Fréttablaðið - 13.02.2013, Qupperneq 20

13. febrúar 2013 MIÐVIKUDAGUR| SKOÐUN | 20
Þegar kosningar nálgast
er mikilvægt að gera sér
grein fyrir valkostunum. Í
umræðunni um ríkisfjár-
mál og tekjuöflun ríkissjóðs
hefur stjórnarandstaðan
gagnrýnt ríkisstjórnina
stöðugt með elstu klisjum
sem menn muna og reynst
einstaklega hugmynda-
snauð. Auðvitað er aldrei
minnst á að við höfum
vermt 16. sæti meðal
OECD-landa hvað skatt-
byrði varðar en trónum
ekki á toppnum eins og ætla mætti,
né að skattbyrði hér er sú lægsta á
Norðurlöndunum.
Nei, klisjan um skattpíninguna
er flutt aftur og aftur og svo ein-
tóna að það glitti í langþráðan lit
þegar annar varaformaður Sjálf-
stæðisflokksins skrifaði um „skatt-
krumlu“ ríkisstjórnarinnar fyrir
skömmu á heimasíðu flokksins og
framkvæmdastýra borgarstjórnar-
flokks Sjálfstæðisflokksins skrif-
aði nýverið grein í Fréttablaðið um
vonda skattastefnu ríkisstjórnar-
innar með yfirskriftinni Skattland.
Nýjar hugmyndir?
Það er í sjálfu sér ekki óeðlilegt að
fólk og fyrirtæki vilji borga lægri
skatta. En um leið skortir ekki hug-
myndir um verkefni fyrir ríkissjóð
eða umræðu um fjársveltar ríkis-
stofnanir og loforð um betri tíð með
blóm í haga. Og stjórnarandstaðan,
sem ætlar að gera allt það og líka
lækka skatta, hvaða hugmyndir
setur hún fram um tekjuöflun rík-
issjóðs?
Varavaraformaðurinn Kristján
Þór Júlíusson segir að ríkissjóður
eigi að afla tekna með því að lækka
skatta og efla þannig atvinnulífið.
Sama atvinnulíf og lognaðist nán-
ast út af eftir ein verstu hagstjórn-
armistök vestrænnar ríkisstjórnar
síðari tíma þar sem Sjálfstæðis-
flokkurinn hélt um stjórn ríkisfjár-
mála og réði umgjörð viðskipta- og
efnahagslífsins um áratugaskeið.
Í ljósi þess er ekki furða að Krist-
ján og félagar tali mjög almennt um
skattalækkanir. Skýri ekki hvernig
á að hækka lægstu launin um leið
og ríkissjóður á að missa spón úr
nærri galtómum aski með
lækkun skatta. Á markað-
urinn kannski að sjá um
lægstu launin? Það er auð-
velt að lofa öllu fögru en
hvar er raunsæið?
Umræða um ríkissjóð og
tekjuöflun hans verður
að vera ábyrg. Án innan-
tómra loforða og frjáls-
legra staðreynda. Því
miður fylgja hvorki Krist-
ján né Þórey Vilhjálms-
dóttir, framkvæmdastýra
borgarstjórnarflokks Sjálf-
stæðismanna, þessu. Hún fullyrð-
ir ranglega í grein sinni að efsta
tekjuskattsþrepið sé 58% þegar líf-
eyrissjóðsiðgjöld séu tekin með. Hið
rétta er að lífeyrissjóðsiðgjöld eru,
eins og vonandi allir launþegar vita,
4% og eru hvorki skattur eða álög-
ur af hálfu ríkis eða sveitarfélaga.
Efsta tekjuskattsþrepið er 46,22%
af mánaðartekjum hærri en 739.509
en ekki 704.367 kr. eins og segir í
grein hennar. Ef prósentutalan er
hærri á að leita réttar síns.
Þórey skrifar líka um þær fjöl-
mörgu breytingar á skattkerfinu
í tíð núverandi ríkisstjórnar sem
ekki verið í þágu fjölskylda eða
fyrir tækja í landinu. Þó á hún að
vita að skattbyrði 60% heimila á
landinu er nú lægri en á velmekt-
arárum Sjálfstæðisflokksins á
aðventu hrunsins. Eitt er að vera
á móti skattbreytingum, annað að
fullyrða að andstæðingurinn leggi
fæð á allar fjölskyldur og öll fyrir-
tæki í landinu. Hvers konar málstað
þarf að verja með svona tali?
Það hafa verið gerðar breyting-
ar á skattkerfinu en þær hafa gert
skattkerfið réttlátara og endurút-
hlutað tekjum með sanngjarnari
hætti en áður. Hin leiðin, sem
félagar Þóreyjar hefðu farið og
munu fara ef þau geta, er að draga
frekar úr útgjöldum með enn sárs-
aukafyllri niðurskurði í velferð-
ar- og menntakerfinu. Eru annars
aðrar hugmyndir á sveimi frá þeim?
Jöfnuður í stað misskiptingar
Það er einfaldlega rangt að halda
því fram að breytingar á skatt-
kerfinu hafi ekki verið í þágu fjöl-
skyldna í landinu. Það er hagur
allra heimila í landinu að ríkis-
sjóður afli tekna með sanngjörnum
hætti til að samfélag okkar virki
sem skyldi.
Og ég spyr á móti, var skattkerf-
ið hér fyrir hrun í þágu allra fjöl-
skyldna í landinu eða bara örfárra?
Svarið er skýrt. Nýjar rannsókn-
ir Stefáns Ólafssonar prófessors
og Arnaldar Sölva Kristjánssonar,
sérfræðings við HÍ, á þróun tekju-
skiptingar hér á landi sýna ótví-
rætt að hún var ójafnari frá 1995
til 2007. Alþjóðlegur samanburður
sýnir að umfang ójafnaðarins var
hér óvenjumikill á alþjóðavísu frá
1995. Ójöfnuðurinn óx mest þegar
allar tekjur eru meðtaldar (ráðstöf-
unartekjur eftir skatt) en einnig
mikið þó fjármagnstekjum sé sleppt
að hluta eða alveg.
Skattastefna stjórnvalda á tíma-
bilinu fyrir efnahagshrunið jók því
ójöfnuð með umtalsverðum hætti.
Íhugum andartak hverjir voru
þá við völd. Hvers vegna ættum við
skattborgarar að vilja færa skatt-
kerfið aftur til þess tíma?
Nýjar leiðir
Á árinu 2008 til 2010 snerist þróun-
in við og tekjuskiptingin varð aftur
mun jafnari. Að sjálfsögðu skiptir
þar miklu að háar tekjur í banka-
kerfinu og í viðskiptalífinu drógust
saman. En ekki skipta minna máli
þær mikilvægu og réttlátu breyt-
ingar sem gerðar voru á skattkerf-
inu í tíð Steingríms J. Sigfússonar
sem fjármálaráðherra. Þá var skatt-
byrðinni dreift hlutfallslega meira
á þá tekjuhærri en áður og minnkuð
á þá tekjulægri. Til viðbótar hefur
bótakerfið verið markvisst notað
í þágu fjölskyldna í landinu, sam-
anber hækkun barnabóta. Þetta
tvennt er dæmi um ábyrga stjórn
ríkisfjármála í þágu okkar allra og
að það skiptir máli hvernig tekna er
aflað. En ekki síður hvernig þeim er
ráðstafað og af hverjum.
Gamlir uppvakningar
og ríkisfjármál
FJÁRMÁL
Rósa Björk
Brynjólfsdóttir
skipar 2. sætið
á lista VG í Suð-
vesturkjördæmi
➜ Það hafa verið gerðar
breytingar á skattkerfi nu,
en þær hafa gert skattkerfi ð
réttlátara og endurúthlutað
tekjum með sanngjarnari
hætti en áður.
Vorið 2009 afhenti ég
forsætisráðherra undir-
skriftir 21 þúsund Íslend-
inga sem vildu taka til í
lífeyrissjóðunum. Forsæt-
isráðherra lofaði fundi en
aldrei heyrðist í henni og
ekkert gerðist. Alþingi
hefur ekki hafið rannsókn
á lífeyrissjóðunum, þó svo
að það hafi verið samþykkt
63 gegn 0 að gera það. Ég
hef birt auglýsingar í blöð-
um til að vekja athygli á
aðbúnaði aldraðra en mér finnst
það réttlátt að lífeyrissjóðirnir
láti fé okkar sem greiða í þá í ný
og betri hjúkrunarheimili. Ég hef
gagnrýnt stjórnendur sjóðanna um
margra ára skeið, en sjálfur gekk
ég í lífeyrissjóð árið 1964. Það er
m.a. ótrúlegt að stjórnendur hafi
sumir hverjir þrjár milljónir í laun
á mánuði og aki um á lúxusjeppum.
Gildi lífeyrissjóður
Í auglýsingunum hef ég spurt
hvort hugmyndir mínar um að líf-
eyrissjóðirnir fjárfestu í búsetuúr-
ræðum fyrir aldraða hefðu hugs-
anlega verið betri fjárfesting, en
að gambla á markaðnum. Svör-
in hafa verið þau að samkvæmt
lögum mættu lífeyrissjóðirnir
ekki fjárfesta á þennan hátt held-
ur ættu eingöngu að hámarka arð-
semi og taka þ.a.l. meiri áhættu,
það væri arðsamasta fjárfesting-
in. Í annarri auglýsingu bendi ég
á að tekjurnar í Gildi, öðrum af
tveimur stærstu lífeyrissjóðum
landsins, voru um 21 milljarður en
útgreiddur lífeyrir var hins vegar
aðeins 7, 8 milljarður. Tveir þriðju
af tekjunum urðu því eftir í sjóðn-
um. Hrein eign Gildis var þá um
241 milljarður. Sú upphæð ein og
án vaxta myndi duga til útgreiðslu
lífeyris í 30 ár og 11 mánuði.
Lífeyrissjóður verzlunarmanna
Greidd iðgjöld í Lífeyrissjóð
verzlunarmanna, annan af tveim-
ur stærstu lífeyrissjóðum lands-
ins, um árið voru tæpir 16 millj-
arðar. Alls voru tekjurnar um 34
milljarðar en útgreiddur lífeyr-
ir var aðeins rúmir 6,8 milljarð-
ar króna. Aðeins um fimmtungur
var greiddur út. Lífeyris-
þegar eiga að fá að njóta þessara
tekna og lífeyristekjur verða að
hækka. Ég hef kynnt mér stefnu-
skrá Hægri grænna, flokks fólks-
ins og get ég ekki séð annað en að
þarna sé kominn stjórnmálaflokk-
ur sem ætlar sér að taka á lífeyr-
issjóðunum og gera eitthvað fyrir
gamla fólkið. Hægri grænir vilja:
a) að kjaraskerðing aldraðra, sem
tók gildi 1. júlí 2009, verði aftur-
kölluð,
b) að lífeyrir aldraðra verði
hækkaður um 20%,
c) afnema skerðingu trygginga-
bóta vegna greiðslna úr lífeyris-
sjóði,
d) að skattleysismörk verði hækk-
uð og ekkjuskattinn burt,
e) stoppa allar hugmyndir um að
selja Landsvirkjun til lífeyris-
sjóðanna,
f) að lífeyrissjóðir fjárfesti og
fjölgi til muna búsetuúrræðum
fyrir eldri borgara,
g) erfanleg lífeyrisréttindi eins
og í Frjálsa lífeyrissjóðnum,
h) sjóðsfélagar í lífeyrissjóð-
um verða að fá atkvæðisrétt um
stjórn á sínum eigin sjóðum,
i) og að lífeyrisgreiðslur í
almenna lífeyrissjóðakerfinu séu
eign lífeyrisgreiðandans og ættu
maki hans og börn að fá allan líf-
eyri greiddan við fráfall.
Staðreyndin er að verkafólk og
ellilífeyrisþegar fá ekki nóg út úr
lífeyrissjóðunum sem eiga þó nóg
af peningum. Íslenskur verkalýður
verður að setja hnefann í borðið!
Hvaða þýðingu hefur það að safna
í digra sjóði meðan eldri borgarar
þessa lands svelta? Setum X við G
og kjósum Hægri græna í vor, þeir
eru með lausnirnar.
3 milljónir á mánuði
og á lúxusjeppum
LÍFEYRISSJÓÐIR
Helgi
Vilhjálmsson
framkvæmdastjóri
Góa– Linda
➜ Staðreyndin er að
verkafólk og ellilífeyr-
isþegar fá ekki nóg út
úr lífeyrissjóðunum
sem eiga þó nóg af
peningum. Íslenskur
verkalýður verður
að setja hnefann í
borðið!
SÖLU LÝKUR KL. 17
130.000.000
+1.070.000.000
ÞÚ TALDIR RÉTT 1.200.000.000
Fyrsti vinningur stefnir í 130 milljónir,
Ofurpotturinn í 1.070 milljónir.
Ekki gleyma að vera með! Fáðu
þér miða fyrir klukkan fimm í dag
á næsta sölustað eða á lotto.is
ALLTAF Á MIÐVIKUDÖGUM!
MIÐINN GILDIR 13. FEBRÚAR 2013
A. 12 14 17 21 41 48
B. 05 16 23 36 37 38
C. 07 09 13 22 34 38
D. 03 06 19 24 25 31
E. 11 19 21 25 38 42
F. 01 25 35 36 39 46
G. 18 19 20 23 28 46
H. 22 27 29 39 40 42
F
ÍT
O
N
/
S
ÍA
1200 MILLJÓNIR
POTTURINN STEFNIR Í