Skessuhorn - 01.02.2012, Blaðsíða 16

16 MIÐVIKUDAGUR 1. FEBRÚAR
Þeir eru ó fá ir Borg firð ing arn­
ir og fleiri sem ekki kunna deili á
Ragn ari Sveini Ol geirs syni fyrr ver­
andi bónda á Odds stöð um í Lund­
ar reykja dal. Ragn ar hef ur víða
kom ið við í leik og starfi á far sælli
ævi, feng ist við ým ist störf á sjó
og landi og lagt ríku lega af mörk­
um til upp bygg ing ar nær sam fé­
lags ins með fjöl breyttri þátt töku á
hin um fé lags lega vett vangi. Ragn­
ar fædd ist 3. jan ú ar 1926 á Innri­
Skelja brekku í Anda kíl og er son­
ur þeirra Helgu Finns dótt ur og Ol­
geirs Frið finns son ar. Skömmu eft­
ir fæð ingu flutti Ragn ar á samt for­
eldr um sín um í Borg ar nes þar sem
hann sleit barns skón um. Árið 1946
kynnt ist Ragn ar fram tíð ar eig in­
konu sinni, Hönnu Vig dísi Sig urð­
ar dótt ur frá Odds stöð um í Lund­
ar reykja dal, og gift ust þau 1952 á
Hvann eyri og tóku við Odds staða­
bú inu af for eldr um Hönnu ári síð­
ar. Þar ráku hjón in mynd ar leg an
bú skap í hart nær þrjá tíu ár til árs­
ins 1984 er þau fluttu í Borg ar nes.
Hanna lést í októ ber síð ast liðn um.
Ragn ar er aft ur á móti ern mjög og
stund ar fé lags líf ið á fullu, fer reglu­
lega í sund og í leik hús og kík ir þess
á milli á Fés bók ina eins og all ir nú­
tíma Ís lend ing ar. Það seg ir mik ið
um per sónu leika þessa á huga verða
manns sem kom ið hef ur víða við
um dag ana.
Upp vöxt ur inn
í Borg ar nesi
Sokka bandsár Ragn ars voru í
Borg ar nesi sem á ár un um fyr ir stríð
var lít ið þorp í hæg um en þó jöfn­
um vexti. „ Mamma var með mig á
hrak hól um fyrsta vet ur inn en áður
en langt um leið tóku hún og pabbi
sam an og fluttu í Borg ar nes vor­
ið 1927. Þau leigðu þá efstu hæð í
Skver höll inni svoköll uðu eða 1919
eins og hús ið hef ur oft ver ið kall­
að,“ en þar á Ragn ar við hús ið þar
sem nú er Borg ar braut 7. „Árið
1929 flutt um við svo upp á hæð ina
fyr ir ofan Skalla gríms dal í Þór ólfs­
göt una þar sem pabbi og mamma
byggðu sér hús sjálf. Risu fjög ur
hús á þess um slóð um við svo nefnd­
an Gunnu gömlu halla um þetta leiti,
en nú á dög um er einmitt steypt ur
stigi sem ligg ur nið ur hall ann frá
Þór ólfs götu að Borg ar braut. Þarna
var eina leið in á bíl upp á hæð ina
þeg ar ég var barn.“
Borg ar nes var ungt þorp á þess­
um árum eins og flest allt þétt býli
á Ís landi sem bú sett var fólki sem
hafði yf ir gef ið sveit ina til nýrra
tæki færa á möl inni. Var Borg ar­
nes hrepp ur stofn að ur árið 1913
og þeg ar Ragn ar var lít ill polli hef­
ur þorps brag ur ver ið eigi ó svip að ur
og á heima stjórn ar tím an um. Vinna
var nokk uð árs tíð ar bund in og flest­
ir í bú ar af þeim sök um í nokk urs­
kon ar sjálfs þurft ar bú skap til að
tryggja grunn lífs af komu. „ Pabbi
fékk nokk uð stórt stykki til af nota
þar sem nú er Böðv ars gata og reisti
hann þar nokk ur úti hús fyr ir naut­
gripi og sauð fé auk hlöðu. Voru
for eldr ar mín ir með þetta 15­20
kind ur þeg ar frá leið, tvær kýr og
hesta. Á þess um tíma heyj uð um við
á Hvít ár valla engj um og minn ist ég
þess að þetta voru dýrð ar dag ar en
ég fékk að sjálf sögðu að hjálpa til
við að draga björg í bú. Árið 1936
í miðri kreppu misst um við svo
hús ið við Þór ólfs götu og lent um á
pínu hrak hól um í ár þang að til að
við feng um leigt að Borg ar braut
28. Þar bjuggu for eldr ar mín ir til
dán ar dags en hús ið hef ur æ síð an
ver ið kall að Ol geirs hús í höf uð ið á
pabba.“
Ragn ar minn ist for eldra sinna
með mikl um hlý hug. „ Mamma
mín er ein mesta vel gerð ar mann­
eskja sem ég hef kom ist í kynni
við, að öðr um ó löst uð um að sjálf­
sögðu. Hún vildi bæta allt sem mest
hún gat,“ seg ir Ragn ar og það fær­
ist bros yfir and lit hans við þessi
orð. Sjálf ur er Ragn ar kvæða mað­
ur á gæt ur og þeg ar hér er kom ið
sögu í spjalli okk ar fer hann með óð
til móð ur sinn ar fyr ir á huga sam an
við mæl and ann:
Mamma mín ég minn ist þín,
að morgni dags er sól in skín.
Send ir birtu á bæi og jörð
og bregð ur stafa gulli á fjörð.
Í bernsku straukst þú mína brá,
blítt og hlýtt var allt að sjá.
Allt svo rótt, svo und ur hljótt!
Þá yfir færð ist nótt.
Mín lið ið hafa æsku ár,
eru þín ar lukt ar brár.
Í huga mín um ertu enn,
að þér hænd ust dýr og menn,
sem ver öld velkti milli sín,
svo vil ég á vallt minn ast þín.
Ragn ar hugs ar einnig hlýtt til
föð ur síns, Ol geirs. „ Pabbi var
dreng lynd ur mað ur og hrein skipt­
inn sem fólki lík aði vel við eft ir því
sem ég best veit. Hann var á kaf lega
mik ill bar áttu mað ur fyr ir rétt ind­
um verka lýðs ins og var með al ann­
ars vara for mað ur í Verka lýðs fé­
lagi Borg ar ness þeg ar vinstri menn
náðu þar völd um und ir for ystu
Guð mund ar Sig urðs son ar. Pabbi
vildi vel og rann til rifja kjör verka­
fólks og vildi fyrst og fremst gera
betri heim. Hann var ein dreg inn
komm ún isti lengst um og tók þátt í
starfi Borg ar nes deild ar Komm ún­
ista flokks Ís lands sem stofn uð var
af Guð jóni Bald vins syni árið 1931.
Þar var pabbi virk ur á samt 13­15
öðr um en aðr ir að sóps mikl ir fé lag­
ar í Borg ar nes deild inni voru Karl
Guð munds son Björns son og syst ir
hans Anna en þau voru börn Guð­
mund ar Björns son ar sýslu manns.“
Svæð ið ná lægt Ol geirs húsi var
áður fyrr með al Borg nes inga oft
upp nefnt Kína hverf ið sem sum ir
hafa tengt við störf Ol geirs gamla
fyr ir Komm ún ista flokk inn. Ragn ar
taldi á stæð una vera að þarna bjuggu
ná lægt, auk föð ur hans, nokkr­
ir rauð lið ar auk þess sem ó nefnd­
ur mað ur hafi brugg að svo kall að an
Kína lífsel exír með mis jöfn um ár­
angri. Þarna hafi því nafn ið kom­
ið og hef ur Ragn ar gam an að nafn­
gift inni.
Kynnt ist Hönnu í fyrstu
mjólk ur ferð inni
Ragn ar kynnt ist eig in konu sinni,
Hönnu Val dísi Sig urð ar dótt ur, árið
1946 þeg ar hann ók mjólk ur bíl fyr­
ir Kaup fé lag Borg firð inga. „Ég
hitti Hönnu í einni fyrstu mjólk­
ur ferð inni um Lund ar reykja dal­
inn. Stuttu seinna var í þrótta mót
við Faxa borg við Ferju kot og fengu
Hanna og vin kona henn ar far með
mér þang að á bíln um. Síð an keyrði
ég þær seinna um kvöld ið heim.
Þetta voru bráð fal leg ar kon ur og
upp frá þessu fékk hún eng an frið,“
seg ir Ragn ar og bros ir sínu breið­
asta. „Við op in beruð um trú lof un
okk ar 1949 og gift umst árið 1952 en
það var séra Guð mund ur Sveins son
prest ur á Hvann eyri sem gaf okk­
ur sam an á prests setr inu á Stað ar­
hóli. Við eign uð umst eldri son okk­
ar hann Sig urð Odd ári síð ar, 1953,
og síð an fædd ist yngri son ur okk­
ar hann Ol geir Helgi árið 1966.
Síð an eru kom in nokk ur barna­
börn og get ég hrein lega ekki nóg­
sam lega þakk að hvað þau öll, börn­
in og barna börn in, hafa ver ið góð
við mig og Hönnu með an hún lifði.
Þau virða mik ið minn ingu henn ar.
Þá vil ég að hér komi fram að mér
líð ur mjög vel hér á heim il inu hjá
DAB og starfs fólk ið ger ir allt sem
í þess valdi stend ur til að gera vel
fyr ir mig og ann að heim il is fólk.“
Þén aði afar vel á sjón um
Ragn ar ók mjólk inni fyr ir Kaup­
fé lag ið Borg firð inga í heil átta ár.
„ Þetta voru oft lang ir dag ar og
fór vinnu dag ur inn eins og oft eft ir
veðri og færð. Ég byrj aði að keyra
Ch evr o let 1941 fyrsta árið en skipti
þá yfir á Ford 1937 mód el sem ég
keyrði einnig í eitt ár. Þá fékk ég
Ford 1942 og var á hon um í sex ár.
Það var á gæt ur tími.“
Á stríðs ár um hafði Ragn ar far ið
til sjós og var með al ann ars á hinu
víð fræga skipi Eld borg sem gerð
var út frá Borg ar nesi með góð um
ár angri. Á Eld borg inni var hann
tvö sum ur á síld, sumr in 1942 og
1944. „ Þetta voru góð ir tím ar og
ég þén aði afar vel. Fékk held ég um
10.000 krón ur fyr ir túr inn sem þá
sam svar aði um þre föld um árs laun­
um verka manns. Þetta var há upp­
hæð fyr ir 16 ára dreng.“ Að spurð­
ur um líf ið til sjós á þess um árum
kvaðst Ragn ar hvergi bang inn þrátt
fyr ir að í und ir djúp un um leynd­
ust þýsk ir kaf bát ar. „Ég var ein­
fald lega á fullu í fisker í inu og oft­
ast of þreytt ur þess utan til að pæla
í því.“
Spar sam ur
í blönd un inni
Lengst af var Ragn ar bóndi að
Odds stöð um í Lund ar reykja dal
og rak þar bú eft ir tengda for eldra
sína á samt Hönnu sinni. Fyrstu
tutt ugu árin voru þau með naut­
gripi og sauð fé en seldu loks kýrn­
ar. „Eft ir að við hætt um með kýrn­
ar fór ég að vinna utan heim ils og
vann með al ann ars á veg hefli fyr­
Er allra ­ svo að segja
Rætt við Ragn ar Ol geirs son, glað lynd an fyrr um bónda, skóg rækt ar- og vísna mann
Ragn ar Sveinn Ol geirs son.
Ragn ar á samt eig in konu sinni Hönnu Vig dísi Sig urð ar dótt ur á góðri stundu árið
1988.
Ford 1942 sem Ragn ar sótti
mjólk á um sex ára skeið á
fimmta ára tugn um.
Ragn ar vor ið 1942 þá 16 ára og við það
að fara á síld veið ar með Eld borg inni.