Þjóðlíf - 01.12.1987, Blaðsíða 23

ERLENT
• Þannig sér finnskur skopteiknari klof ninginn í finnsku græningjahreyf ingunni: Paloheimo
býður fólk velkomið í græna sambandið.
Klofiiingur meðal finnskra græningja
Deilt um flokk eða ekki flokk
HREYFING GRÆNINGJA í Finnlandi virð-
ist nú á góðri leið með að klofna eftir að
hópur fylgismanna Eero Paloheimos þing-
manns gekk út af þingi græningja sem haldið
var í október. Á þinginu var rætt um stofnun
flokks og ákveðið að fresta ákvarðanatöku
til aukaþings sem halda á í byrjun næsta árs.
Paloheimo og félagar hans gátu ekki sætt sig
við þetta og gengu því út.
Paioheimo hefur nú lýst yfir að hann og
stuðningsmenn hans hefji þegar í stað undir-
skriftasöfnun en í Finnlandi þurfa félög sem
vilja láta skrá sig sem stjómmálaflokka að
safna fimm þúsund undirskriftum. Palo-
heimo segist búast við að undirskriftasöfn-
uninni verði lokið í janúar eða um svipað
leyti og meirihluti græningja undir forystu
Osmo Soininvaara, hugmyndafræðings og
þingmanns, og Pekka Haavisto, formanns
fjögurra manna þingflokks græningja, heldur
aukaþing og ákveður hvort stofna eigi flokk
eða ekki. Pað er frekar búist við að ákveðið
verði að stofna flokk og hefja undirskrifta-
söfnun, því að þótt finnskir græningjar hafi
mikið rætt um hvort stofna eigi flokk undan-
farin ár og meirihluti þeirra hingað til verið
mótfallinn því, kom í ljós á þinginu í haust að
græningjar eru nú mjög fylgjandi flokks-
stofnun, enda hafa allir þingmenn þeirra og
helstu forystumenn lýst yfir stuðningi sínum.
SKIPTAR SKOÐANIR. Paloheimo hefur
hafnað öllum ásökunum um að það eina sem
fyrir honum vaki sé að kljúfa hreyfingu
græningja. Hann segist hafa tekið ákvörðun
um að hefja undirskriftasöfnunina í samráði
við stuðningsmenn sína, þar sem svo skiptar
skoðanir séu meðal meirihluta græningja
hvort stofna eigi flokk eða ekki að vel gæti
farið svo að ákveðið verði á aukaþinginu í
janúar að fresta ákvörðun fram yfir bæjar- og
sveitarstjórnarkosningarnar sem fram fara
næsta haust. Paloheimo-hópurinn svokallaði
hafi því ákveðið að byrja strax að safna
undirskriftum til að geta stofnað flokkinn á
næsta ári og til að binda endi á þessa „óend-
anlegu umræðu græningja" um flokk eða
ekki flokk, segir Paloheimo. Hann segist
vonast til að allir græningjar sameinist í
flokknum.
Málið er þó ekki alveg svona einfalt.
Finnskir græningjar hafa alla tíð skipst í tvo
hópa sem hefur greint á um skipulagsform
græningjahreyfingarinnar. Meirihlutinn er
fylgjandi frekar lausum samtökum græningja
sem sjálfstæð félög mynda, en það skipulag
kemur ekki í veg fyrir að græningjar geti
skráð sig sem stjómmálaflokk því að finnsk
lög kveða mjög óskýrt á um skipulag flokk-
anna. Paloheimo-hópurinn vill hins vegar
hafa fastara form á hreyfingunni og að leið-
togarnir hafi mun meiri völd en nú tíðkast
meðal finnskra græningja.
MEIRIHLUTINN FORDÆMIR. Hug-
myndafræðilegur ágreiningur er líka milli
hópanna. Meirihluti græningja er frekar
félagslega sinnaður og einblínir ekki á
náttúruna og vistkerfið, en Paloheimo hefur
á hinn bóginn mjög eindregnar skoðanir á
þessum málum. Pannig hefur hópurinn lýst
yfir að hann vilji koma í veg fyrir stórslys og
skemmdir í náttúrunni og vistkerfinu af
mannanna völdum. Og sem dæmi má nefna
að einn af stuðningsmönnum Paloheimos,
Linkola nokkur sjómaður, varð landsfrægur
í fyrra þegar hann kom fram með stefnuskrá
sem hann hafði samið fýrir hreyfinguna.
Stefnuskráin fjallaði um draumasamfélagið
þar sem náttúran var í hávegum höfð og eina
ráðið til að bjarga henni var að banna neyslu-
þjóðfélagið þar sem valmöguleikar lýðræðis-
þjóðfélagsins og frelsi einstaklingsins ógn-
uðu náttúrunni. í því samfélagi var flokkur
græningja eini leyfilegi flokkurinn með einn
sterkan foringja. Stefnuskráin var felld með
miklum meirihluta atkvæða á þingi græn-
ingja haustið 1986 og þó að þetta dæmi sé
nefnt hér er ekki endilega þar með sagt að
allir í Paloheimo-hópnum séu fylgjandi
þessu.
Meirihluti græningja hefur fordæmt undir-
skriftasöfnun Paloheimos og reyndar vakti
það almenna undrun innan hreyfingarinnar
þegar Paloheimo tilkynnti um undirskrifta-
söfnunina í lok októbermánaðar. Sumir
græningjar halda því fram að hópnum takist
ekki að safna svo mörgum undirskriftum, en
þó hafa ýmsir þingmenn græningja varað
fólk við að skrifa undir og minnt á, að þetta
séu ekki þessir „venjulegu græningjar".
TVEIR FLOKKAR LÍKLEGIR. Sáttatilraun-
ir hafa farið fram á óformlegum fundum og
Pekka Haavisto, formaður þingflokksins,
kom fram með þá málamiðlunartillögu að
undirskriftasöfnun hæfist strax þó að ákvörð-
un um hvort stofna eigi flokk verði ekki tekin
fyrr en á næsta ári. Paloheimo-hópurinn tók
tillögunni fagnandi en meirihlutinn fálega.
Hún féll því um sjálfa sig. Paloheimo og
stuðningsmenn hans verða því aðeins teknir í
sátt að þeir fresti undirskriftasöfnuninni
þangað til eftir aukaþingið í janúar eða ef
þeir ganga í Bandalag græningja, sem meiri-
hlutinn svokallaði myndar. Þessu hafa þeir
alfarið hafnað og því virðist sem tveir flokkar
græningja verði stofnaðir í Finnlandi á næsta
ári.
• Guðruií Helga Sigurðardóttir/Helsinki
23