Austurland - 08.01.2015, Blaðsíða 10

8. Janúar 201510
Matarsóun – böl nútímamannsins
Á heimasíðu Neytendasamtak-anna er umfjöllun um matar-sóun og ýmislengt tengt henni
Á síðunni einnig finna hlekki á greinar
í Neytendablaðinu, fréttir, umsagnir og
skýrslur og aðrar vefsíður sem fjalla
um matarsóun.
Sóun matvæla er gríðarlegt vanda-
mál, en um þriðjungur þess matar sem
er ætlaður til manneldis í heiminum
(1,3 milljarðar tonna á ári) fer til spillis!
Bara í Evrópu fara um 100 milljónir
tonna til spillis á ári, og er þá ekki talið
það sem fer í súginn við landbúnaðar-
framleiðslu og fiskvinnslu. Á vestur-
löndum á mikill hluti þessarar sóunar
sér stað hjá verslunum og neytendum
sjálfum.
Það er ljóst að vesturlandabúar
kaupa mun meiri mat en þeir þurfa
í raun á að halda og oftar en ekki er
fullgóðum mat hent í ruslið. Til að
auka sjálfbærni í matvælaframleiðslu,
vernda umhverfið, draga úr gróður-
húsalofttegundum og spara pening er
því mikilvægt að bregðast við.
„Ég kaupi það sem
aðrir vilja ekki“
Í lok síðasta árs birtist viðtal við Selina
Juul í danska heilsutímaritinu I form.
Selina Juul er 34 ára. Hún stofnaði
neytendahreyfinguna Hættið matar-
sóun og skrifaði bókina Hættið mat-
arsóun – matreiðslubók með meiru.
Hún hlaut umhverfisverðlaun Norð-
urlandaráðs árið 2013. Eftir að hafa
lesið viðtalið sem hér fer á eftir er ljóst
að margir geta gert miklu betur með
því einu að hætta að vera svona sjálf-
hverfir. Ritstjóri er þar ekkert skárri.
Hversu oft hafa ekki örlítið marin
epli eða klesstar paprikur fengið að
liggja áfram í versluninni. Blettóttir
bananar verið tíndir frá annars full-
komnu knippi og líkaminn sveigður
og beygður í ótrúlegustu stellingar til
þess eins að ná í öftustu mjólkurfern-
una eða hveitipokann sem er innst
og efst.
Blaðamaður I form fór í verslun-
arleiðangur með Selina og ræddi í
leiðinni við hana um matarsóun og
hvernig væri hægt að minnka hana.
Viðtalið ber yfirskriftina „Ég kaupi
það sem aðrir vilja ekki“ og þar kemur
fram að Selina fer út í búð með mynd
af innihaldi ísskápsins síns í símanum
og í innkaupakörfunni lendi það sem
aðrir vilja ekki sjá svo sem marin epli
og mjólk sem er að nálgast síðasta
söludag.
- Innkaup þín byrja heima í eldhúsi.
Hvernig?
Morgunrútína mín tekur tvær
mínútur og hún felst í því að leita í
ísskápnum að öllu því sem er opið. Ég
stilli því í augnhæð, tek mynd af því
á símann minn og þá er þar kominn
heimsins besti innkaupalisti. Þegar ég
fer út í búð veit ég nákvæmlega hvað
ég á. Ég kaupi síðan nákvæmlega það
sem ég þarf – og ekki meira en það.
- Hvað er það fyrsta sem þú gerir þegar
þú gengur inni í matvörubúðina?
Ég vel minnstu körfuna og held
á henni um alla verslunina, jafnvel
þótt hún sé á hjólum. Annars er alltaf
hætta á því að þú kaupir allt of mikið
og uppgötvir það ekki fyrr en þú þarft
að bera allt heim.
- Hvað velur þú í grænmetisdeildinni?
Ég tek allt sem aðrir vilja ekki. Stöku
bananana, kræklóttu gulræturnar og
mörðu eplin. Það er ekkert að þessum
eplum og ef þú ætlar til dæmis að nota
þau í eplaköku þá skiptir eitt lítið mar
ekki nokkru máli. Mér getur einnig
dottið í hug að kaupa appelsínur í neti
þótt ein appelsínan sé mygluð. Á kass-
anum spyr ég svo hvort ég geti ekki
fengið að sleppa við að borga þessa
einu appelsínu. Ef ég myndi ekki gera
þetta þá yrði öllu netinu hent.
- Í mjólkurkælinum tekurðu fremstu
mjólkurfernuna. Hvers vegna?
Allir teygja sig eftir öftustu mjólk-
urfernunni, en af hverju? Fremsta
fernan er í góðu lagi. Ef þú ætlar að
nota mjólkina á næstunni þarf ekki að
vera langt í síðasta söludag. Ef enginn
kaupir fremstu mjólkurfernurnar
neyðist verslunin til að farga þeim.
- Geturðu gefið lesendum önnur inn-
kauparáð?
Verslaðu alltaf þar sem þú getur
keypt vörurnar í stykkjatali. Ef þú þarft
aðeins að nota þrjár gulrætur er óþarfi
að kaupa heilan poka. Ég passa mig
alltaf á að borða eitthvað, til dæmis
banana, áður en ég fer að versla. Þá
læt ég síður freistast og kaupi ekki of
mikið.
- Sannleikanum samkvæmt: hendir þú
aldrei neinu?
Það gerist örsjaldan. Það gerðist
síðast þegar ég hafði keypt myglað
salat. Annars nýti ég ALLT. Ég safna
til dæmis eplaleifum, ystu lögunum
utan af lauk og gulrótaflusi í dall sem
ég geymi í ísskápnum. Svo bý ég til
gott soð úr leifunum og frysti. Það er
nefnilega mikið og gott bragð í þessum
grænu leifum.
Unnið upp úr heimildum af
www. ns.is og I form,
18. tölublaði 2014, bls. 89.
Þessir ávextir munu að öllum líkindum lenda í ruslinu innan skamms
Glerárgata 34b v/ Hvannavelli · 600 Akureyri
Sími: 461 1092 · asco@asco.is
BÍLARAFMAGN - Fljót
og örugg þjónusta
BÍLARAFMAGN · VAR
AHLUTIR · RAFGEYM
AR · ALPINE · HLJÓM
FLUTNINGSTÆKI
ÓKEYPIS
RAFGEYMAMÆLING!
Eigum allar stærðir
rafgeyma á lager
Auglýsingasíminn er
578 1190
Netfang:
auglysingar@fotspor.is
fotspor.is
Eldri blöð má
finna á PDF
formi hér: