Fréttablaðið - 03.06.2013, Qupperneq 10

3. júní 2013 MÁNUDAGUR| FRÉTTIR | 10
Stóru viðskiptabankarnir þrír högn-
uðust um rétt tæpa 14 milljarða
króna á fyrsta ársfjórðungi ársins.
Er það nokkru minni hagnaður en
á sama ársfjórðungi í fyrra þegar
samanlagður hagnaður bankanna
var 17,8 milljarðar.
Fyrir hagnað bankanna á fyrstu
þremur mánuðum ársins væri hægt
að kaupa Playstation 3 leikjatölvu
handa hverjum Íslendingi og láta
3.500 krónur í beinhörðum pen-
ingum fylgja með. Þetta kann að
hljóma eins og mjög há fjárhæð en
hana ber vitaskuld að setja í sam-
hengi við stærð og rekstur þessara
fyrirtækja.
Bankarnir eru enda mjög stór
fyrirtæki en samanlagðar eignir
þeirra fara nærri 3.000 milljörðum.
Þá er eigið fé þeirra, eignir umfram
skuldir, rétt ríflega 500 milljarðar.
Eigendur vilja ávöxtun
Eðlilegt er að gera kröfu um
nokkra ávöxtun á viðlíka fjárhæð-
ir. Algengt er að skoða mælikvarða
sem nefnist arðsemi eigin fjár til að
fá hugmynd um hvort ávöxtunin er
viðunandi.
Á þennan mælikvarða var arð-
semi Landsbankans mest á fyrsta
ársfjórðungi eða 14,0%. Arðsemi
Íslandsbanka var 12,2% og Arion
banka 4,3%.
Samanburður sem þessi getur þó
verið villandi því á hverju tímabili
geta tímabundnir þættir eða ein-
skiptisaðgerðir skekkt rekstrar-
niðurstöðu. Í tilfelli Arion banka
leið uppgjör bankans þannig meðal
annars fyrir óhagstæða gengis-
þróun sem allt eins gæti gengið til
baka á næsta ársfjórðungi.
Því getur verið gagnlegra að
líta á arðsemi reglulegs rekstrar
bankans, þ.e. þess rekstrar sem
tekur litlum breytingum frá ári til
árs. Á þennan mælikvarða breyt-
ist myndin á fyrsta ársfjórðungi
nokkuð. Lítur rekstur Íslandsbanka
þá best út með 9,2% arðsemi reglu-
legs rekstrar en rekstur Landsbank-
ans verst út með 1,4% arðsemi. Þá
er Arion banki með 7,2% arðsemi.
En hvað þýða þessar tölur? Eru
bankarnir að græða á tá og fingri
eða veldur reksturinn kannski von-
brigðum? Bankasýsla ríkisins, sem
fer með eignarhlut ríkisins í bönk-
unum, setur þeim ákveðin rekstrar-
markmið sem samsvara þeirri
ávöxtun sem stofnunin telur eðlilegt
að fá á fjárfestingu sína. Hægt er
að fá tilfinningu fyrir rekstrinum
með því að bera arðsemina saman
við þessi markmið.
Arðsemi undir markmiði
Miðað við eiginfjárstöðu bankanna
í lok fyrsta ársfjórðungs voru
rekstrar markmiðin arðsemi reglu-
legs rekstrar upp á 9,5 til 9,8%.
Það er því ljóst að engum bank-
anna tókst að ná arðsemismark-
miði Bankasýslunnar á fyrsta árs-
fjórðungi. Íslandsbanki komst ansi
nærri því en hinir, og þá sérstak-
lega Landsbankinn, eiga langt í
land.
Það ber þó að taka fram að ekki
er rétt að dæma arðsemi banka út
frá afkomu eins ársfjórðungs eða
jafnvel eins árs. Fremur er skyn-
samlegt að líta yfir lengra tíma-
bil, sem nær bæði yfir hagvaxtar-
og samdráttarskeið. Hvert uppgjör
gefur þó vitaskuld vísbendingar um
stöðu rekstrarins þótt hann verði
ekki dæmdur af uppgjöri eins árs-
fjórðungs einu saman.
Þá ber einnig að hafa í huga að
síðustu misseri hafa að mörgu leyti
verið einkennilegur tími fyrir við-
skiptabankana. Til dæmis hefur
endurútreikningur gengistryggðra
lána og endurskipulagning á
skuldum of skuldsettra heimila og
fyrirtækja krafist mikillar vinnu.
magnusl@frettabladid.is
Arðsemi banka enn undir markmiði
Hagnaður stóru viðskiptabankanna þriggja var á bilinu 1,4 til 8,0 milljarðar króna á fyrsta ársfjórðungi. Arðsemi bankanna af reglulegum
rekstri er þó enn undir markmiðum þótt varasamt sé að draga of miklar ályktanir af einu ársfjórðungsuppgjöri.
STÓRU VIÐSKIPTABANKARNIR Enginn stóru viðskiptabankanna náði arðsemis-
markmiði Bankasýslu ríkisins á fyrsta ársfjórðungi ársins.
Ríkið á eignarhlut í öllum stóru bönkunum en haldið er utan um eignar-
hlutina hjá stofnun sem nefnist Bankasýsla ríkisins. Bankasýslan er stærsti
eigandi Landsbankans en á einungis lítinn eignarhlut í hinum bönkunum.
Ríkið á raunar næstum allan Landsbankann, eða 98% hlut. Bankinn sjálfur
á 2% hlut sem renna á til starfsmanna. Í tilfelli hinna bankanna eru það
þrotabú Glitnis og Kaupþings sem eru stærstu eigendurnir og þar með
kröfuhafar gömlu bankanna. Bankasýslan á 5% hlut í Íslandsbanka á móti
þrotabúi Glitnis og þá á Bankasýslan 13% í Arion banka á móti þrotabúi
Kaupþings.
Hverjir eiga bankana?
Banki Hagnaður Hreinar vaxtatekj. Hreinar þóknanatekj.
Arion banki 1.409 milljónir 6.288 milljónir 2.449 milljónir
Íslandsbanki 4.585 milljónir 7.473 milljónir 2.452 milljónir
Landsbankinn 7.989 milljónir 9.879 milljónir 1.363 milljónir
Banki Arðs. eigin fjár Arðsemi reglul. rekstrar Arðsemismarkm.
Arion banki 4,3% 7,2% 9,8%
Íslandsbanki 12,2% 9,2% 9,5%
Landsbankinn 14,0% 1,4% 9,5%
Banki Eignir Eiginfjárhlutfall
Arion banki 907,5 milljarðar 23,9%
Íslandsbanki 829,0 milljarðar 26,2%
Landsbankinn 1.085,4 milljarðar 26,6%
Lykiltölur úr rekstri bankanna
FRÉTTASKÝRING
Hvernig gengur rekstur bankanna?
BL ehf
Sævarhöfða 2 / 110 Reykjavík
525 8000 / www.bl.is
*Miðað við uppgefnar tölur framleiðanda um eldsneytisnotkun í blönduðum akstri.
Bílahúsið
Reykjanesbæ
www.bilahusid.is
421 8808
Bílasalan Bílás
Akranesi
www.bilas.is
431 2622
Bílasala Akureyrar
Akureyri
www.bilak.is
461 2533
Bílaverkstæði Austurlands
Egilsstöðum
www.bva.is
470 5070