Fréttir - Eyjafréttir - 21.04.2005, Side 8

8
Fréttir / Fimmtudagur 21. apríl 2005
Virðing fyrir umhverfi og sögu
-Þar liggja sóknarfærin, segir Margrét Hallgrímsdóttir, þjóðminjavörður
/
Þjóðminjasafns Islands sem heimsótti Vestmannaeyjar fyrir skömmu
Margrét Hallgrímsdóttir, þjóðminja-
vörður Þjóðminjasafns Islands
heimsótti Eyjar á dögunum og hélt
fund með forstöðumönnum bæjarins
ogsafnannaíEyjum. Húnsagðiað
með heimsókninni vildi hún fylgja
eftir áherslum í safnastarfi í útgefinni
safnastefnu á sviði þjóðminjavörslu,
sem Þjóðminjasafnið markaði og
kom út á vegum Menntamála-
ráðuneytisins árið 2003, taka þátt í
hugmyndavinnu og umræðu um
framtíðarsýn sem taki mið af sögu,
menningu, og umhverfi með áherslu
á samhengi hlutanna og heildarmynd.
„Hér eru mörg tækifæri til að efla
safna- og menningarstarf, sem er
sóknarfæri í uppbyggingu ferða-
þjónustu og þar með fjölga atvinnu-
tækifærum. Náttúran er einstök og
mikil saga og þar af leiðandi af miklu
að taka sem tengist sögu landnáms og
byggðar, Tyrkjaráni, sjósókn og lífs-
baráttu fólksins sem hér hefur lifað
og starfað. Þelta þarf að tengja
mannlífi dagsins í dag, sem ég tel
afar mikilvægt. Hafa þarf heildarsýn í
huga við mótun á framtíðarsýn, sbr.
orð Gunnars Dal: „Aldrei er hægt að
huga að því einstaka án þessa að
þekkja þá heild sem það er brot af.“
Það þaif að leggja grunn að húsa-
vernd með húsakönnun á byggðinni í
Vestmannaeyjum í samstarfi við
Húsafriðunamefnd og stuðla að
uppbyggingu á svæðinu þar sem fer
saman vemdun og uppbygging. Ég er
sannfærð um hér er hægt að vinna að
slíkri uppbyggingu því kraftinn
vantar ekki. Víða annars staðar hefur
verið gerð húsakönnun og útbúin
kort af eldri byggðarkjömum og mat
lagt á varðveislugildi þeirra. A því
þarf uppbygging að byggja, en það
mun auk þess leiða til fegurri ásýndar
bæjarins, en gömul hús njóta sín ætíð
best þegar rétt er staðið að viðgerðum
og viðhaldi.
Samstarf þjóðminjavörslunnar,
sveitarfélagins og einkaaðila í
slíkum verkefnum gæti sannarlega
leitt til mikilsverðra framfara, sem
gæti skipt bæinn miklu máli í
ferðaþjónustu og menningarstarfi."
Margrét segir að huga þurfi að
ásýnd bæjarins og hvar sóknarfærin
liggja en allt hangi þetta saman. „Það
þarf að bæta ímyndina en hér er
margt að skoða og upplifa. Þetta er
spuming um hvert menn vilja stefna
og hvað við viljum draga fram
þannig að það styrki hvað annað.
MARGRÉT og Hlíf Gylfadóttir forstöðukona Byggðasafnsins.
Góður árangur hefur náðst víða unr
land með þessum hætti, s.s. á
Siglufirði, Hofsósi og ísafirði en
Þjóðminjasafnið leggur mikla áherslu
á samráð, samvinnu og samhengi.
Gististaðir og veitingastaðir skipta
miklu og að þeir tengist mannlífinu á
staðnum þannig að þetta vinni allt
saman. Sjá má fyrir sér hvernig gestir
geti upplifað söfn, menningar-
stofnanir, en einnig nútímamenn-
inguna, s.s. ýmsar hefðir, stemmn-
ingu og mannlíf á staðnum,
fiskmarkað, bryggjulíf; skoða
gosstöðvamar, fomminjar í
Herjólfsdal, þ.e. Vestmannaeyjar og
það sem gerir staðinn sérstakan. Það
er að ýmsu að huga í framtíðinni og
mikilvægast er að leggja gmnn að
vönduðum vinnubrögðum þar sem
áhersla er lögð á virðingu fyrir
umhverfinu og sögunni, þar liggja
sóknarfærin.
Margrét leggur áherslu á að vanda
þurí'i vel allt sem tengist Menningar-
húsi í víðum skilningi en þar geti
skapast aðstaða til að sýna gosminjar
og fomminjar. „Eins þarf að huga að
fomminjum í Herjólfsdal og fræðslu
um minjar staðarins í samráði við
Fomleifavernd og náttúruvemdar-
yfirvöld. Þetta er viðkvæmt svæði þar
sem þart' að leggja áherslu á minjar
og náttúm á hógværan hátt. Þjóð-
hátíðin er hluti af því litríka mannlífi
sem hér er. Ég set spumingarmerki
við tilgátuhús senr er þá eftirlíking af
landnámsbænum. Reynslan sýnir að
það er það stórt og dýrt verkefni og ef
það er ekki gert vel þá er ekkert
gaman að því. Garðabær fór aðra leið
til að kynna sínar fomleifar og valdi
margmiðlunarleiðina en það er
nýstárleg leið en aðstandendur fengu
verðlaun fyrir þessa hugmynd.
Eiríksstaðir er tilgátuhús sem tókst
mjög vel en það var mjög
kostnaðarsamt verkefni og það kostar
lika mikið að halda því við. Þetta er
mál sem þarf að hugsa alveg niður í
kjölinn. Þess ber að geta að útlend-
ingar vilja upplifa raunvemleikann,
náttúmna og eitthvað sem er ekta en
ekki tilbúna veröld. Það er svo mikið
framboð af slíku víðs vegar í
heiminum. Okkar styrkur liggur í því
raunvemlega og jafnvel ósnortna.
Hvað finnst þér um að opna Surtsey
fyrir ferðamönnum?
„Mitt álit er að ekki eigi að fara
með ferðamenn þar í land, enda eyjan
viðkvæm. Það má ekki fóma því sem
gerir Surtsey einstaka, enda nóg að
sigla að eynni, upplifa og horfa og
vita að þama hefur lífríkið fengið að
þróast af sjálfu sér. Það að horfa á
eyjuna er sannarlega nægileg upp-
lifun að mínu mati fyrir ferðamenn.
Við gerðum yfirlitsskrá yfir merka
staði á Íslandi í alþjóðlegu samhengi,
þegar Þingvellir vom tilnefndir á
heimsminjaskrá og Surtsey var einn
þeirra staða. Surtsey verður því að
friða og umgangast sem einstakar
minjar. Það væri t.d. skoðandi að
nýta Blátind til þess að sigla með
ferðamenn og varðveita skipið
þannig með notkun í þágu ferða-
þjónustu. Það er ákveðin leið í
minjavörslu, að nota samhliða
varðveislu. Það gæti verið vert að
skoða þá leið ef hann mætti nýta fyrir
ferðaþjónustu en varðveisla getur
verið þung í viðum ef hún felur ekki í
sér notkun. Mér finnst Vestmanna-
eyjar hafa alla burði til að verða
staður sem allir ferðamenn verða að
heimsækja, en lykillinn er að móta
þar stefnu sem byggir á fagmennsku,
hugmyndum og samhengi sem
endurspeglar sérkenni staðarins.“
gudbjorg @ eyjafrettir. is
Fyrir skömmu héldu menendur
Steinunnar Einarsdóttir, mynd-
listarkonu, sýningu á verkum
sínum í Vélasal Myndlistarskólans
þar sem gaf að líta 58 myndir eftir
22 nemendur. Þetta er tíunda
nemendasýning Steinunnar og það
skemmtilega er að alltaf sjást
framfarir. Það er líka gaman að
sjá hvað margir finna hjá sér
löngun til að takast á við myndlist-
ina og ná árangri. Steinunn sagði í
samtali við Fréttir að nemendur og
gestir hefðu verið ánægðir með
hvernig til tókst. „Ég hafði hægt
um mig í vetur, var ekki með
nema 16 reglulega nemendur.
Þegar ég byrjaði fyrir tíu árum
var ég í Safnaðarheimilinu sem
var allt í lagi en það mikil breyting
til hins betra þegar ég komst inn í
Listaskólann. Sýningar hafa alltaf
verið mjög skemmtilegar og það
sýnir sig að fólk kann að meta
þær. Að þessu sinni seldust fimm
myndir sem er ekki svo slæmt,“
sagði Steinunn að lokum.
STEINUNN t.h. ásamt nokkrum nemenda sinna, Konný, Guðrún, Jóhanna og Ollý.