Skessuhorn - 16.07.2008, Blaðsíða 12

12 MIÐVIKUDAGUR 16. JÚLÍ
Mar grét Odds dótt ir
frá Jörva í Döl um og
heið urs borg ari Dala­
byggð ar lést á Sjúkra­
húsi Akra ness þann
30. júní síð ast lið inn,
102 ára að aldri. Hún
var því elsti Vest lend­
ing ur inn þeg ar hún
lést.
Mar grét fædd ist á
Hömr um í Hauka dal
þann 26. apr íl árið 1906. For eldr ar
henn ar voru Marta Mar ía Hann­
es dótt ir ljós móð ir og Odd ur Arn­
gríms son bóndi og garð yrkju mað­
ur á Hömr um. Eig in­
mað ur Mar grét ar var
Þor steinn Jón as son
bóndi og hrepps stjóri.
Dótt ir Mar grét ar og
Jóns Brynj ólfs son ar
var Bryn hild ur en með
Þor steini átti hún þrjú
börn; Hún boga, Álf­
heiði og Mörtu.
Mar grét ólst upp hjá
fóst ur for eldr um sín um
á Smyrl hóli í Hauka dal. Þar var
hún til tví tugs ald urs en fór þá í vist
í Reykja vík. Síð an vann hún um
tíma á Jörva í Hauka dal hjá hjón­
un um Guð brandi og Ingi björgu.
Mar grét og Þor steinn hófu bú­
skap á Odds stöð um í Mið döl um
árið 1934 en flutt ust að Jörva árið
1941 og bjuggu þar all an sinn bú­
skap upp frá því. Mar grét og Þor­
steinn hættu bú skap um 1985 og
fluttu þá í Dval ar heim il ið Silf ur­
tún í Búð ar dal. Mar grét dvaldi þó
á fram á Jörva yfir sum ar tím ann al­
veg fram á sein ustu ár þeg ar heils­
an fór að gefa sig.
Út för Mar grét ar var gerð frá
Stóra­Vatns horns kirkju á föstu­
dag.
sók
Tólf stór ir kass ar af barnafatn­
aði hafa ver ið send ir frá Bif röst til
Tékk lands en þetta er af rakst ur
skiptifata dags, sem hald inn var í
há skóla þorp inu á Bif röst í lok síð­
asta mán að ar. Föt in fara til svo­
kall aðra „kengúru heim ila,“ sem
eru fóst ur heim ili fyr ir mun að ar­
laus börn og önn ur sem að stoð
þurfa.
Hug mynd in kom frá Öldu
Bald urs dótt ur sviðs stjóra hús­
næð is sviðs Há skól ans á Bif röst en
í ferð sinni til Tékk lands kynnt ist
hún slík um fóst ur heim il um. Hún
boð aði því til skipti dags ins og
gátu í bú ar há skóla þorps ins kom ið
með lít ið not uð barna föt. Sumt af
þeim var selt á vægu verði en það
sem af gekk fór til Tékk lands.
Alda seg ir þetta hafa tek ist mjög
vel. „Ég sendi tölvu póst á nem­
end ur hérna og við brögð in voru
mjög góð. Það kom strax mik­
ið af föt um, marg ir að und ir búa
þetta og síð an mætti fólk á mark­
að inn en ég held samt að flest­
ir hafi vilj að að sem mest af föt­
um færi út. Þess vegna var minna
keypt á mark að in um. Ég er bú inn
að heyra í kon unni sem sér um
þessi heim ili í Tékk landi og hún
var mjög á nægð,“ seg ir Alda. Hún
seg ist hafa orð ið á þreif an lega vör
við að föt væru mun að ur á þess­
um heim il um og þess vegna far ið
að hugsa hvað hún gæti gert til að
hjálpa til. „Svo var fólk bara á nægt
hér að föt in nýtt ust á fram eft ir að
börn in vaxa upp úr þeim,“ seg ir
Alda. Há skól inn á Bif röst styrk ir
þetta verk efni með því að greiða
send ing ar kostn að inn til Tékk­
lands.
hb
„Trjá glögg ir“ hafa orð ið var ir við
bág bor ið á stand furu á suð­ og vest­
an verðu land inu nú í vor. Skemmd­
irn ar lýsa sér í rauðu og skemmdu
barri þeim meg in sem snýr mót
suðri, eða hjá ung um trjám sem
standa á ber angri. Sum ir hafa jafn­
vel ótt ast að þar væri á ferð inni ein­
hvers kon ar trjá sjúk dóm ur, en svo
er ekki.
Að sögn Dr. Að al steins Sig ur­
geirs son ar for stöðu manns rann­
sókn ar mið stöðv ar Skóg rækt ar rík­
is ins á Mó gilsá er slæmt á stand fur­
unn ar tengt tíð ar fari. „Veð ur far ið
eft ir ára mót in, eink um í mars mán­
uði, skýr ir lík lega að mestu ljót leika
fu r anna. Veð ur far ið þá ein kennd­
ist af sól fari, frosti, þurranæð ingi í
norð an átt og saltá komu í suð vest­
an átt.“ Saltrok og sól far í frosti
fer afar illa með fur urn ar sem hafa
lang ar nál ar sem út úr gufar um
leið og um hverf is hit inn fer yfir
frost mark. Fur urn ar ná ekki að
bæta upp þetta vökva tap vegna þess
að jörð er fros in. Af leið ing ar eru
þess ar rauðu nál ar og slæmt út lit
trjánna. Að sögn Að al steins er þetta
ekki ó venju legt hér á landi en hef­
ur ekki ver ið al gengt und an far in ár,
vegna hlýrri út mán aða.
Skemmd ir á fur un um eru var an­
leg ar, en Að al steinn mæl ir með því
að furu eig end ur líti á tré sem hafa
skemmst núna um mitt sum ar ið og
at hugi með hvaða marki lifni út úr
grein um og brum um trjánna. Þeg­
ar ljóst er að til tek inn topp ur eða
grein mun ekki lifna og grænka,
geta þeir klippt þá burt. Einnig er
hætta á því að sum tré muni missa
efri hluta krón unn ar en mynda nýja
toppa á næstu árum. Slík tré þarf að
klippa til þess að fyr ir byggja að þau
verði marg stofna og krækl ótt. Að­
al steinn seg ir að í fáum til vik um
muni tré drep ast en slíkt eigi einna
helst við um ung tré á ber angri.
hög
Mik ið er af ref í Borg ar firði og
hafa 170 full orð in dýr og yrð ling ar
ver ið drep in á grenj um það sem af
er sumri. Í vetr ar veiði voru 180 ref­
ir skotn ir frá ára mót um fram á vor.
Sig ur jón Jó hanns son á Val bjarn­
ar völl um, dreif býl is full trúi Borg­
ar byggð ar, seg ir að ný á ætl un um
refa veið ar verði gerð hjá sveit ar fé­
lag inu þeg ar grenja tíma bil inu lýk­
ur um næstu mán aða mót, en yf ir­
lit um refa­ og minka veiði var lagt
fyr ir byggð ar ráð Borg ar byggð­
ar fyr ir stuttu „ Þetta er svo miklu
meira en ver ið hef ur og kostn að ur­
inn í sam ræmi við það. Það virð ist
líka breyt ing á við kom unni því nú
eru að finn ast 6­8 yrð ling ar á greni
en voru yf ir leitt 4,“ seg ir Sig ur­
jón. Ekki hef ur hann ein hlít ar skýr­
ing ar á því hvers vegna við kom an
er svona góð, aðr ar en þær að tóf­
an hljóti að hafa það gott um þess­
ar mund ir.
Nú er sveit ar fé lag ið að greiða
um 13.000 krón ur fyr ir skott af
full orðnu dýri og um 6.000 fyr­
ir yrð linga skott in. Rík ið tek ur þátt
í kostn aði og á að borga helm ing­
inn. Við mið un ar töl urn ar hjá því
eru hins veg ar 7.000 krón ur fyr­
ir full orð ið dýr og 1.600 fyr ir yrð­
ling og helm ing ur greidd ur af þeim
upp hæð um. Sveit ar fé lög eru því að
greiða veiði mönn un um að mestu.
Sig ur jón seg ir það álit flestra að
rík ið eigi í það minnsta að borga
það sem nemi virð is auka skatti af
veið un um. „Greiðsl ur til veiði­
manna eru verk taka greiðsl ur og
því leggst 24,5% virð is auka skatt­
ur ofan á þannig að flest um hef ur
fund ist sann gjarnt að rík ið borgi að
lág marki til baka það sem það fær
út úr þessu,“ seg ir hann.
Lax á mat seðl in um
Magn ús Magn ús son, grenja skytta
á Hamra end um í Staf holtstung um
seg ir mjög mik ið af ref núna og á
nýj um stöð um. „Ég er bú inn að ná
yfir 40 dýr um núna í sum ar og gren­
in eru á ó trú leg ustu stöð um. Til
dæm is náði ég tófu og yrð ling um í
braki úr fjár hús um sem rif in voru á
Neðra­Nesi fyr ir stuttu. Hún hafði
búið um sig í timb ur braki og grjóti
úr fjár hús un um stutt frá Þverá . Þar
sá ég að lax hafði ver ið á mat seðl in­
um en það hef ég ekki séð við greni
áður. Lík lega hef ur tóf an náð lax in­
um frá veiði bjöllu eða fund ið hann
dauð ann við ána,“ seg ir Magn ús.
Páll S. Brynjars son, sveit ar stjóri
Borg ar byggð ar, seg ir fjár hags á ætl­
un gera ráð fyr ir 9 millj ón um króna
til refa­ og minka veiða á þessu ári.
Hann seg ir að ár lega sendi sveit­
ar fé lag ið frá sér gögn um veið arn­
ar til rík is ins en þar á bæ sé á kveð­
in upp hæð ætl uð í þetta á fjár lög um
og þar við sitji. Nú sé fyr ir sjá an leg­
ur meiri kostn að ur vegna refs ins en
hann seg ist ekki bú ast við að sveit­
ar fé lag ið fái nema um þriðj ung þess
kostn að ar, sem á ætl að ur var, end ur­
greidd an, hvað þá ef upp hæð in yrði
hærri.
hb
Í síð ustu viku var skrif að und­
ir samn ing þess efn is að Spari sjóð­
ur inn Ó lafs vík styrk ir Fiska safn­
ið á Norð ur tanga í Ó lafs vík um 1,5
millj ón ir króna á ári.
Fiska safn ið er rek ið af ein stak­
ling um og með hjálp fyr ir tækja í
Snæ fells bæ og víð ar auk þess sem
Snæ fells bær hef ur styrkt safn ið ár­
lega frá byrj un.
Spari sjóð ur inn hef ur stutt vel við
bak ið frá byrj un ým ist með beinu
fram lagi eða með fram lagi í gegn­
um menn ing ar sjóð Spari sjóðs ins.
Að sögn Jó hann es ar Ó lafs son­
ar stjórn ar manns Fiska safns ins, er
á ætl un um að leita til bæj ar búa og
fá að stoð við að halda rekstr in um
á fram, en það er þörf á nýju blóði
í stjórn safns ins.
af
Bifrest ing ar láta gott
af sér leiðaBág bor ið á stand furu á suð- og
vest an verðu land inu
Veð ur fari eft ir ára mót um að kenna
Allt að átta yrð ling ar
í grenj um
Mik ið er af ref í Borg ar firði og hafa 170 full orð in dýr og yrð ling ar ver ið drep in á
grenj um það sem af er sumri.
Mar grét Odds dótt ir frá
Jörva í Döl um lát in
Spari sjóð ur inn Ó lafs-
vík styrk ir Fiska safn ið
Þór katla Dag ný Þór ar ins dótt ir
starfs mað ur Olís í Borg ar nesi var
góm uð af ljós mynd ara Skessu horns
þar sem hún var að tína upp pönt­
un ar miða úr eld hús inu. Þeir höfðu
fok ið út um glugg ann sem stóð op­
inn upp á gátt í góð viðr inu. „Það
er bara hressandi að kom ast svona
út,“ sagði Þór katla, en hún vipp­
aði sér létti lega út um glugg ann á
eft ir mið un um sem voru frels inu
fegn ir og ruku af stað með vind­
in um. Þó komust fæst ir þeirra upp
með flótta til raun ina enda Þór katla
eldsnögg og mik il miða söfn un ar­
stjarna.
hög
Miða flótti kæfð ur
í fæð ingu