Hafnarfjörður - Garðabær - 08.08.2014, Blaðsíða 11

24 sjónvarpsdagskráin » Mánudagur 26. september 2011

06:00 Pepsi MAX tónlist
08:00 Rachael Ray (e)
08:45 Pepsi MAX tónlist
16:50 Game Tíví (2:14) (e)
17:20 Rachael Ray
18:05 Life Unexpected (3:13) (e)
18:50 America’s Funniest
Home Videos -
OPIÐ (9:48)
19:15 Rules of Engagement -
OPIÐ (9:13) (e)
19:40 Hæ Gosi - OPIÐ (4:6) (e)
Íslensk gamanþáttarröð sem
fékk frábærar viðtökur í sumar.
Ekki missa af heimskupörum
Barkar, Víðis og allra hinna.
20:10 One Tree Hill (22:22)
Bandarísk þáttaröð um hóp
ungmenna sem ganga saman
í gegnum súrt og sætt. Það er
komið að lokaþætti þessarar
vinsælu þáttaraðar og kemur
nú í ljós hvort leiðarlok séu
yfirvofandi hjá hinum vinsæla
vinahóp í Tree Hill.
20:55 Parenthood (6:22)
21:40 CSI: New York (15:22)
Bandarísk sakamálasería um
Mac Taylor og félaga hans í
tæknideild lögreglunnar í New
York. Nauðgari finnst myrtur í
vöruhúsi og allt útlit er fyrir að
riddari réttlætis leiki lausum
hala.
22:30 Jimmy Kimmel
23:15 Law & Order: Special
Victims Unit (2:24) (e)
00:00 Psych (13:16) (e)
00:40 Outsourced (2:22) (e)
01:05 Pepsi MAX tónlist

07:00 Pepsi mörkin
08:15 Pepsi mörkin
16:10 Pepsi deildin
(Pepsí deildin 2011)
Útsending frá leik í Pepsi deild
karla í knattspyrnu.
18:00 Pepsi mörkin
19:15 Spænski boltinn
(Barcelona -
Atl. Madrid)
Útsending frá leik í spænsku
úrvalsdeildinni í knattspyrnu.
21:00 Spænsku mörkin
21:55 Kraftasport 2011
(Grillhúsmótið)
Sýnt frá Grillshúsmótinu þar sem
helstur kraftajötnar landsins
keppa.
22:20 NBA úrslitin
(Dallas - Miami)
2
6
.
s
e
p
t.

2
0
1
1
16.05 Landinn
16.35 Leiðarljós
17.20 Húrra fyrir Kela (43:52)
17.43 Mærin Mæja (33:52)
17.51 Artúr (14:20)
18.15 Táknmálsfréttir
18.25 Doktor Ása (2:8)
19.00 Fréttir
19.30 Veðurfréttir
19.35 Kastljós
20.15 Hvítabirnir -
Njósnari á ísnum (1:2)
(Polar Bear: Spy on
the Ice)
Heimildamynd í tveimur hlutum
frá BBC. Fylgst er með hvítab-
jörnum á Svalbarða með falinni
myndavél.
21.10 Leitandinn (43:44)
(Legend of the Seeker)
Bandarísk þáttaröð um ævintýri
kappans Richards Cyphers og
dísarinnar Kahlan Amnell. Meðal
leikenda eru Craig Horner,
Bridget Regan, Bruce Spence og
Craig Parker.
22.00 Tíufréttir
22.15 Veðurfréttir
22.20 Íslenski boltinn
23.15 Réttur er settur (13:25)
(Raising the Bar)
Bandarísk þáttaröð um gamla
skólafélaga úr laganámi sem
takast á fyrir rétti. Meðal leik-
enda eru Mark-Paul Gosselaar,
Gloria Reuben, Currie Graham,
Jane Kaczmarek og Melissa
Sagemiller.
00.00 Kastljós
00.35 Fréttir
00.45 Dagskrárlok
07:00 Barnatími Stöðvar 2
08:10 Oprah
08:55 Í fínu formi
09:10 Bold and the Beautiful
09:30 Doctors (40:175)
10:20 Smallville (19:22)
11:05 Mercy (5:22)
11:50 Wipeout USA
12:35 Nágrannar
13:00 Frasier (7:24)
13:25 American Idol (22:39)
14:45 American Idol (23:39)
15:40 Barnatími Stöðvar 2
17:05 Bold and the Beautiful
17:30 Nágrannar
17:55 The Simpsons (10:22)
18:23 Veður
18:30 Fréttir Stöðvar 2
18:47 Íþróttir
18:54 Ísland í dag
19:11 Veður
19:20 Two and a Half
Men (22:24)
19:45 Modern Family (13:24)
20:10 Extreme Makeover:
Home Edition (20:25)
21:35 Love Bites (7:8)
22:20 Big Love (6:9)
23:20 Weeds (12:13)
23:50 It’s Always Sunny In
Philadelphia (10:13)
00:15 Two and a Half
Men (6:16)
00:40 Mike & Molly (2:24)
01:00 Chuck (2:24)
01:45 Come Fly With Me (6:6)
02:15 Entourage (12:12)
02:55 Silk
04:45 Afterworld
05:10 Doll Master
08:15 Uptown Girl
10:00 Prince and Me II
12:00 Race to Witch Mountain
14:00 Uptown Girl
16:10 Prince and Me II
18:00 Race to Witch Mountain
20:00 Das Leben der Anderen
22:15 Seraphim Falls
00:05 You Don’t Mess
with the Zohan
(Hársnyrtirinn Zohan)
Adam Sandler fer á kostum í
léttgeggjaðri gamanmynd.
02:00 Gettin’ It
04:00 Seraphim Falls
06:00 Prince of Persia:
The Sands of Time
Hvítabirnir20:15 Weeds23:20 Csi - neW York21:40 spænski boltinn19:15
Uppskriftir
Lopi
Prjónar
Rennilásar
Tölur
24 sjónvarpsdagskráin » Mánudagur 26. september 2011

06:00 Pepsi MAX tónlist
08:00 Rachael Ray (e)
08:45 Pepsi MAX tónlist
16:50 Game Tíví (2:14) (e)
17:20 Rachael Ray
18:05 Life Unexpected (3:13) (e)
18:50 America’s Funniest
Hom Videos -
OPIÐ (9:48)
19:15 Rules of Engagement -
OPIÐ (9:13) (e)
19:40 Hæ Gosi - OPIÐ (4:6) (e)
Íslensk gamanþáttarröð sem
fékk frábær r við ökur í sumar.
Ekki missa af he mskupörum
Barkar, Víðis og allra hinna.
20:10 One Tree Hill (22:22)
Bandarísk þáttaröð um hóp
ungme na sem ganga saman
í gegnu súrt og sætt. Þ ð er
komið að lokaþætti þessarar
vinsælu þáttar ðar og kemur
nú í ljós hvort lei arlok séu
yfirvofandi hjá hinum vinsæla
vinahóp í Tree Hill.
20:55 Parenthood (6:22)
21:40 CSI: New York (15:22)
Bandarísk sakamálasería um
Mac Taylor og félaga hans í
tæknideild lögreglunnar í New
York. Nauðgari finnst myrtur í
vöruhúsi og allt útlit er fyrir að
riddari réttlætis leiki lausum
hala.
22:30 Jimmy Kimmel
23:15 Law & Order: Special
Victims Unit (2:24) (e)
00:00 Psych (13:16) (e)
00:40 Outsourced (2:22) (e)
01:05 Pepsi MAX tónlist

07:00 Pepsi mörkin
08:15 Pepsi mörkin
16:10 Pepsi deildin
(Pepsí deildin 2011)
Útsending frá leik í Pepsi deild
karla í knattspyrnu.
18:00 Pepsi mörkin
19:15 Spænski boltinn
(Barcelona -
Atl. Madrid)
Útsending frá leik í spænsku
úrvalsdeildin i í knattspyrnu.
21:00 Spænsku mörkin
21:55 Kraftasport 2011
(Grillhúsmótið)
Sýnt frá Gr llshúsmótinu þar sem
helstur kraftajötnar landsins
keppa.
22:20 NBA úrslitin
(Dallas - Miami)
26
. s
ep
t.
2
01
1
16.05 Landinn
16.35 Leiðarljós
17.20 Húrra fyrir Kela (43:52)
17.43 Mærin Mæja (33:52)
17.51 Artúr (14:20)
18.15 Táknmálsfréttir
18.25 Doktor Ása (2:8)
19.00 Fréttir
19.30 Veðurfréttir
19.35 Kastljós
20.15 Hvítabirnir -
Njósnari á ísnum (1:2)
(Polar Bear: Spy on
the Ice)
Heimildamynd í tveimur hlutum
frá BBC. Fylgst er með hvítab-
jörnum á Svalbarða með falinni
myndavél.
21.10 Leitandinn (43:44)
(Legend of the Seeker)
Bandarísk þáttaröð um ævintýri
kappans Richards Cyphers og
dísarinnar Kahlan Amnell. Meðal
leikenda eru Craig Horner,
Bridget Regan, Bruce Spence og
Craig Parker.
22.00 Tíufréttir
22.15 Veðurfréttir
22.20 Íslenski boltinn
23.15 Réttur er settur (13:25)
(Raising the Bar)
Bandarísk þáttaröð um gamla
skólafélaga úr laganámi sem
takast á fyrir rétti. Meðal leik-
enda eru Mark-Paul Gosselaar,
Gloria Reuben, Currie Graham,
Jane Kaczmarek og Melissa
Sagemiller.
00.00 Kastljós
00.35 Fréttir
00.45 Dagskrárlok
07:00 Barnatími Stöðvar 2
08:10 Oprah
08:55 Í fínu formi
09:10 Bold and the Beautiful
09:30 Doctors (40:175)
1 :20 Smallville (19:22)
11:05 Mercy (5:22)
11:50 Wipeout USA
12:35 Nágrannar
13:00 Frasier (7:24)
13:25 American Idol (22:39
14:45 American Idol (23:39)
15:40 Barnatími Stöðvar 2
17:05 Bold and the Beautiful
17:30 Nágrannar
17:55 The Simpsons (10:22)
18:23 Veður
18:30 Fréttir Stöðvar 2
18:47 Íþróttir
18:54 Ísland í dag
19:11 Veður
19:20 Two and a Half
Men (22:24)
19:45 Modern Family (13:24)
20:10 Extreme Makeover:
Home Edition (20:25)
21:35 Love Bites (7:8)
22:20 Big Love (6:9)
23:20 Weeds (12:13)
23:50 It’s Always Sunny In
Philadelphia (10:13)
00:15 Two and a Half
Men (6:16)
00:40 Mike & Molly (2:24)
01:00 Chuck (2:24)
01:45 Come Fly With Me (6:6)
02:15 Entourage (12:12)
02:55 Silk
04:45 Afterworld
05:10 Doll Master
08:15 Uptown Girl
10:00 Prince and Me II
12:00 Race to Witch Mountain
14:00 Uptown Girl
16:10 Prince and Me II
18:00 Race to Witch Mountain
20:00 Das Leben der Anderen
22:15 Seraphim Falls
00:05 You Don’t Mess
with the Zohan
(Hársnyrtirinn Zohan)
Adam Sandler fer á kostum í
léttgeggjaðri gamanmynd.
02:00 Gettin’ It
04:00 Seraphim Falls
06:00 Prince of Persia:
The Sands of Time
Hvítabirnir20:15 Weeds23:20 Csi - neW York21:40 spænski boltinn19:15
Uppskriftir
Lopi
Prjónar
Rennilásar
Tölur
24 sjónvarpsdagskráin » Mánudagur 26. september 2011

06:00 Pepsi MAX tónlist
08:00 Rachael Ray (e)
08:45 Pepsi MAX tónlist
16:50 Game Tíví (2:14) (e)
17:20 Rachael Ray
18:05 Life Unexpected (3:13) (e)
18:50 America’s Funniest
Home Videos -
OPIÐ (9:48)
19:15 Rules of Engagement -
OPIÐ (9:13) (e)
19:40 Hæ Gosi - OPIÐ (4:6) (e)
Íslensk gamanþáttarröð sem
fékk frábærar viðtökur í sumar.
Ekki missa af heimskupörum
Barkar, Víðis og allra hinna.
20:10 One Tree Hill (22:22)
Bandarísk þáttaröð um hóp
ungmenna sem g nga saman
í gegnum súrt og sætt. Það er
komið að loka ætti þessarar
vinsælu þáttaraðar og kemur
nú í ljós hvort leiðarlok séu
yfirvofandi hjá h um vinsæla
vinahóp í Tree Hill.
20:55 Parenthood (6:22)
21:40 CSI: New York (15:22)
Bandarísk sakamálasería um
Mac Taylor og félaga hans í
tæknideild lögreglunnar í New
York. Nauðgari finnst myrtur í
vöruhúsi og allt útlit er fyrir að
riddari réttlætis leiki lausum
hala.
22:30 Jimmy Kimmel
23:15 Law & Order: Special
Victims Unit (2:24) (e)
00:00 Psych (13:16) (e)
00:40 Outsourced (2:22) (e)
01:05 Pepsi MAX tónlist

07:00 Pepsi örkin
08:15 Pepsi mörkin
16:10 Pepsi deildin
(Pepsí deildin 2011)
Útsending frá leik í Pepsi deild
karla í knattspyrnu.
18:00 Pepsi mörkin
19:15 Spænski boltinn
(Barcelona -
Atl. Madrid)
Útsending frá leik í spænsku
úrvalsdeildinni í knattspyrnu.
21:00 Spænsku mörkin
21:55 Kraftasport 2011
(Grillhúsmótið)
Sýnt frá Grillshúsmótinu þar sem
helstur kraftajötnar landsins
keppa.
22:20 NBA úrslitin
(Dallas - Miami)
2
6
.
s
ep
t.

2
0
1
1
16.05 Landinn
16.35 Leiðarljós
17.20 Húrra fyrir Kela (43:52)
17.43 Mærin Mæja (33:52)
17.51 Artúr (14:20)
18.15 Táknmálsfréttir
18.25 Doktor Ása (2:8)
19.00 Fréttir
19.30 Veðurfréttir
19.35 Kastljós
20.15 Hvítabirnir -
Njósnari á ísnum (1:2)
(Polar Bear: Spy on
the Ice)
Heimildamynd í tveimur hlutum
frá BBC. Fylgst er með hvítab-
jörnum á Svalb rða með falin i
myndavél.
21. 0 Leitandi n (43:4 )
(Legend of the Se ker)
Bandarísk þáttaröð um ævintýri
kappans Richards Cyphers og
dísarinnar Kahl n Amnell. Meðal
leikenda eru Craig Horner,
Bridget R gan, Bruce Spence og
Craig Parker.
22.00 Tíufréttir
22.15 Veðurfréttir
22.20 Íslenski boltinn
23.15 Réttur er settur (13:25)
(Raising the Bar)
Bandarísk þáttaröð um gamla
skólafélaga úr laganámi sem
takast á fyrir rétti. Meðal leik-
enda eru Mark-Paul Gosselaar,
Gloria Reuben, Currie Graham,
Jane Kaczmarek og Melissa
Sagemiller.
00.00 Kastljós
00.35 Fréttir
00.45 Dagskrárlok
07:00 Barnatími Stöðvar 2
08:10 Oprah
08:55 Í fínu formi
09:10 Bold and the Beautiful
09:30 Doctors (40:175)
10:20 Smallville (19:22)
11:05 Mercy (5:22)
11:50 Wipeout USA
12:35 Nágrannar
13:00 Frasier (7:24)
13:25 American Idol (22:39)
14:45 American Idol (23:39)
15:40 Barnatími Stöðvar 2
17:05 Bold and the Beautiful
17:30 Nágrannar
17:55 The Simpsons (10:22)
: Veður
: Fréttir Stöðvar 2
: Íþróttir
Ísland í dag
Veður
Two and a Half
Men ( :24)
Modern Family (13:24)
Extreme Makeover:
Home Edition ( 0:25)
: Love Bites (7:8)
: Big Love (6:9)
: W eds (12:13)
23:50 It’s Always Sunny In
Philadelphia (10:13)
00:15 Two and a Half
Men (6:16)
00:40 Mike & Molly (2:24)
01:00 Chuck (2:24)
01:45 Come Fly With Me (6:6)
02:15 Entourage (12:12)
02:55 Silk
04:45 Afterworld
05:10 Doll Master
08:15 Uptown Girl
10:00 Prince and Me II
12:00 Race to Witch Mountain
14:00 Uptown Girl
16:10 Prince and Me II
18:00 Race to Witch Mountain
20:00 Das Leben der Anderen
22:15 Seraphim Falls
00:05 You Don’t Mess
with the Zohan
(Hársnyrtirinn Zohan)
Adam Sandler fer á kostum í
léttgeggjaðri gamanmynd.
02:00 Gettin’ It
04:00 Seraphim Falls
06:00 Prince of Persia:
The Sands of Time
Hvítabirnir20:15 Weeds23:20 Csi - neW York21:40 spænski boltinn19:15
Uppskriftir
Lopi
Prjónar
Rennilásar
Tölur
BLU
118. ágúst 2014
Hvað getum við gert sem neyt ndur?
Með neysluvenjum okkar getum við bæði ýtt á og knúið fram breytingar í
samfélaginu. Kröfur svo sem á að fækka
skuli umbúðum og plastpokum eru
þarfaþing þegar horft er til framtíðar.
Fyrir skömmu var í fréttum að í hverju
einu og einasta sýni sem rannsóknar-
leiðangur tók á milli Bermúda eyja og
Íslands fundust plastagnir(1). Slíkt ætti
að skipta Íslendinga miklu máli sem
fiskveiðiþjóð. Ef að fiskurinn dregur í
sig eiturefnin sem finnast í plastinu þá
er hætt við að eftirspurnin eftir honum
minnki. Einnig hefur verið fjallað um
að skordýraeitur safnist hægt og rólega
upp í fæðuhringnum og að við séum
nú komin á svipaðan stað og jarðarbúar
stóðu á gagnvart DDT skordýraeitr-
inu um 1960(2). Svo ekki sé minnst á
skipulagða umhverfisglæpi sem eiga
sér sérstaklega stað í fátækari hlutum
heimsins(3).
En hvað getur almenningur gert til
að sporna við þessari þróun? Og af
hverju ætti okkur að vera umhugað um
umhverfið? Fyrir flest okkar er svarið
augljóst; það er það rétta í stöðunni.
Siðferðilega má réttlæta umhyggju fyrir
umhverfinu á þann hátt að hugsa eigi um
hagsmuni heildarinnar. Einhverju sinni
var manni kennt að ekki ætti að gera við
aðra það sem maður vildi ekki að gert
væri við s g. Slíkt á líka við í þessum
málum, hví mátt þú skilja ftir þig stórt
umhverfisspor ef þú vilt ekki að aðrir
geri slíkt hið sama? En hvers vegna að
setja aukna orku í eitthvað sem maður
sjálfur fær lítinn hagnað af? Ástæðan
er einföld, fyrir komandi kynslóðir.
Svo þær þurfi ekki að takast á við um-
hverfisógnir og vandamál sem foreldrar,
ættfeður og mæður, hafa arfleitt þau af.
Best væri a sýna góðan karakter og vera
fyrirmynd fyrir aðra en breyti gin ger-
ist bara hjá hverj m og einum. Hvern
langar ekki til þess að barnabarnið fái
notið óspilltrar náttúru Íslands ef það
kýs að gera það. Eða drekki hreint vatn
án vandkvæða? Þegar við kjósum að taka
það á okkur að eyða nokkrum krónum
aukalega hér til að kaupa umhverfis-
vænni vöru, eða eyða örlítið meiri tí a
þar til að flokka sorp þá gerum við það
kki eingöngu fyrir okkur sjálf heldur
sérstaklega fyrir komandi kynslóðir. Þá
sem sitja eftir í súpunni ef ekkert er að
gert og þá sem landið erfa!
Síðastliðinn mánuð hafa Ungir Um-
hverfissinnar deilt með ykkur hinum
og þessum upplýsingum sem mikil-
vægt er fyrir neytendur að vita. Sumt
hefur verið til fræðslu svo neytendur
geti tekið upplýstar ákvarðanir meðan
að annað hafa verið ráð og ábendingar
um hvernig betur megi fara. Það sem
fjallað hefur verið um hefur meðal
annars verið:
Drögum úr notkun
á plastvörum
Einfaldar plasvörur ei s og hringir af
goskippum geta verið skaðlegir og það
er því mikilvægt að klippa á hringi en
mun betra er að koma plastvörum í
endurvinnslu. Við Íslendingar inir og
sér hendum rúmlega 70 milljón plast-
pokum á ári hverju. Plastpokar leysast
upp í plastagnir sem geta haft áhrif á líf-
ríkið en plast getur tekið allt að þúsund
ár að brotna niður í náttúrunni(4). Af
þeim sökum er fátt jafn grátlegt eins og
þegar fólk kaupir einnota plastvörur svo
sem plastglös eða plasthnífapör. Um-
hverfisspor slíkrar vöru er hlutfallslega
mjög mikið sér í lagi miðað við notkun,
þar sem olía er unnin úr jörðu, plastið
mótað í verksmiðju sem svo er flutt í
verslun og þaðan að lokum heim til þín.
Ungir Umhverfissinnar fóru á stúfana í
júnímánuði og komust að því að Bónus
er með ódýrustu maíspokana en mesta
úrvalið er þó í Fjarðarkaupum. Maís-
pokamerkin sem seld eru í verslunum
hérlendis eru helst Biobag og Maíspok-
inn. Maíspokar eru þó engi töfralausn,
en marka þó upphaf mikilla breytinga
þar sem margar borgir og jafnvel lönd
hafa bannað venjulega einnota plast-
poka. Munurinn á plastpokum og maís-
pokum er sá að maíspokar eru úr sterkju
og eitra því ekki umhverfið ásamt því
að brotna mun hraðar niður en plast.
Besta lausnin hverju sinni er alltaf að
endurnýta poka en þó er ekki hægt að
komast hjá því að hen a heimilssorpi
og þá eru maíspokar ágætis valkostur.
Forðumst matvöru sem
inniheldur pálmaolíu
Farið var yfir aðra umhverfisvá sem
finna má í mörgum marvælum en
það er pálmaolía. Pálmaolía er ein
ódýrasta olían á mar aðnum í dag og
hefur eftirspurn eftir henni aukist mikið
undanfarna áratugi. Til þess að anna
eftirspurninni hafa menn tekið á það
ráð að ryðja mikið af landi regnskóg-
anna til þess að rækta olíupálma. Í dag
er langmestur hluti pálmaolíu á mark-
aðnum ósjálfbær og valdur að eyðingu
regnskóga og stofna þar af leiðandi
dýrategundum í hættu. Pálmaolía er
oft falin sem“jurtaolía“ og er talið að
hana sé að finna í þriðju hverri matvöru
á Íslandi.
Verslum grænt
og endurvinnum
Kynnt voru til sögunnar tvö m rki sem
gagnlegt er fyrir upplýstann neytanda
að þekkja vel en það eru Svansmerkið
og Blómið sem finna má á ýmsum
varningi. Svansmerkið er umhverfis-
merking innan norðurl ndanna. Til eru
63 flokkar fyrir vörur sem geta hlotið
þennan stimpil, þar eð talið raftæki
o.flr. Hann skoðar val á hráefnum,
efna- og orkunotkun í framleiðslu-
ferlinu, hönnun umbúða, förgun og
framkvæmd gæðaprófana. Áhrif allra
þessara þátta eru metin og þurfa að
standast strangar kröfur til að verða
svansmerktar. Svanurinn leggur mikla
áherslu á að lo un koltvísý ings sé í al-
gjöru lágmarki og berst þannig gegn
hnattrænni hlýnun. Sé stakar kröfur
eru settar á vörur ætluðar börnum. Öll
efni sem eru grunuð um að hafa skað-
leg áhrif á umhverfið eru bönnuð og
eru ilmefni og önnur ofnæmisvaldandi
efni bönnuð í barnavörum. Blómið er
umhverfisvottun á vegum evrópusam-
bandsins. Eins og svan rinn er allt
framleiðsluferlið skoðað, allt frá inni-
haldefnum til úrgangs. Skilyrðin sem
vörurnar þurfa að uppfylla eru endur-
skoðuð á 4 ára fresti í takt við breytingar
sem verða á framleiðsluferlum. Aðrar
umhverfismerkingar sem vert er að
minn st á eru til að mynda Grænfáninn,
bláfánin og endurvinnslumerkið svo á
eitthvað sé minnst. Endurvinnslukortið
er app ætlað til að einfalda fólki að koma
þeim úrgang sem það vill osna við á
réttan stað svo það skili sér sem best
til mögulegrar endurvinnslu. Í forritinu
eru listar yfir endurvinnsluflokka og
staði sem taka við hlutum og efnum til
endurvinnslu.
Höfum augun opin fyrir
snefilefnum í tækjum
Farsímar og aðrar hátæknivörur inni-
halda mikið magn snefilefna sem gott
er að hafa í huga. Snefilefni eru frum-
efni sem finnast á jörðinni í litlu magni.
Þessi efni eru notuð t.d. í skjái, hátalara
og annað sem meðal annars finnst í
snjallsímum. Snefilefni eru unnin úr
bergi, en til þess að þau séu vinnanleg
þarf uppsöfnun þeirra að vera nægjan-
leg og bergið að vera margummyndað
(búið að ganga í gegnum jarðfræðiferli,
hringrás steinda, oftar en einu sinni).
Snefilefni er takmörkuð auðlind og því
er það þannig að auðlindirnar munu
klárast, enda eykst mannfjöldi heimsins
á sama tíma og eftirspurn eftir fram-
leiðslu á tækjum og tólum margfaldast.
Til að vinna þau snefilefni sem notuð
eru í framleiðslu snjallsíma og annarra
tækja þarf að fara í gegnum mikið ferli;
grafa þarf upp berg í námum, mala það,
vatnsblanda það til að hreinsa snefil-
fnin frá öðrum efnum, síðan þarf að
hreinsa þau ennfrekar og fínpússa til
þess að undirbúa þau fyrir komandi
hlutverk. Við þetta ferli skapast ýmis
mengun, einkum vegna þess að efnin
eru yfirleitt í bergi sem inniheldur
geislavirk efni. Vinnslan er orkufrek
og þa fnast ikils magns af vatni sem
síðan skilar sér mengað út í nærliggj-
andi ár og vatnsborð með tilheyrandi
áhrifum á lífríkið. Einnig hlýst af
sjónræn mengun þar sem skógar eru
meðal annars ruddir og risastórar holur
grafnar í jörðu til vinnslu efnann . Þetta
er ekki endilega spurning um að ýta öllu
slíkum tækjum frá okkur, því það getur
haft mikil áhrif að vera meðvitaður not-
andi. Mun m að koma tækjunum fyrir
á réttum stað þegar við uppfærum og
hættum að nota þau. Það besta s m við
getum gert við raftæki er að gera við þau
og endurnota. Loks þegar líftími þeirra
er liðinn, þá er hægt að koma þeim í
endurvinnslu.
Kaupum lífrænt
Að versla lífrænt snýst ekki eingöngu
um þig! Svo mikið hefur verið notað
af skordýraeitri í gegnum tíðina að það
hefur haft mikil áhrif á dýralíf. Nú er
notkun á skordýraeitrinu neónikótínoíð
orðin svo mikil að hún er ekki fjarri því
sem að notkun á bannaða skordýraeitr-
inu DDT var um 1960. Skordýraeitrið
hefur ekki eingöngu áhrif á t.d. býflugur
heldur einnig meðal annars drekaflugur
sem að borða moskítóflugur. Þannig
hefur fæ kun smáfugla verið rakin til
ækkunar á skordýrum vegna þessa.
Eitur sem þessi skila sér því út í fæðu-
keðjuna.
Við sem kaupum vörur og nýtum
okkur þjónustu getum með því að auka
eftirspurn eftir því sem umhverfis-
vænna er valdið vendingu á mark-
aðnum. Við í sameiningu getum komið
breytingunum af stað. Hvert og eitt
virðumst við kannski agnarsmá í hinum
stóra heimi, en líkt og skytturnar þrjár
þá getum við staðið saman og kallað
eftir breytingum. Kaupum lífrænt ef
við getum, svansmerkt eða með öðrum
álíka umhverfismerkingum, flokkum
bæði p ppír og plast í þokkabót við
dósir og skilagjaldsskyldar drykkj-
arvörur, kyn um okkur vörurnar sem
við hyggjum á að fjárfesta í og hvernig
staðið er að þeim frá upphafi til enda
kaupum ekki vörur unnar úr fágætum
við regnskóganna eða dýrum í útrým-
ingarhættu svo eitthvað sé nefnt, köllum
eftir geg sæi og breyttu hugarfari ekki
aðeins fyrir okkur heldur einnig fyrir
framtíðina.
Tilvísanir:
(1) http://ruv.is/frett/eiturefni-ur-plasti-fara-i-
sjavardyr
(2) http://www.ruv.is/mannlif/skordyraeitur-
hofum-vid-ekkert-laert
(3) http://www.ruv.is/frett/skipulagdir-um-
hverfisglaepir-hindra-throun
(4) http://www.ruv.is/frett/hendum-70-milljon-
plastpokum-a-ari
Höfundur eru:
Lilja Steinunn Jónsdóttir,
formaður Ungra umhverfissinna
Kristján Andri Jóhannsson,
stjórnarmaður.