Skessuhorn - 16.09.2009, Blaðsíða 11

11MIÐVIKUDAGUR 16. SEPTEMBER
Fjöl marg ar á lykt an ir voru sam­
þykkt ar á að al fundi SSV sem hald­
inn var í Reyk holti á föstu dag og
laug ar dag. Hér er á grip af nokkrum
þeirra.
Hækk un trygg inga­
gjalds í þyngj andi
Í sam þykkt um mál efni sveit ar fé­
laga seg ir að mik il vægt sé að sveit­
ar fé lög hafi trausta tekju stofna til
að sinna lög bundn um skyld um
og standa und ir kostn aði við þau
verk efni sem lög gjaf inn fel ur þeim
hverju sinni. Fund ur inn vek ur at­
hygli á því hvað stöð ug leika sátt­
mál inn milli rík is og ým issa hags­
muna hópa hef ur þýtt fyr ir af komu
sveit ar fé laga, hækk un trygg inga­
gjalds ein og sér er veru leg og hef­
ur í þyngj andi á hrif.
Um rekst ur
sveit ar fé laga
Í sam þykkt um rekst ur sveit ar­
fé laga er því beint til kjara sviðs og
launa nefnd ar Sam bands ís lenskra
sveit ar fé laga að leit að verði sam­
ráðs við rík is vald ið um sam ræmd­
ar að gerð ir til hag ræð ing ar í rekstri
sveit ar fé laga. Mik il vægt sé að
stjórn sam bands ins komi enn sterk­
ar að borði hvað varð ar sam ræmd­
ar að gerð ir. Brýnt sé að Jöfn un ar­
sjóði verði tryggð ir fjár mun ir til
að standa und ir hlut verki sínu. Að­
al fund ur inn fagn ar fyr ir liggj andi
drög um að end ur skoð un á verk­
efn um sjóðs ins og hvet ur til þess að
þeirri vinnu ljúki sem fyrst.

Sam þykkt um flutn ing
mála flokka
Að al fund ur inn fagn ar á form um
rík is valds ins um flutn ing á mál efn­
um fatl aðra yfir til sveit ar fé laga,
sem á ætl að er að komi til fram­
kvæmda í byrj un árs 2011. Sveit ar­
fé lög in á Vest ur landi hafa bæði vilja
og getu til þess að taka yfir verk­
efni sem þessi, svo fremi sem nægt
fjár magn fylgi. SSV hef ur nú þeg ar
skip að starfs hóp, skip að an fag­ og
sveit ar stjórn ar fólki, til að vinna að
und ir bún ingi.
Mennta mál in
Í sam þykkt um mennta mál seg­
ir m.a. að á Vest ur landi starfi tvær
öfl ug ar há skóla stofn an ir. Þær
gegni miklu hlut verki í upp bygg­
ingu svæð is ins. Nauð syn legt sé að
tryggja þeim fjár magn til rekstr­
ar og við ur kenna það öfl uga starf
sem hafi byggst upp inn an þeirra.
Þá seg ir að á Vest ur landi starfi þrír
öfl ug ir fram halds skól ar sem bjóði
upp á vand að nám. Mik il vægt sé
að halda því góða starfi á fram enda
sýni það sig að með fleiri mennta­
stofn un um á fram halds skóla stigi
séu hlut falls lega fleiri nem end ur að
skila sér til fram halds skól anna en
áður var. Mik il vægt að standa vörð
um starf sí mennt un ar mið stöðva.
Taka þurfi til lit til fjar lægða inn an
sveit ar fé laga varð andi nýj ar regl ur
um skóla akst ur.
Menn ing ar mál in
„Menn ing ar samn ing ar á lands­
byggð inni hafa sann að gildi sitt
og skil að marg vís leg um já kvæð­
um á hrif um út í sam fé lag ið,“ seg­
ir í sam þykkt um menn ing ar mál.
Skor að er á stjórn völd að end ur­
nýja menn ing ar samn inga við lands­
hlutana og tryggja að all ir lands­
hlut ar sitji við sama borð hvað fjár­
veit ingu varð ar. Að al fund ur inn
leggst gegn hug mynd um um breyt­
ing ar á svæða skipt ingu menn ing ar­
samn inga. Tryggja verði grund völl
þeirra safna og setra sem þeg ar hafi
haf ið starf semi og gegni gríð ar lega
miklu hlut verki til lengri tíma lit ið
á Vest ur landi.
At vinnu mál in
Í sam þykkt um at vinnu mál er
m.a. lýst á hyggj um af rekstr ar um­
hverfi fyr ir tækja og stöðu at vinnu­
lífs á Vest ur landi. Þar seg ir að
leggja þurfi á herslu á að tryggja fyr­
ir tækj um, sveit ar fé lög um og heim­
il un um í land inu stöð ug leika, mik­
il vægt sé að bank ar lands ins kom­
ist í starfs hæft á stand þannig að hjól
at vinnu lífs fari í gang. Mik il vægt sé
að skapa sem mest an stöð ug leika í
rekstr ar um hverfi sjáv ar út vegs og
land bún að ar sem hvort tveggja séu
afar mik il væg ar at vinnu grein ar á
starfs svæði SSV.
Þá seg ir að Vaxt ar samn ing­
ur Vest ur lands hafi hleypt nýju og
fersku blóði í at vinnu líf, mik il vægt
sé að stjórn völd fram lengi samn­
ing inn, á grund velli heild stæðr­
ar þró un ar á ætl un ar fyr ir lands­
hlut ann. Tryggja þurfi fjár magn til
á fram hald andi rekst urs ný stofn aðr­
ar Mark aðs stofu Vest ur lands. Bent
er á að bygg inga iðn að ur hafi mátt
þola mikl ar búsifj ar, mik il vægt sé
að hið op in bera setji fram kvæmd­
ir af stað í ein hverju mæli, þar megi
t.d. vísa til yf ir lýs ing ar rík is stjórn­
ar um upp bygg ingu hjúkr un ar­
heim ila. Tryggja þurfi fjár magn til
at vinnu þró un ar fé lag anna þannig
að stoð kerfi at vinnu lífs ins veik ist
ekki frek ar en orð ið er. Þá þurfi að
tryggja að gengi fyr ir tækja á lands­
byggð inni að fjár magni á sam­
keppn is hæf um kjör um, t.a.m. með
efl ingu lána sviðs Byggða stofn un­
ar eða sam bæri legr ar lána stofn un­
ar á veg um hins op in bera. Á þreng­
ing ar tím um sem þess um sé mik il­
vægt að stjórn völd tryggi að fyr ir­
tæki sem selji vöru sína á heima­
mark aði í sam keppni við inn flutta
búi við eðli lega við skipta hætti.
Mjög veiga mikl ir hags mun ir felist
í gjald eyr is sparn aði með notk un ís­
lensks hrá efn is.
Raf orku mál
Í á lykt un um raf orku mál er skor­
að á iðn að ar­ og fjár mála ráð herra
að end ur skoða þá gríð ar legu hækk­
un sem orð ið hafi á raf magni á yf­
ir stand andi ári og beita sér fyr ir
aukn um jöfn uði raf orku verðs. Sú
mikla hækk un sem orð ið hafi á raf­
magni bitni á þeim sem síst skildi.
Við þessu þurfi að bregð ast, m.a.
með hækk un á nið ur greiðsl um til
þeirra sem nota raf orku til hús hit­
un ar. Sá ó jöfn uð ur sem ríki sé ó líð­
andi. Tryggja þufi lagn ingu þriggja
fasa raf magns á land inu öllu án
þess að ó eðli leg ur kostn að ur lendi
á sveit ar fé lög um eða ein stak ling um
við fram kvæmd ina. Tryggja þurfi
af hend ingar ör yggi raf magns enn
frek ar en nú er.
Sam göngu mál
Í sam þykkt um sam göngu mál er
lögð á hersla á að stað ið verði vörð
um hlut Vest ur lands í fjár veit ing­
um til sam göngu mála. Sam göngu­
nefnd SSV ger ir sér grein fyr ir því
að það eru tak mark að ir fjár mun­
Jón Trausti Her­
vars son skrif ar á gæta
Penna grein í Skessu­
horn ið, þar sem hann svar ar gagn­
rýni Jóns Pét urs Pét urs son ar á
nafn ið Haust húsa torg, og eins og
svo oft áður hafa báð ir að il ar nokk­
uð til síns máls. Nafn ið er þannig
til kom ið að upp haf lega var tómt hús
eða hús mennsku býli við Kalm ans­
vík ina aust an verða sem bar nafn­
ið Skúti; bær inn var kennd ur við
grunn an helli sem er und ir hamr­
in um við vík ina. Útaf Skút an um
og svo kall aða Þembu sem þarna er,
koma síð an Skútaklakk ar.
Skúti var sem sagt bær í svoköll­
uð um Skút a p arti eða bletti í landi
El ín ar höfða. Á ein hverj um tíma­
punkti, senni lega þeg ar nýr bær
var reist ur, þá fékk sá bær nafn­
ið Haust hús (þ.e.um eða eft ir alda­
mót in 1900). Var bú skap ur þar
lengst um mjög lít ill. Þarna bjó fólk
a.m.k. frá 1878­1964, en frá því fyr­
ir 1940 var þar eng inn bú skap ur.
Magn ús Stef áns son og kona hans
Mar ía Mar grét Jóns dótt ir, bjuggu
þarna frá 1885 á samt börn um sín­
um sem upp komust þeim Stef an­
íu, Jóni á Bjargi og Krist ínu, síð ar
ráðs konu á Neðsta­Sýru parti hjá
Bjarna Jó hann essyni og syni hans
Guð mundi. Á stríðs ár un um flutti
fólk ið frá bæn um, sem var að falli
kom inn, í bragga upp við hinn eldri
þjóð veg. Þar var byggt lít ið timb­
ur hús, sem síð ar var flutt burtu.
Bragg inn og timb ur hús ið voru
einnig nefnd Haust hús.
Nafn ið Haust hús fest ist aldrei
al menni lega í munni Ak ur nes inga,
og voru þau Magn ús og síð ar dótt­
ir hans Stef an ía jafn an kennd við
Skúta, þ.e. bæ inn sem stóð ekki
langt frá Skúta klett in um norð an­
meg in við Kalm ans vík ina.
Það er því vel við hæfi að eitt hvað
sé gert til að við halda þessu fal lega
nafni, Haust hús, og minna okk­
ur á að þarna ekki langt frá torg­
inu bjuggu þau hjón in Mar ía Mar­
grét Jóns dótt ir og Magn ús Stef áns­
son, sem var fædd ur á Gils bakka,
en hann var sagð ur minnis góð ur og
kunni frá ýmsu að segja. Síð ar bjó
þarna dótt ir hans Stef an ía á samt
dótt ur sinni Mar íu Sum ar rós. Stef­
an ía er eldri Ak ur nes ing um minn­
is stæð en hún var sér stæð ur dugn­
að ar fork ur og vel hag mælt.
Haust hús hafa til heyrt Akra nes­
kaup stað frá ár inu 1964.
Ás mund ur Ó lafs son
Nú skygg ir sí fellt fyrr á kvöld in enda
haust ið kom ið með sín um fal legu lit­
um. Sól stafirn ir skört uðu sínu feg ursta
þeg ar skyggja tók á Hvann eyri á dög­
un um, en gömlu skóla bygg ing arn ar
virt ust geisla þeim frá sér í kvöldsól­
inni. Fremra hús ið er Skóla stjóra hús ið
byggt 1920 og aft ar er Gamli skóli sem
byggð ur var 1910.
Ljósm. Guð rún Bjarna dótt ir.
Sam þykkt ir að al fund ar SSV
Pennagrein
Haust húsa torg
Sól staf ir
í Borg arfiði
ir til sam göngu mála og því afar
brýnt að þeim sé skipt á sann gjarn­
an máta milli allra lands hluta. Sem
for gangs verk efni er lögð á hersla á
að þau verk efni sem kom in eru inn
á skamm tíma­ og lang tíma vega á­
ætl un verði þau verk efni sem sett
verði í for gang þeg ar vega á ætl un
verð ur end ur skoð uð. Brýnt sé að
ljúka þeim verk efn um áður en far­
ið verð ur í önn ur. Í öðru lagi á rétt­
ar SSV það við stjórn völd að við­
hald á vega kerf inu og vetr ar þjón­
usta verði á sætt an leg og komi ekki
nið ur á ör yggi veg far enda. Í þriðja
lagi er und ir strik að að á stand hér­
aðs­ og tengi vega í lands hlut an­
um sé ó við un andi. Nauð syn legt sé
að far ið verði í fram kvæmd ir við
þessa vegi sem fyrst. Lands hlut inn
sé dreif býll, vega kerf ið því viða­
mik ið og hlut fall hér aðs­ og tengi­
vega hátt í sam göngu kerfi lands ins.
Ósk að er eft ir því að Vega gerð in
leggi m.a. mat sitt á það hvar hægt
sé að leggja bund ið slit lag með litl­
um til kostn aði. Skor að er á rík is­
vald ið að veita fjár magni svo hægt
verði að hefja vinnu við al hliða at­
hug un á vegstæði um Grunna fjörð.
Ó vissa um vegstæð ið um Grunna­
fjörð geri það að verk um að ekki sé
hægt að sjá fyr ir fram tíð ar vegstæði
þjóð veg ar núm er 1 um Hval fjarð­
ar sveit. Nauð syn legt sé að fá nið ur­
stöðu út frá mati á um hverf is á hrif­
um um hvaða leið sé fær til lagn ing­
ar veg ar um Grunna fjörð á grund­
velli nið ur stöðu skýrslu Vega gerð­
ar inn ar frá júní 2009. Lögð er rík
á hersla á að jafn framt verði ráð ist í
fram kvæmd ir við þjóð veg frá Hval­
fjarð ar göng um að Grund ar tanga
en nauð syn legt sé að mæta aukn um
um ferð ar þunga á þeirri leið með
2+1 vegi. Síð an seg ir orð rétt . „Á
um rædd um veg ar kafla er ó við un­
andi á stand vegna þéttr ar um ferð­
ar em skap ast af mik illi þunga um­
ferð á þess um vegar kafla.“
Þá voru á lykt an ir að al fund ar
SSV á síð asta ári um fjar skipta mál
og sam göngu mál á rétt að ar.
hb
Stytt ist í lok lax veiði tíma bils ins
Veiði tíma bil inu lauk í Þverá og
Kjarará síð ast lið inn fimmtu dag
og í Norð urá dag inn eft ir. Bráða­
birgða tala úr Norð urá þetta árið
seg ir 2408 lax ar sem verð ur að telj­
ast gott þó svo áin sé langt frá því
að gefa svip aða veiði og metár ið
2008. Reynd ar er það kald hæðni
ör lag anna fyr ir veiði menn sem nú
hverfa heim á leið að þenn an loka­
dag veiði tíma bils ins hækk aði vatns­
yf ir borð ár inn ar í kjöl far úr hellis­
rign ing ar, en reynd ist það of seint.
Nú fer veiði að ljúka í ánum eft­
ir því sem líð ur á sept em ber. Þeg­
ar töl ur um veiði eru skoð að ar, í
sam an tekt Þor steins á Skálpa stöð­
um á angling.is, er greini legt að
há stökkvar ar þetta árið eru árn­
ar í Húna vatns sýsl um. Mið fjarð ará
og Blanda gera gott bet ur en tvö­
falda sig og skjóta þar með gömlu
drottn ing un um, Þverá og Norð urá,
nið ur fyr ir sig á list an um. Þá eru
Víði dalsá, Hrúta fjarð ará og Laxá í
Ásum all ar að bæta sig veru lega frá
veiðisumr inu góða 2008. Í Þverá
og Kjarará höfðu á mið viku dag­
inn kom ið 2320 lax ar á land, eða
um 500 færri en árið 2008. Þá átti
þó eft ir að bæt ast við upp lýs ing ar
frá einu holli á loka degi ár inn ar og
síð asta bænda degi, en á ætl að er að
loka tal an gæti orð ið um 2380 lax ar.
Þetta hlýt ur að telj ast vel við un andi
veiði töl ur eft ir sum ar sem lengi vel
ein kennd ist af úr komu leysi.
mm
Frá Kjarará sl. fimmtu dag. Ljósm. gó.