Skessuhorn - 13.04.2011, Page 10

10 MIÐVIKUDAGUR 13. APRÍL
Skessu horn hef ur á stutt um tíma
sagt frá tveim ur fíkni efna mál um er
varða börn und ir 15 ára aldri. Í fyrra
til fell inu fannst lít il ræði af efn um í
fór um ungs drengs á Akra nesi og í
því seinna hafði lög regl an í Borg ar­
firði og Döl um af skipti af þrem ur
ung menn um á aldr in um 13 til 16
sem grun uð eru um neyslu kanna­
bis efna. Börn yngri en 15 ára eru
ó sak hæf og er þeim því ekki refs að
fyr ir brot sín sam kvæmt al menn­
um hegn ing ar lög um. Hins veg ar
er tek ið á mál um þeirra sem barna­
vernd ar mál um. Slíkt verð ur gert í
báð um þess um til fell um.
Sam vinna lög reglu,
skóla og for eldra
Í kjöl far þess ara frétta fór Skessu­
horn á stúf ana og kynnti sér nán­
ar fíkni efna neyslu barna og hvort
þetta vanda mál færri vax andi.
Theo dór Þórð ar son yf ir lög reglu­
þjónn í Borg ar firði og Döl um seg ir
fíkni efna mál koma í aukn um mæli
inn á þeirra borð og tel ur meira
fram boð vera af þess um efn um en
ver ið hef ur. „Það er ver ið að bjóða
grunn skóla nem end um fíkni efni og
við verð um að vera vak andi fyr ir
þess ari þró un. Þó svo að um sé að
ræða einn eða tvo ein stak linga er
þetta stór mál fyr ir ein stak an skóla
þeg ar vanda mál af þessu tagi hef­
ur ekki ver ið til stað ar áður,“ sagði
Theo dór með al ann ars í spjalli við
blaða mann. Hann seg ir á nægju legt
að sjá hversu fólk er til bú ið að taka
á kveð ið á þessu vanda máli, bæði
skóla yf ir völd og for eldr ar. „Þeg ar
um fyrsta brot er að ræða er oft til
stað ar á kveð in af neit un. For eldr­
ar loka aug un um fyr ir vanda mál inu
og kenna jafn vel lög regl unni um. Í
þessu máli rek umst við alls ekki á
þenn an vegg sem vek ur von ir um
að tak ist að upp ræta þetta vanda­
mál. Það er mik il vægt að lög regla
geti unn ið vel með barna vernd­
ar yf ir völd um, skóla stjórn end um
og for eldr um.“ Theo dór legg ur
á herslu á að það sé eng inn skugga­
leg ur bíll fyr ir utan skóla lóð ir þar
sem sölumaður fíkniefna gæti verið
á ferð, held ur liggi vanda mál ið hjá
vin um og kunn ingj um barn anna
sem hafi að gang að fíkni efn um.
Al gjört eins dæmi
Helgi Pét ur Ottesen lög reglu­
þjónn á Akra nesi seg ist alls ekki
hafa það á til finn ing unni að nú
sé að eiga sér stað neyslu breyt ing
varð andi ald ur. „Um er að ræða
við kvæmt mál og al gjört eins dæmi.
Lít il ræði af meint um fíkni efn um
fannst í her bergi drengs. Efn ið er
enn í rann sókn fyr ir sunn an en við
telj um að um sé að ræða mari ju ana
bland að við tó bak. Mál ið er enn í
rann sókn og í hálf gerðri bið stöðu
en fé lags mála yf ir völd verða að sjá
um fram hald ið í sam vinnu við for­
eldra,“ sagði Helgi Pét ur þeg ar
blaða mað ur sló á þráð inn til hans
í síð ustu viku. Hann seg ir heyra til
tíð inda þeg ar svo ung börn eru tek­
in með fíkni efni og sem bet ur fer
sé það sjald gæft að börn und ir 17
ára aldri teng ist fíkni efna brot um.
Helgi seg ir þó al menn fíkni efna mál
hafa færst í auk ana að und an förnu.
„Við höf um gert mikl ar rass í ur og
sýn um ekk ert um burð ar lyndi hvað
varð ar fíkni efni. Ég get ekki sagt
til um hvort neysl an hafi auk ist
en fleiri eru tekn ir. Þess ar að gerð­
ir hafa skil að ár angri og gríð ar­
leg vinna ligg ur að baki. Auð vit að
er kostn að ar samt að halda úti slíku
eft ir liti en við erum á nægð með
hvern ig geng ur. Fíkni efni hafa ver­
ið inn an grunn skóla veggj anna, en
við höf um ekki stór ar á hyggj ur af
aukn ingu þar. Auð vit að verð um við
þó alltaf að vera á varð bergi,“ sagði
Helgi Pét ur að lok um.
Rann sókna lög regl an fram­
kvæmdi sl. mið viku dag hús leit
í Fjöl brauta skóla Vest ur lands á
Akra nesi að fengn um dóms úr­
skurði. Að sögn Harð ar Ó Helga­
son ar skóla meist ara var á stæð an
sú að einn kenn ari skól ans hafði
ver ið kærð ur til lög reglu fyr ir
kaup á vændi. Rann sókn máls ins
stend ur enn yfir en þar til henni
lýk ur verð ur kenn ar inn í leyfi frá
störf um. Skóla meist ari til kynnti á
föstu deg in um sam starfs mönn um
og nem end um skól ans frá þessu.
Hörð ur skóla meist ari seg ir að
við brögð við mál um af þessu tagi,
sem kunna að koma upp í skóla­
kerf inu, séu sam kvæmt leið bein­
andi regl um sem mennta mála­
ráðu neyt ið gaf út í sept em ber
2010 og beint er til skóla meist­
ara í þeim til fell um þeg ar kyn­
ferð is brota mál koma upp. Hörð­
ur seg ist hafa ráð fært sig við lög­
fræð ing á starfs manna sviði ráðu­
neyt is ins og við skóla nefnd FVA.
Sam dóma álit þess ara að ila var að
við kom andi kenn ari yrði send­
ur í leyfi með an rann sókn stend­
ur yfir. Þeir nem end ur FVA sem
Skessu horn hef ur rætt við eru
mjög slegn ir yfir þessu máli, enda
kenn ar inn sam visku sam ur og vin­
sæll í röð um nem enda.
Sam kvæmt upp lýs ing um frá
lög reglu er mað ur inn grun að ur
um að hafa brot ið 202 gr. og 206
gr. al mennra hegn ing ar laga, en
þær fjalla um sam ræði eða önn ur
kyn ferð is mök við barn, yngra en
15 ára og um brot sem felst í því
að ein stak ling ur greið ir eða heit ir
greiðslu eða ann ars kon ar end ur­
gjaldi fyr ir vændi barns und ir 18
ára. Auk kenn ar ans er ann ar karl­
mað ur grun að ur um að hafa brot­
ið gegn sama barni.
mm
Kærð ur fyr ir
kaup á vændi
Kanna bis neysla barna fær ist í auk ana
Bara gras?
Ný lega var hleypt af stokk un­
um verk efn inu „Bara gras?“ en þar
er mætt þörf for eldra fyr ir upp­
lýs ing um um skað semi kanna bis­
efna og hvern ig þeir geta beitt sér
í for vörn um. Árni Ein ars son ann­
ar verk efna stjóri Bara gras? seg ir
nokkr ar á stæð ur hafa leg ið að baki
því að far ið var af stað í verk efn ið.
Í fyrsta lagi hafa á síð ustu miss er­
um ver ið uppi v í s b e n d ­
ing ar varð andi aukn ingu
á kanna bis neyslu h j á
ungu fólki. Í öðru
lagi hafi for varn ar­
að il ar orð ið var ir
við breytt við horf
varð andi kanna bis­
efni, það sé jafn vel
talið nátt úru legt og
skað laust efni. Fleiri
tala einnig fyr ir lög­
leið ingu kanna bis­
efna. Í þriðja lagi hef ur
í s l e n s k fram leiðsla á
kanna­
b i s e f n ­
um marg­
fald ast á stutt­
um tíma. „For eldr­
ar hafa ver ið að kalla
eft ir fræðslu efni varð­
andi kanna bis efni og erum við
með á vefn um okk ar ýmis kon ar
les efni varð andi þetta efni. Við vit­
um að kanna bis neyslu hef ur auk­
ist veru lega með al nem enda í 10.
bekk sem að sjálf sögðu er ó heilla­
þró un. Í gegn um tíð ina hafa kom­
ið bylgj ur og topp ar sem erfitt er að
út skýra. Mörg um er til dæm is eft­
ir minni leg ur sniff­far ald ur inn sem
var hér fyr ir nokkrum árum. Aukn­
ing una má að hluta til út skýra með
því að börn eiga orð ið auð veld ara
með að verða sér úti um þessi efni.
Við sem störf um við for varn ir höf­
um kannski líka sofn að að eins á
verð in um en að und an förnu hef ur
að al á hersl an ver ið á á feng is neyslu
barna,“ sagði Árni Ein ars son í sam­
tali við Skessu horn.
Auk in neysla
á mennta skóla aldri
Að sögn Karls Stein ars Vals sonar
yf ir manns fíkni efna deild ar á höf­
uð borg ar svæð inu hef ur maríjúana­
neysla að ein hverju leyti leyst hass­
ið af hólmi hér á landi. Þetta sjá­
ist með al ann ars á töl um frá Rann­
sókn og grein ingu en þar eru töl ur
um hass notk un barna afar já kvæð­
ar. Árið 1998 höfðu 17% nem enda
í 10. bekk próf að hass en að eins 6%
árið 2010. Hins veg ar höfðu 6,4%
stráka í 10. bekk reykt maríjúana
þrisvar sinn um eða o f t ­
ar árið 2009 og 3,3%
stelpna og árið 2010
hafði tal an hækk­
að ei lít ið en þá
höfðu 7,8%
stráka reykt
m a r í j ú a n a
þrisvar sinn­
um eða oft­
ar og 3,6%
stelpna. Þá
hö fðu
12,1% nem­
enda 16 ára og yngri
í fram halds skól­ u m
próf að maríjúana u m
æv ina haust ið 2010. Tal an verð ur
hærri eft ir því sem ung menn in eld­
ast en 32% stráka eldri en 18 ára í
fram halds skóla segj ast hafa próf að
maríjúana þrisvar sinn um eða oft ar
og 15% stelpna.
„Fljótt á lit ið finnst okk ur vera
fjölg un á aldr in um 16 til 18 ára,“
sagði Karl Stein ar í sam tali við
Skessu horn. „En vegna þess að við
ein beit um okk ur að al lega að sölu,
dreif ingu og rækt un í stað þess að
elt ast við neyt end ur end ur spegl­
ast raun veru leik inn ekki endi lega
í okk ar töl um. Þessi ald urs hóp ur
eru fyrst og fremst neyt end ur. Auk­
ið að gengi að fíkni efn um hef ur tví­
mæla laust á hrif.“
Karl Stein ar seg ir á hættu hóp inn
að al lega vera börn á mennta skóla­
aldri og að það séu und an tekn ing­
ar þeg ar börn eru tek in und ir þeim
aldri. Til vik in verði að sjálf sögðu
meira á ber andi þeg ar þau koma
upp í smærri sam fé lög um eins og á
Akra nesi eða í Borg ar nesi.
Hvað geta
for eldr ar gert?
Á lög reglu vefn um er með al ann­
ars að finna nyt sam leg ar upp lýs ing­
ar sem for eldr ar geta nýtt sér gruni
þá börn sín um fíkni efna neyslu.
For eldr ar ættu til dæm is að fylgj­
ast með ein kenn um eins og ein­
angr un, þung lyndi, á byrgð ar leysi,
á rás ar hneigð og versn andi tengsl­
um við fjöl skyldu og vini.
Þá er einnig rétt
að vera á
varð­
bergi gagn­
vart versn andi gengi í skóla
og námi, minnk andi á huga
á tóm stund um og breyt ing um á
mat ar­ og svefn venj um. Ef grun ur
er um að barn sé í kanna bis neyslu
ættu for eldr ar einnig að vera vak­
andi fyr ir; um merkj um um vímu­
efni og á höld um til að neyta þeirra
svo sem píp um, vigt um, sí gar ettu­
papp ír, ál p app ír, filmu box um og
plast filmu bút um, sér stakri lykt af
föt um og í vist ar ver um og notk­
un reyk elsa og ann arra lykt areyð­
andi efna. „Fái for eldr ar hins veg­
ar vissu um að barn þeirra sé byrj að
í fíkni efna neyslu er brýnt að halda
ró sinni og fá fag lega ráð gjöf um
það hvern ig best er að bregð ast við.
Mik il vægt er að loka ekki aug un um
fyr ir vand an um held ur leit ast við að
takast á við hann strax því með tím­
an um get ur vand inn orð ið djúp­
stæð ari og al var legri,“ seg ir með al
ann ars á lög reglu vefn um.
ákj
Frétta skýr ing: