Skessuhorn - 16.11.2011, Blaðsíða 18

18 MIÐVIKUDAGUR 16. NÓVEMBER
Eft ir lits stofn an ir hafa mik ið ver­
ið í um ræð unni síð ustu árin, reynd­
ar ekki síst í tengsl um við marg­
um rætt hrun. Eft ir lit hvers kon ar
var tak mark að fyr ir eins og þrem­
ur til fjór um ára tug um og þeg ar
lög og regl ur voru sett ar um eft ir­
lit með ýmsu þátt um at vinnu lífs ins,
og reglu gerða farg an gerði vart við
sig, var gjarn an tal að um eft ir lits­
iðn að inn, þá oft í nei kvæðri merk­
ingu. Á þetta benti Helgi Helga son
fram kvæmda stjóri Heil brigð is eft ir­
lits Vest ur lands þeg ar blaða mað ur
Skessu horns ræddi við hann á dög­
un um. Helgi benti jafn fram á að
við horf ið hef ur breyst frá þess um
tíma og núna þeg ar ein hver vand­
kvæði koma upp, eink an lega þeg ar
sneytt væri frá lög um og reglu gerð­
um, þá væri spurt, hvar var eft ir lit­
ið? Skessu horn brá sér í heim sókn
í Mela hverf ið í Hval fjarð ar sveit þar
sem Heil brigð is eft ir lit Vest ur lands
er með sína starfs stöð, í Stjórn­
sýslu hús inu við Innri mel. Rætt var
við Helga fram kvæmda stjóra eft ir­
lits ins en einnig er hjá Heil brigð­
is eft ir liti Vest ur lands ann ar starfs­
mað ur, Ása Hólmars dótt ir.
Byrj aði í lækna námi
Helgi Helga son er Reyk vík ing­
ur, en móð ur ætt in er vest an frá Ísa­
firði. Hann seg ist alltaf hafa haft
mikl ar taug ar til dreif býl is ins og
lands byggð ar inn ar. Kynnt ist því
ung ur þeg ar hann var send ur í sveit
aust ur fyr ir fjall, fyrst í Gríms nes ið
en svo í Holt in.
„Mitt fram halds skóla nám var
í Mennta skól an um við Hamra­
hlíð. Svo byrj aði ég í lækn is fræð­
inni í há skól an um en hætti strax á
fyrsta vetri. Það má segja að leið­
in hafi strax leg ið á heil brigð is svið­
ið sem ég hef starf að við nær all an
minn starfs ald ur. Eft ir að ég hætti
við lækn is nám ið fór ég að vinna
hjá Borg ar lækni sem sá þá um heil­
brigð is eft ir lit í borg inni. Eft ir að
ég var bú inn að starfa þar í dá lít­
inn tíma var ósk að eft ir því að ég
næmi fræði varð andi heil brigð is­
eft ir lit, sem var sér nám. Í því skyni
inn rit að ist ég í Nor ræna há skól­
ann, þá deild hans sem var í Stokk­
hólmi. Ég var í eitt og hálft ár í Sví­
þjóð og lauk nám inu á þeim tíma,
nema að ég sleppti sænsku lög fræð­
inni. Á stæð an var sú að þetta sum­
ar, 1975, var yf ir vof andi alls herj­
ar verk fall á Ís landi, þar með talið
í flug inu, þannig að ég dreif mig
heim. Svo hélt ég á fram að starfa
við heil brigð is eft ir lit í Reykja vík.“
Ætl aði að
verða bíla mál ari
Helgi seg ist ekki hafa ætl að að
daga uppi við heil brigð is eft ir lit í
borg inni og á kveð ið að svissa yfir í
aðra grein. „Ég söðl aði um og byrj­
aði að vinna við allt ann að og ó skylt
því sem ég hafði áður feng ist við.
Ég réð ist til starfa hjá Nýju bíla­
smiðj unni, ætl aði að verða bíla mál­
ari og var meira að segja kom inn á
samn ing hjá meist ara. En svo kom
í ljós að ég þoldi ekki efn in sem ég
var að vinna með, þannig að það
datt um sjálft sig.
Þeg ar svo var aug lýst starf fram­
kvæmda stjóra Heil brigð is eft ir lits
Vest ur lands 1984 sótti ég um og
fékk. Þetta starf var aug lýst í kjöl­
far laga um holl ustu hætti og heil­
brigð is eft ir lit, sem sett voru 1981,
og gerðu sveit ar fé lög um skylt að
starf rækja heil brigð is eft ir lit. Akra­
nes kaup stað ur hafði starf rækt heil­
brigð is eft ir lit um nokkurn tíma og
kaus á þess um tíma á samt hrepp­
un um sunn an Skarða heið ar að vera
ekki í sam starfi með öðr um sveit ar­
fé lög um á Vest ur landi. Mitt starfs­
svæði hjá Heil brigð is eft ir liti Vest­
ur lands var í byrj un og langt út öld­
ina, sunn ar Skarðs heið ar í Gils­
fjarð ar botn og meira að segja þar
vest ur fyr ir, þar sem að gerð ur var
þjón ustu samn ing ur við þá hreppa í
Aust ur­Barða strand ar sýslu sem nú
til heyra Reyk hóla sveit: Reyk hóla­
hreppi, Geira dals hreppi, Gufu dals­
hreppi, Múla hreppi og Flat eyj ar­
hreppi.“
Drauma starf ið
Að spurð ur hvern ig hafi ver­
ið að byrja störf á Vest ur landi seg­
ir Helgi: „ Þetta var í raun drauma­
starf ið og hef ur ver ið það, þótt
sam an burð ur inn sé ekki mik ill. Til
að byrja með gat þetta svo sem ver­
ið svo lít ið snú ið á köfl um. Þá vegna
þess að fólk á svæð inu var ekki vant
því að eft ir lit væri með á kveðn­
um at vinnu grein um eða fyr ir tækj­
um. Fram að þessu hafði eft ir lit
ekki ver ið reglu bund ið eða í föstu
formi, meira í formi sýna töku, svo
sem með neyslu vatns gæð um, og ef
að ein hverj ar kvart an ir voru gerð ar.
Fólk var í verk töku í þessu, blikk­
smið ur í Borg ar nesi sem tók vatns­
sýn in á því svæði og lækn ir í Stykk­
is hólmi sem tók vatns sýn in þar.“
Starfs stöð in hjá Heil brigð is eft ir­
liti Vest ur lands var í Borg ar nesi og
þar seg ist Helgi hafa ver ið á hálf­
gerð um ver gangi fyrstu tvö árin.
Ekki hafi reynst pláss fyr ir hann á
Heilsu gæslu stöð inni þar sem hann
átti að fá að stöðu í fyrstu og það
hafi ver ið litlu betra í bæki stöðv­
um SSV í Borg ar nesi þar sem átti
að hola hon um nið ur næst. „Það
var eig in lega bara við borð í kaffi­
stof unni og svo varð ég að sæta lagi
að kom ast í rit vél ina til að stíla bréf
þeg ar rit ari SSV var ekki við. Það
voru ekki tölv urn ar sem voru að
þvæl ast fyr ir okk ur þá,“ seg ir Helgi
og hlær. „Það var ekki fyrr en heil­
brigð is eft ir lit ið fékk inni hjá Borg­
ar nes hreppi sem þá var, sem ég fékk
við un andi að stöðu.“
Breyt ing ar
á svarfs svæð inu
Breyt ing ar urðu síð an á starfs­
svæði Heil brigð is eft ir lits Vest ur­
lands árið 1999 þeg ar samn ing­
ur var gerð ur milli allra sveit ar fé­
laga á Vest ur landi um sam eig in­
legt heil brigð is eft ir lit, en starfs­
stöðv ar með sitt hvor um starfs­
mann in um voru þó á fram á sín um
stað í Borg ar nesi og á Akra nesi.
Jafn fram var sagt upp þjón ustu­
samn ingi við sveit ar fé lög in í Aust­
ur­Barða strand ar sýslu, þannig að
starfs svæð ið var nú orð ið gamla
Vest ur lands kjör dæmi. Það var svo
tíu árum seinna, 2009, sem starfs­
stöðv arn ar voru sam ein að ar í eina
á Innri mel í Mela herfi.
Skrif finnsk an
auk ist mik ið
Helgi seg ir að á þess um starfs­
tíma sín um hjá HV hafi orð ið mik il
breyt ing á allri stjórn sýslu. „Í upp­
hafi voru fáar reglu gerð ir, þannig
að all ar á kvarð an ir byggð ust mik ið
á hug lægu mati, en í dag eru mjög
skýr fyr ir mæli og á kvæði í reglu­
gerð um varð andi alla stjórn sýsl­
una.“
Og við hvað er betra að búa,
spyr blaða mað ur. „Að mörgu leyti
við það síð ar nefnda. Við emb ætt is­
menn verð um að starfa eft ir lög um
og regl um, burt séð frá okk ar skoð­
un um eða til finn ing um. Það sem
hins veg ar er nei kvætt við þessa
þró un er að skrif finnsk an hef ur auk­
ist því líkt að um fangi. Mest megn is
vegna skýrslu gerða, sem senda þarf
æðri stofn un um, svo sem Um hverf­
is stofn un og Mat væla stofn un, sem
eru með yf ir um sjón hvor á sínu
sviði. Starfs svið ið hef ur líka breyst
ansi mik ið. Eink um með til komu
hvers kon ar vakt ana með nátt úr­
unni og meng un ar vörn um, sem
skip ar sí fellt hærri sess. Eft ir inn­
göngu á Evr ópska efna hags svæð ið
höf um við tek ið upp til skip an ir og
regl ur sem hafa gjör breytt á hersl­
um í um hverf is­ og mat væla mál­
um. Við erum búin að taka upp 70­
80% af regl um varð andi um hverf­
is­ og meng un ar þátt inn og höf um
svo ver ið að fikra okk ur inn í mat­
væla geir ann síð ustu árin. Í því sam­
bandi er nær tækt að nefna um ræð­
una um heima bakst ur inn, sem var
kannski um leið á gætt dæmi um að
menn áttu að flýta sér að eins hæg ar
í inn leið ingu til skip ana.“
Auk in verk efni
heim í hér að
Á þingi SSV í Borg ar nesi í haust
var mik ið rætt um verka skipt ingu
milli rík is og sveit ar fé laga og vænt­
an lega verk efna flutn inga. Þar var
m.a. rætt um auk in verk efni til
Heil brigð is eft ir lits Vest ur lands.
Heil brigð is nefnd Vest ur lands, sem
er yf ir stjórn HV, að meiri hluta
skip uð full trú um sveit ar stjórna á
svæð inu, hef ur sótt það fast til Um­
hverf is stofn un ar og nú síð ast Mat­
væla stofn un ar að yf ir taka eft ir lit frá
þess um stofn un um, sem eru báð­
ar yf ir stofn an ir með heil brigð is­
eft ir lit inu en um leið í sam keppni
við það. Sem dæmi hafa þess ar yf­
ir stofn an ir eft ir lit með ol íu birgða­
stöðv um á hafn ar svæð um og meng­
un frá lýs is­ og mjölvinnsl um. En
heil brigð is eft ir lit ið hef ur eft ir lit
með elds neyt is stöðv um og mat­
væla vinnslu þar sem loft þurrk­
un er beitt, svo sem Lauga fiski á
Akra nesi. Þá er kerf ið þannig að
sögn Helga, að ef starf menn HV
verða var ir við reyklos un frá stór­
iðju ver un um á Grund ar tanga, sem
eru í næsta ná grenni við starfs stöð
HV í Mela hverf inu, þá mega þeir
ekki beina at huga semd um og fyr­
ir spurn um til stjórn enda fyr ir tækj­
anna á Tang an um, held ur ber að
beina fyr ir spurn inni til Um hverf is­
stofn un ar, sem síð an er milli lið ur­
inn í því að rann saka mál ið.
Ekki í vafa um
hag kvæmn ina
Að spurð ur seg ist Helgi ekki vera
í vafa um að bæði gæði og haf­
kvæmni eft ir lits ins og þjón ust unn­
ar muni aukast með því að færa
verk efn in heim í hér að.
„Við telj um að þekk ing in sé til
stað ar hjá okk ur og í öðr um til vik­
um höf um við þann kost að kalla
til sér fræð inga. Varð andi hag ræð­
ing una þá er það svo aug ljóst mál
að við sem störf um hérna á svæð­
inu stönd um mun bet ur, en að kalla
þurfti til fólk t.d. af höf uð borg ar­
svæð inu sem hing að kem ur í ein­
stök út köll og verk efni með til heyr­
andi kostn aði. Þjón ust an verð ur
bæði skil virk ari og ó dýrari, að mínu
mati, með því að færa auk in verk­
efni heim í hér að.“
þá
Til að byrja með gat þetta ver ið snú ið á köfl um
Helgi Helga son hef ur starf að við Heil brigð is eft ir lit Vest ur lands í vel á þriðja tug ára
Heil brig ðis nefnd Vest ur lands hélt í sum ar sinn 100. fund. Hér er nefnd in á samt starfs mönn um: F.v: Ey þór Garð ars son, Jón
Pálmi Páls son for mað ur, Dag bjart ur Ar il í us son, Trausti Gylfa son, Ása Hólmars dótt ir heil brigð is full trúi, Sig rún Guð munds­
dótt ir vara for mað ur, Ragn hild ur Sig urð ar dótt ir, Rún Hall dórs dótt ir og Helgi Helga son fram kvæmda stjóri.
Helgi Helga son við bæki stöð HV við stjórn sýslu hús ið á Innri mel í Hval fjarð ar sveit.
Ása Hólmars dótt ir starfar einnig hjá Heil brigð is eft ir liti Vest ur lands.