Skessuhorn - 13.02.2013, Qupperneq 13

13MIÐVIKUDAGUR 13. FEBRÚAR 2013
um nokkr ar gráð ur, nógu marg­
ar til að varma dæl an nær að beisla
þá orku sem mynd ast í slíku lok uðu
hringrás ar kerfi.
Gagn leg ar upp lýs ing ar
Fyr ir tæk ið Frí orka á Sel fossi er eitt
nokk urra sem flyt ur inn og sel ur
varma dæl ur og tengd an bún að hér
á landi. Á heima síðu fyr ir tæk is ins
er að finna gagn leg an fróð leik um
helstu þætti sem líta ber til þeg ar
hug að er að vali á varma dælu. Um
þrjár meg in gerð ir af dæl um er að
ræða og mið ast við að stæð ur hvers
og eins, svo sem hvort nýta megi
yf ir hita úr vatni, lofti eða jörð til að
fanga orku til hús hit un ar.
1. Vatn í vatn
Vatn í vatn varma dæl urn ar geta
lækk að raf magns reikn inga um 70
til 85% á ári mið að við hefð bund­
inn bún að. All ur við kvæm ur bún­
að ur er stað sett ur inn an húss. Vatn
í vatn varma dæl ur nota ekki loft til
orku öfl un ar sem ger ir þær ó háð ar
veðri. Þær eru í mörg um til fell um
ó dýr ari kost ur en loft í vatn varma­
dæl ur. Af ís ing er ó þörf og tap ast því
ekki orka með henni. Þess ar varma­
dæl ur eru fá an leg ar með neyslu­
vatns hitakút. Þær geta tengst ofna,
gólf hita­neyslu vatns kerfi og öll­
um þeim kerf um sem hita veita væri
ann ars not uð í. Betri varma dæl ur í
þess um hópi breyta fram rás ar hita
eft ir þörf inni sem er hverju sinni
og há marka þannig sparn að.
2. Loft í vatn
Loft í vatn varma dæl urn ar geta
lækk að raf magns reikn ing inn um 50
til 75% á ári mið að við hefð bund­
inn bún að. Varma dæl an er ann að
hvort stað sett inn an húss eða utan
en það fer eft ir gerð henn ar. Þörf
er á af ís ingu. Þess ar varma dæl­
ur eru fá an leg ar með neyslu vatns
hitakút. Loft í vatn varma dæl ur
nota loft til orku öfl un ar sem ger­
ir þær háð ar úti hita. Þess ar varma­
dæl ur geta tengst ofna­, gólf hita­
eða neyslu vatns kerfi og öll um þeim
kerf um sem hita veita væri ann ars
not uð í. Betri varma dæl ur í þess­
um hópi breyta fram rás ar hita eft ir
þörf inni sem er hverju sinni og há­
marka þannig sparn að.
3. Loft í loft
Loft í loft varma dæl ur eru þær ein­
föld ustu sem í boði eru, spara um
það bil 10 til 30% á ári í flest um til­
fell um. Varma dæl an er stað sett úti
með því orku tapi sem því fylg ir og
þörf er á af ís ingu. Get ur ver ið ódýr
og góð ur kost ur í eitt rými sem
ekki hef ur dreifi kerfi. Loft í loft
varma dæl ur nota loft til orku öfl un­
ar sem ger ir þær háð ar veðri. Þess­
ar varma dæl ur tengj ast ekki ofna­,
gólf hita eða neyslu vatns kerfi.
Nið ur greiðsl ur stofn­
kostn að ar í boði
Með breyt ing um á lög um um nið­
ur greiðsl ur hús hit un ar kostn að ar
var opn að á mögu leika rík is ins til
að taka þátt í stofn kostn aði við um­
hverf is væna orku öfl un sem dreg­
ur úr raf hit un eða ol íu kynd ingu.
Þannig greið ir rík ið nú fyr ir sinn
hluta af fram reikn uð um sparn aði
sem af fram kvæmd inni hlýst. Með
reikni vél sem t.d. er hægt að finna
á vef Orku set urs er hægt að á ætla
mögu lega ein greiðslu rík is og á hrif
henn ar á lækk un á stofn kostn aði
fram kvæmd ar inn ar við að setja upp
varma dælu og tengd an bún að. Þá
geta menn nú val ið hvort þeir taka
all an stofn styrk inn eða að hluta og
halda þá nú ver andi nið ur greiðsl um
til hús hit un ar.
Marg ir sölu að il ar
Nokk ur fyr ir tæki hér á landi selja
og þjón usta varma dæl ur. Á vef
Orku set urs eru þessi nefnd: Dexta
orku tækni lausn ir ehf, Frí orka ehf,
Frost mark ehf, Ís hús ið ehf, Kæli­
tækni, Raf hit un ehf, Stekkj ar lund­
ur, Varma dæla ehf, Varma dæl ur,
Varma vél ar ehf, Varma­ og Véla­
verk og Verk lagn ir ehf.
Með þeim fyrstu til að
selja varma dæl ur
Árni Sig ur páls son stað ar hald ari á
Hót el Bjarka lundi hef ur um ára bil
selt varma dæl ur, en fyr ir tæki hans
í dælu bún aði heit ir Stekkj ar lund­
ur ehf. Árni seg ist hafa selt um 700
varma dæl ur í gegn um tíð ina, mest
loft í vatn dæl ur, sem hann tel ur
þær hag kvæm ustu með hlið sjón af
stofn­ og rekstr ar kostn aði. Hann
seg ir reynsl una vera mjög góða og
að al gengt sé að not end ur varma­
dæla séu að spara um 50% í raf­
orku kaup um. Árni seg ir að enn séu
þess ar varma dæl ur sem hann seldi
fyrst að virka en hann hafi byrj­
að sölu á þeim fyr ir um átta árum
síð an. „Um val á varma dæl um er
þetta alltaf spurn ing in um að stæð­
ur hvers og eins, hvort sem menn
nýta loft, vatn eða hita úr jörðu til
að beisla orku. Mest um ár angri ná
þeir sem koma sér upp varma dæl­
um og fara jafn framt í end ur bæt­
ur á hús um til að minnka orku tap­
ið, svo sem að skipta um gler og
ein angra hús in bet ur. Ég hef dæmi
um að þá geti menn spar að allt
upp í 85% af raf orku kaup um. Þá
seldi ég t.d. Flóa hreppi varma dæl­
ur og spara þær nú veru lega fjár­
muni í orku kaup fyr ir tvö fé lags­
heim ili sem þar í sveit eru," seg­
ir Árni. Hann hvet ur fólk til að
vanda val ið þeg ar varma dæl ur eru
keypt ar og kynna sér þjón ustu að il­
ana. Tölu vert sé um að menn hafi
selt ó dýr ar dæl ur og hætt starf­
semi þannig að ef þær bila standi
not and inn uppi varn ar laus. „Þá
eru ekki all ar varma dæl ur sem hér
eru til á mark aði sem virka í frosti,
eru í raun byggð ar sem frysti dæl­
ur. Ég vil hvetja menn til að kaupa
frek ar vand að an bún að sem fylg ir
á byrgð. Ég er reið ur út í þá menn
sem selt hafa varma dæl ur á síð ustu
árum og hafa ver ið að bjóða slæma
vöru og jafn vel lát ið sig hverfa.
Slík ar varma dæl ur eru til út um
allt land, því mið ur. Slíkt kem ur
ó orði á varma dæl ur al mennt og
skað ar okk ur sem erum að selja
góða vöru og þjón usta okk ar við­
skipta vini," seg ir Árni hjá Stekkj­
ar lundi. mm
Reynt er að ganga frá varma dæl um þannig að vel fari á þess um tækja bún aði t.d.
í þvotta hús um eða kyndi klef um húsa, enda þurfa þær að vera inn an húss og ná­
lægt raf magni.