Tákn pílagrímsins. Gengið út í
Auðsholt.
20. júlí – sunnudagur kl. 10
Safnast saman í Auðsholti. Fólk
ferjað yfir Hvítá. Sagt frá Ragn-
heiði Brynjólfsdóttur. Gengið í
Skálholt og tekið þátt í hátíðar-
messu kl. 14 á Skálholtshátíð.
Fólk getur gengið með einn
dag eða alla – gangan er öllum
að kostnaðarlausu.
Nánari upplýsingar veitir Hall-
dór Reynisson, netfang: halldor.
reynisson@kirkjan.is s.856-1571
Gangan hefst við Stóru-Núps-
kirkju kl. 16 á föstudag. Af vefn-
um skalholt.is
Ellefu rauðar rósir
Grænt er vænt
Hafsteinn Hafliðason.