Hafnarfjörður - Garðabær - 11.07.2014, Blaðsíða 12

Nýtt - rafmagns lyftistólar
Teg. Giulia 3 - 1 - 1 og 3 - 2 - l leður.
Rafmagns lyftistólar með skemmal
Reykjavíkurveg 66 220 Hafnarfirði sími 565 4100
Tökum að okkur alla alhliða
innivinnu, hellulagnir
og sólpallasmíði.
Hafðu samband!
Agnar S:6180233
Gunnar S:6180244
12 11. júlí 2014
Styttri vinnutími
– fjölskylduvænna samfélag
Á Íslandi er vinnudagurinn að jafnaði talsvert lengri en á öðrum Norðurlöndum. Samt
afkasta Íslendingar ekki jafn miklu og
nágrannaþjóðirnar auk þess sem laun
hér á landi eru talsvert lægri. Langir
vinnudagar skila því hvorki hærri
heildartekjum launafólks né betri
framleiðni. Þvert á móti verður frítími
minni og afköst lakari sem hefur í för
með sér óhagræði jafnt fyrir launafólk
sem atvinnurekendur. Talsvert hefur
verið rætt um að æskilegt sé að breyta
þessu mynstri en lítið framkvæmt til
að svo geti orðið. Þó eru jákvæð teikn
á lofti um að eitthvað kunni að gerast
í þessum málum á næstunni.
Styttum vinnutíma
Víða hefur það sýnt sig að með því að
stytta vinnutíma án þess að skerða laun
hefur tekist að ná fram aukinni fram-
leiðni. Vinnutilhögun fólks verður
skipulagðari og nýting vinnutímans
batnar. Vissulega er þetta breytilegt
eftir atvinnugreinum og eðli starfa en
rannsóknir leiða í ljós að þetta á sér-
staklega við um vinnustaði þar sem
fólk vinnur langa vinnudaga, líkt og
mjög algengt er víða á Íslandi.
BSRB hefur um árabil þrýst á stjórn-
völd að skipa starfshóp til að kanna
mögulega hagkvæmni þess að stytta
vinnutíma. Til stóð að vinnuhópur vel-
ferðaráðuneytisins um samræmingu
fjölskyldu og atvinnulífs sem skipaður
var á síðasta kjörtímabili myndi skoða
áhrif styttingu vinnutíma. Sá hópur
taldi verkefnið aftur á móti of viða-
mikið samhliða öðrum verkefnum
hópsins og því stóð til að stofna sér-
stakan starfshóp til að fjalla aðeins um
þetta viðfangsefni. Nýr félagsmálaráð-
herra hefur hins vegar ekki séð ástæðu
til að setja þann hóp á laggirnar enn
sem komið er.
Innan sama ráðuneytis er þó unnið
að gerð sérstakrar fjölskyldustefnu sem
á m. a. að „tryggja jafnvægi á milli fjöl-
skyldu- og atvinnulífs.“ Það er skoðun
BSRB að stytting vinnutíma eigi að
vera hluti af opinberri fjölskyldu- og
velferðarstefnu stjórnvalda. Hóflegri
vinnutími yrði mikilvægt framlag til
fjölskyldustefnunnar og sýnt hefur
verið fram á að jafnrétti á heimilum
er ein meginforsenda þess að jafnrétti
náist á vinnumarkaði. Stytting vinnu-
tíma gæti því aukið lífsgæði fólks og
stuðlað að frekara jafnrétti. Því er
miður að ekki eigi að skoða sérstak-
lega innan ráðuneytisins hvernig hægt
sé að stytta vinnutíma og hvaða áhrif
það myndi hafa.
Þurfum að draga úr álagi
Reykjavíkurborg tók af skarið í maí og
samþykkti að skipa starfshóp sem á að
útfæra tilraunaverkefni um styttingu
vinnudagsins án þess að skerða laun.
Það eru fyrstu beinu aðgerðirnar
sem lúta að þessum málum þótt ná-
grannalönd okkar hafi tekið stærri
skref í þessa átt á undanförnum árum.
Forvitnilegt verður að sjá hvernig ver-
kefninu mun miða áfram og vonandi
er þetta aðeins fyrsta skrefið í áttina
að hóflegri vinnutíma.
Þá hafa Samtök iðnaðarins viðrað
hugmyndir um að stytta vinnudaginn
í sjö klukkustundir og talið þær raun-
hæfar í framkvæmd án mikilla áhrifa
á kostnað eða afköst. Vilji til að láta
reyna á styttingu vinnutíma er því víða
fyrir hendi og ljóst er að margt launa-
fólk myndi taka slíkum breytingum
fegins hendi.
Allar mælingar benda til þess að
mjög víða sé vinnuálag launafólks hér
á landi of mikið. Atvinnuþátttaka er
mjög góð og lengd vinnudaga er með
því mesta sem gerist meðal þróaðra
ríkja. Í kjarakönnun BSRB árið 2013,
sem tæplega 9 þúsund manns tóku þátt
í, kom glögglega fram að talsverður
fjöldi vill vinna minna en hann gerir í
dag. Talsverður fjöldi svarenda tók líka
fram að vinnan hefði mikil neikvæð
áhrif á samverustundir með fjölskyldu,
fólk upplifði meiri þreytu í störfum
sínum en fyrir nokkrum árum og
talsvert meira álag. Þetta hefur haft
þau áhrif að veikindadagar verða fleiri,
langvarandi fjarvistir frá vinnu vegna
álagstengdra veikinda hafa aukist og of
margir sjá sér ekki fært að snúa aftur
til vinnu.
Rannsóknir hafa líka sýnt fram á
samhengi milli langs vinnudags, skorts
á hvíld og tíðni vinnuslysa þannig að
hvatarnir til að stytta vinnutímann eru
margir. Hóflegri vinnutími gæti dregið
úr því sem talið var upp hér á undan
og um leið dregið úr kostnaði sem af
þessu hlýst. Styttri vinnutími getur
því haft jákvæð áhrif á lífsgæði fólks,
hagsæld, framleiðni og jöfnuð. Víða
hefur tekist að stytta vinnudaginn án
þess að það hafi teljandi áhrif á afköst
eða launakostnað. Það er því fátt því
til fyrirstöðu að athuga hvort slíkar
aðgerðir séu ekki einnig framkvæm-
anlegar hér á landi.
Getur verið allra hagur
Það er líka umhugsunarvert hvort ekki
sé rétt að kanna alla möguleika til að
stytta vinnudaginn þar sem rætt er um
að hækka lífeyristökualdur og þar með
lengja starfsævina. Við vinnum nóg
nú þegar og það bitnar oft á samveru-
stundum með fjölskyldu. Ein mesta
lífsgæðabót sem vinnandi fólki er hægt
að færa er þess vegna minna álag og
hóflegri vinnutími. Og ef það er útfært
með skynsömum hætti getur ábatinn
verið allra.
Ef hægt er að ná fram framleiðni-
aukningu í sama hlutfalli og styttingu?
vinnutímans er hægt að halda launa-
kostnaði óbreyttum þótt tímakaup
hækki. Víða hefur þetta tekist og jafn-
vel eru dæmi um að hlutfallsleg fram-
leiðni hafi aukist umfram styttingu
vinnutímans. Með því tekst að auka
frítíma fólks og auka hagkvæmni. Fólk
verður ánægðara í störfum sínum og
skilar betra starfi. Kostir styttri vinnu-
tíma eru þannig í mörgum tilfellum
ekki aðeins miklar félagslegar um-
bætur heldur einnig efnahagslegar.
Höfundur er
Elín Björg Jónsdóttir,
formaður BSRB
Ísbíllinn í þéttbýlinu
Margir hafa rekist á Ísbíl-inn á ferðum sínum um landið eða í sumarbú-
staðabyggðum, en skammt er síðan
bíllinn fór að venja komur sínar í
sveitarfélögin á höfuðborgarsvæð-
inu. Blaðamaður heyrði í bjöllu Ís-
bílsins á leið heim úr leikskólanum
á dögunum og kom þar við; ásamt
raunar nokkrum hópi fólks sem
hafði einnig gengið á hljóðið.
Ísbíllinn er raunar ekki einn
bíll, heldur eru þeir átta talsins.
Samkvæmt því sem segir á heima-
síðu Ísbílsins er farið í öll helstu
sveitarfélög á Suðvesturhorninu á
nokkurra vikna fresti í allt sumar.
Von er á bílnum í Hvaleyrarholt,10.
júlí, á Vellina 16., í Setberg 17., og
Ásland 24. júlí. Bílinn verður líka
á ferð í Garðabæ. Hann verður í
Ásum 10. júlí, á Álftanesi 11. júlí,
í Hnoðraholti, Hæðum og Giljum
16., og Á Ökrum 29. júlí, en kemur
svo aftur í bæina í ágúst.
Þessi litli snáði vissi alveg hvað hann vildi þegar ísbílinn bar að garði.