Fréttir - Eyjafréttir - 16.01.2003, Side 8

8
Fréttir
Fimmtudagur 16. janúar 2003
Hjalti Tómasson verkstjóri hjó Landssímanum skrifar:
Rafraent samfélag
í Vestma n naeyj u m
HJALTI: -í dag fer notkun á netinu dagvaxandi, margir eru komnir með net- banka, fá upplýsingar um símanotkun, nota rafpóst, svo fátt
eitt sé talið svo ekki sé minnst á þá afþreyingu sem margir finna á netinu.
Mig langartil að vekja athygli
ó frétt sem birtist í fyrir
skömmu, m.a. í Fréttum, um
verkefni sem Alþingi hleypti af
stokkunum og felur í sér
samkeppni milli bæjarfélaga
á landsbyggðinni um styrki til
að koma á rafrænu sam-
félagi, þ.e. að efla og
auðvelda fólki aðgang að
þeirri miklu tækni sem orðin
er og er á leiðinni í fjar-
skiptum almennings. Þetta er
nú eitthvað fyrir tæknitótana
og netfíklana, dettur sjálfsagt
einhverjum í hug. Það er
vissulega nokkuð til í því en
mig langar að koma upp
með annan flöt sem snýr að
„venjulegu" fólki. Eins langar
mig til að ræða lítillega at-
vinnumál og fleira tengt
búsetu hér í Eyjum.
I starfi mínu hef ég tækifæri
til að fylgjast náið með þeim
framförum og þeirri tækni
sem er við sjóndeildar-
hringinn og ekki síður er ég í
nánum tengslum við hinn
almenna notanda úti í bæ.
Eg hef starfað í þessu fagi
meira og minna síðan 1978
og hef gengið í gegnum allar
þær breytingar sem orðið
hafa síðan þá, þ.e. frá
loftlínum og sveitasíma til
háhraðanet-sambanda og
GSM.
Þá voru faxtækin toppurinn
Hátækni fyrstu ára sjálfvirka símans
var faxtækin og voru gjaman þjálfaðir
upp menn sérstaklega til að sjá um
uppsetningar og stillingar hjá notend-
um, svo merkileg þótti þessi tækni. 1
dag kaupir þú svona tæki í Hagkaup
um leið og þú kaupir mjólk og smjör
og sérð sjálfur um að stinga í sam-
band, það er að segja ef þú ert þá ekki
með fax í tölvunni hjá þér.
Það sem mest er áberandi á þessum
tíma er hvað þessi tækni hefur sífellt
færst nær og nær fólki og það sem
þótti fjarstæðukennt og nánast vísinda-
skáldskapur fyrir örfáum árum þykir
orðið sjáifsagt í dag. Tækni sem áður
var aðeins á færi örfárra hámenntaðra
einstaklinga leikur nú í höndum venju-
legs fólks sem annars er að vinna í
fiskvinnslu, við smíðar, á sjó eða í
skóla.
í dag fer notkun á netinu dagvax-
andi, margir eru komnir með net-
banka, fá upplýsingar um símanotkun,
nota rafpóst, svo fátt eitt sé talið svo
ekki sé minnst á þá afþreyingu sem
margir frnna á netinu.
Netið gerir mönnum kleift að eiga
samskipti við fólk og fyrirtæki sem
þeir ættu annars ekki kost á, nægir þar
að nefna íjamám í því sambandi.
Það er alveg ljóst að notkunarmögu-
leikar eiga eftir að vaxa jafnt og þétt
næstu árin og raunar segja sérfræð-
ingar í notkun netsins að einu tak-
mörkin séu hugmyndaflugið.
Einnig má nefna að þessi tækni
hefur opnað veröldina fyrir fötluðum
s.s. blindum. heymarlausum og hreyfi-
hömluðum. í framtíðinni má reikna
með að sífellt fieiri þættir daglegs lífs
verði samtvinnaðir tölvunni og tölvu-
samskiptum, ekki endilega vegna þess
að fólk almennt sæki það svo stíft,
heldur em það markaðsöflin og fyrir-
tæki sem munu í sífellt meiri mæli
bjóða fram þjónustu sína eingöngu á
netinu vegna hversu útbreitt netið er
orðið og hve ódýrt er að koma sér á
framfæri þar.
Við emm þegar farin að sjá hreyf-
ingu í þá átt, má þar nefna svokölluð
nettilboð til dæmis fiugfélaga og
banka. Til em fyrirtæki sem starfa
eingöngu á netinu.
Ekki er ótrúlegt að afþreying muni í
enn meiri mæli færast í þessa átt. Til
að mynda þá hafa vestanhafs verið að
ganga til samstarfs stórfyrirtæki í
netmiðlun og fjölmiðlun t.d. Ameri-
can Online og Time Wamer og er
greinilegt hvert hugur manna á þeim
bæ stefnir.
Skiptu miklu fyrir Eyjar
Við erum nú í dag farin að sjá glitta í
gagnvirkt sjónvarp með öllu því sem
sú tækni hefur upp á að bjóða, tilraunir
em hafnar hér á landi og em til dæmis
Síminn, sem eigandi að dreifikerfmu
og fleiri aðilar, famir að skoða þann
möguleika í alvöru. Til að þetta allt
saman geti orðið að vemleika þurfa að
verða ýmsar breytingar svo sem í
gjaldtöku og ekki síst í laga- og reglu-
gerðammhverfi fjarskiptamála ásamt
fieiri þáttum sem of langt yrði upp að
telja.
Aðalatriðið er að með þessu verk-
efni, sem Alþingi stendur fyrir, er
vonandi verið að stíga fyrsta skrefið í
því og að mínu viti er löggjafmn að
senda frá sér viljayfirlýsingu um að
allir eigi að sitja við sama borð hvað
varðar aðgang að upplýsingatækninni.
Og hvað varðar þetta okkur hér í
Eyjum? Heilmikið, svo ekki sé meira
sagt. Undanfarið hefur verið töluverð
umræða um atvinnuástand hér og
mikið kvartað undan fiskveiðistefn-
unni og hvert hún hefur leitt lands-
byggðina og þá ekki síst okkur hér
sem höfum átt allt undir því sem
sjórinn gefur. Mönnum þykir sem að
þeim sé sótt úr öllum áttum og fátt til
bjargar og lítill skilningur hjá Reykja-
víkurvaldinu og enn minni samúð.
Varað er við fólksflótta og jafnvel
talað um að heilsugæslu og skólastarfi
eigi eftir að hraka ef ekki verði spymt
við fótum.
Lesið atvinnusögu
Vestmannaeyja
Að mínu viti er töluvert til í þessu. En
þá þekki ég Vestmannaeyinga illa ef
þeir leggja árar í bát þó að á móti blási.
Lesi menn atvinnusögu Vestmanna-
eyja, sem ég tel að ætti að vera
skyldulesning í grunnskólum okkar,
þá kemur margt fróðlegt í ljós. Til
dæmis virðast Eyjamenn löngum hafa
fengið hluti til að ganga upp sem
öðmm mistókst með og vissir þú t.d.
að Vestmannaeyingar fundu upp frið-
un og kvóta mörgum öldum áður en
afgangurinn af veröldinni vissi hvað
þessi hugtök þýddu ?
Ég er að tala um fuglaveiðina sem
hefur verið Eyjamönnum lífsbjörg
gegnum aldimar auk sjávarfangsins og
þegar menn fóm að taka eftir því að
veiði á fugli minnkaði ár eftir ár tóku
þeir í taumana og komu sér saman um
ákveðna skiptingu á veiðinni sem
tryggði að ekki var veitt úr hófi fram.
Þetta gekk upp og telur Þorsteinn frá
Laufási í atvinnusögu sinni að
lundastofninum hafi verið bjargað frá
útrýmingu líkt og gerðist á mörgum
eyjum í Færeyjum. Eyjamenn hafa
löngum verið fmmherjar í hinum
ýmsu málum og hafa aldrei látið
deigan síga þrátt fyrir mótlæti.
Eyjamenn þekktir fyrir
dugnað og harðfylgi
Sjálfur er ég ekki borinn og bam-
fæddur Vestmannaeyingur en er
fæddur og uppalinn í næstu sveit og
veit vel að Eyjamenn hafa á sér orð
fyrir dugnað og harðfylgi og ekki síst
em þeir þekktir fyrir að standa saman
sem einn þegar á þarf að halda.
Það sem ég vil segja að nú er þörf
og nú er lag til að fara að huga að fleiri
tækifæmm en hingað til hefur verið
gert. Þar kemur ýmislegt til greina en
eitt stendur þó upp úr að mínu mati og
það er að eignast hlutdeild í þeirri
tækni sem hvað mest hefur orðið til að
þjappa heiminum saman og nýta sér
kosti hennar til atvinnuuppbyggingar.
Okkur ber skylda til að hafa augun
opin iyrir nýjum tækifæmm og láta
ekki hræða okkur frá því að skoða
nýja hluti. Við vitum að minnsta
hjálpin kemur frá yfirvöldum heldur
verðum við að gera hlutina sjálf ef við
ætlum skapa okkur mannsæmandi líf
hér.
Það em ákveðnar breytingar að eiga
sér stað í íslensku þjóðfélagi og því